فرزانه مالواجرد، معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی و رئیس شورای عالی معماری و شهرساز کشور در دوازدهمین جشنواره پژوهش و نوآوری در مدیریت شهری گفت: محور اصلی جشنواره امسال تاب آوری است و به نظر می رسد من در جایگاه دبیر شورای عالی معماری و شهرسازی ایران این موضوع را معطوف کنم به موضوعی که بیش از یکسال برای دنیا مشکلات زیادی را به وجود آورد و باعث شیوع بیماری اپیدمیک کرونا در کل جهان شد. اردیبهشت ماه امسال بود که دبیرخانه شورای عالی به دلیل موضوعیتی که این بیماری جهانی برای تمام دنیا به وجود آورد، گزارشی را در شورای شورای عالی شهرسازی و معماری مطرح کرد و پیشنهاداتی در این زمینه داد. قطعا پژوهش در این خصوص به ویژه در این جهت که این موضوع جهانی است و این پژوهش ها در کل جهان به دلیل پیش آمدی که قطعا تاثیرات بسیار زیادی را در تصمیم گیری ها خواهد داشت، نکته بسیار مهمی است. در دبیرخانه با گزارشی که داده شد، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران نیز به دلیل بالاترین مرجع و نهاد حاکمیتی در خصوص سیاستگذاری و برنامه ریزی های بعدی موافقت کرد تا سند ملی تاب آوری شهری در خصوص بیماری های اپیدمیک را نیز به مجموعه اسنادی که درشورای عالی شهرسازی و معماری تهیه می شود، اضافه کند.
او افزود: موضوعی که مورد بحث است از تولید فضا گرفته تا ساماندهی فضا، مصرف فضا، سبک زندگی و نظام اجرا و تحقق برنامه قطعا همه را در بر می گیرد و همه متوجه این مساله شده اند که چگونه بر تمام این موارد این نوع بیماری ها تاثیرگذار است و چگونه تعریف تاب آوری درباره این موارد به شدت موردتوجه واقع شده است. سطح بحثی که در این رابطه مطرح شد در دو بعد راهبردی و عملیاتی و مقیاسی بودکه هم سطح ملی و منطقه ای و هم سطح محلات و ساختمان حتما درگیر خواهند بود. ازاین منظر بود که این موضوع در شورای عالی مطرح شد تا بنا بر اعضایی که در این شورا وجود دارند، چه مدیریت بحران و چه پدافند غیر عامل و چه اعضای دیگر هم افزایی و هم فکری و بررسی همه جانبه و پاسخگویی چه در سطح مدیریتی و چه درسطح اجرا انجام شده که نتایج آن قطعا بر تاب اوری کلی در کشور تاثیرگذار بوده و خواهد بود.
مالواجرد بیان کرد: با بررسی های اجمالی که در این فرصت انجام شده و بیشتر از همه بنا بر پژوهش ها و مطالعاتی که همچنان در کل دنیا در حال انجام است به این دلیل که بیماری کرونا موضوعی است که به یک باره همه با هم با آن مواجه شدند و بعضا بنا بر مطالعات و پژوهش هایی که انجام می شد، شاید یک پاسخ هایی داده می شد که همین جواب نیز در عرض چند ماه بعد باز هم متفاوت بود. اما در ۸ حوز اتفاق نظر وجود دارد و قطعا باید در سرانه های کاربری زمین بازنگری هایی انجام خواهد شد. همچنین در نوع ضوابط و مقرراتی که در طرح های توسعه و عمران دیده می شود، در مناسب سازی مبلمان شهری و در خوشه بندی توسعه شهری در سطح محلات، مدیریت مالی تاب آور، اقتصاد پشپتبان شهرها است. حمل و نقل، نهاد سازی مدیریت محلات و حمایت ازگروه های آسیب پذیر از موضوعات مهمی است که مورد تاکید قرار می گیرد.
معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی و رئیس شورای عالی معماری و شهرساز کشور بیان کرد: در بیش از یکسالی که بااین موضوع و چگونگی تاب آوری با آن مواجه شدیم در خصوص تاب آوری فضاهای شهری و بازنگری در سرانه های تاب آوری زمین چند نکته مشهود بود؛ عدم وجود و یا کمبود فضاهای نیمه عمومی و مقیاس محله در شهرها از جمله این موراد بود. پارک های وسیع شهری بنابر تصمیماتی که در ایام قرنطینه گرفته شد در مواقعی نتوانست پاسخگوی نیازمردم باشد اما محلات در سطح محلات و حتی واحدهای همسایگی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و حتی خیلی این فضاها را تعریف نکرده بودیم.
او ادامه داد: کمبود فضاهای درمانی در مقیاس محله یکی دیگر از موارد بود. به هر حال بیمارستان های تخصصی خود پاسخگویی لازم را داشتند اما اینکه بنا بر ضرورت های مدیریت بحرانی که به وجود می آمد اما در فضای محله و در سطح ناحیه و یا کمپ های محله ای که بنا بر مواجهه با حرکت سینوسی شیوع بیماری کرونا که گرفتاری هایی را برای شهروندان داشت، کمبود به وضوح حس شد.
مالواجرد تغییر در الزمات طراحی را یکی دیگر از موارد دانست و گفت: بعضا فضاهای چند منظوره برای پاسخگویی به نیازهای متفاوت نیاز است. این ها مواردی بود که بر آن تاکید شده است و در حال حاضر نیزدر حال بررسی است که این تغییرات باید در نوع پیشنهاداتی که در طرح های توسعه و عمران می شود حتما مورد توجه ویژه قرار گیرد.
او ادامه داد: نکته مشهود دیگر ضوابط ساخت و سازی بود که حتی در واحدهای همسایگی و ساختمان سازی وجود دارد. همه ما هیچ وقت فراموش نخواهیم کرد که این رویداد ملی و باستانی که به عنوان ۱۳ به در داشتیم امسال به گونه دیگری با آن برخورد شد و این ضوابط و مقرراتی که برای بام های خانه ها داریم و یا برای واحدهای همسایگی داریم قطعا باید دستخوش تغییرات شود. به این جهت که نه فقط آن ضوابط و مقررات در خصوص کالبد است که نیازهای روحی و روانی ای که به ویژه ما ایرانی ها نسبت به آن داریم، اینها با همین ضوابط و مقررات کالبدی در خیلی موارد قابل پاسخگویی است.
مالواجرد توضیح داد: توجه به حمل و نقل عمومی یک نکته بسیار مهم دیگری است که قطعا در دنیا نیز تغییراتی نسبت به آن به وجود آمد و البته خیلی از کشورها نسبت به آن پیش بینی های لازم را از نظر آلودگی هوا انجام داده بودند، اما بعدا تجربه نشان داد که در مشکلات اپیدمی که به وجود می آید چقدر می تواند پاسخگو باشد. منظور از حمل و نقل عمومی، حمل و نقل پر سرنشینی که اکنون با آن برخورد می کنیم که آن نیز به جای خود حتما لازم است، نیست. این تجربه به ما نشان داد که در خیلی از موارد از نظر حمل و نقل عمومی که دوچرخه است و حمل و نقلی که تعداد نفرات کمتری را بتوانند با آن مواجه شون د بسیار در رنج هستیم و کمبود وجود دارد.
او ادامه داد: سالیان سال است که بیشترین توجهی که می خواهیم به حمل و نقل کنیم، به سطح سرویس سواره است و این کمبودی که ما چه در پیاده راه ها و چه در حمل و نقل عمومی به ویژه استفاده از دوچرخه و مسیرهای ویژه آن داریم، باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. تاب آوری حمل و نقل و رفت و آمد مردم در خصوص خیلی از مواردی که با آن مواجه بودیم کاملا مشهود بود و نشان داد که نسبت به این تا کنون بی توجه و یا کم توجه بودیم. همچنین وجود شبکه های محلی که بتواند پاسخگوی نیازهای محله ای باشد چه ازنظر دادن خدمات و چه ازنظر ترویج و تشویق و آگاهی بخشی هایی که باید اتفاق بیفتد، مواردی بود که در این گزارش و سند به آن تاکید شده است. به هر حال این راهنمای ملی معماری و شهرسازی به جهت تاب آوری صرفا به نوع مواجهه بعد از این اتفاقات نیست و تلاش بر این است که قبل، حین و بعد از این اتفاقات چه پاسخ هایی را خواهیم داد. پاسخ هایی که در مواجهه به این بیماری ها در ایران نیز به بهترین پاسخ ها برسیم و این هم تجربه ای شود در کنار تجربیات دیگری که داشتیم.
معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی گفت: یک جمله معروف است که در یکسال اخیر بسیار زیاد شنیده ایم که اساسا بحران بهترین زمان برای توافق است و نباید هیچ بحرانی را هدر داد. این موضوع را ازاین نظر عنوان می کنم که این بحران شاید بسیاری از چارچوب های فکری که چه در تصمیمات مدیریتی و چه درسیاستگذاری و چه در اجرا داشتیم دچار یک بازنگری هایی کردو ضرورت انجام این کار را به همه ما نشان داد. امیدوار هستم از این بحران نیز با نوع تصمیم سازی هایی که انجام می شود و نوع مواجهه هایی که انجام می شود بتوانیم سر بلند بیرون بیاییم و هم تجربه ای که خواهیم داشت سرلوحه اقدامات بعدی شود. قطعا نوع پژوهش، میزان مطالعه و پاسخگویی پژوهش دراین خصوص بسیار اثرگذار است اما نوع پژوهش هایی که در این زمینه انجام شده و نوع مطالبات بعدی که به وجود می اید قطعا در نوع تصمیم سازی های ما اثرگذار خواهد بود.
او گفت: آگاهی بخشی و ترویج قطعا یکی از اثرات و ملاحظاتی است که در پژوهش ها خواهیم داشت. اینکه رویدادها و جشنواره هایی در خصوص پژوهش با عناوین مختلف مهمترین نکته آن استمران ان است که تاثیرگذار خواهد بود و تمامی تلاشی که باید انجام شود، در این است که حمایت از این نوع پژوهش ها و استمرار آن انجام شود. جشنواره پژوهش و مدیریت شهری به همت مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران است و من آرزوی موفقیت می کنم و تشکر ویژه می کنم برای اینکه این رویدادهای علمی با نوع موضوعی که انتخاب می کنند و نوع مطالباتی که ایجاد می کند حتما تاثیرگذار است در نوع تصمیم گیری های بعدی.
خبرنگار: سمیرا امیرچخماقی
نظر شما