ابتدا باید بگوییم که وقتی از مناسب‌سازی صحبت به میان می‌آید منظور یک قشر خاص مثلا افراد مسن یا معلول نیست بلکه فضاها و معابر شهر باید به گونه‌ای طراحی شده باشند که شرایط رفت‌وآمد تمام افراد از جمله کهنسالان، زنان باردار، کودکان و معلولان و... را در بر گیرد و به یک معنا معابر باید متعلق به همه شهروندان باشد.
در دوره گذشته مدیریت شهری اقداماتی در حوزه مناسب‌سازی برخی معابر صورت گرفت اما هیچ گاه به طور جدی دنبال نشد. ستاد مناسب‌سازی به مدت دو سال تعطیل بود و کار نمی‌کرد اما با پیگیری‌هایی که در شورا انجام گرفت بعد از یک سال توانستیم ستاد را فعال کنیم و مصوبات خوبی هم داشته باشیم. ستاد در این دوره توانست چارچوب عملیاتی برای مناسب‌سازی معابر و ساختمان‌های شهر تدوین و عملیاتی کند و مصوبات را به اجرا بگذارد. در سال اول دو بوستان و دو ساختمان و در سال دوم نیز دو بوستان در هر منطقه و چهار ساختمان مناسب‌سازی شد. اما در سال سوم یعنی امسال قرار شد که تا پایان سال ۹۹، ۵۰۰ کیلومتر از پیاده‌راه‌های تهران مناسب‌سازی و موانع آنها رفع شوند.
اتفاق خوبی که در حوزه مناسب‌سازی پیاده‌راه افتاده، حلقه‌ای‌بودن آن است؛ یعنی این گونه نیست که در یک خیابان مناسب‌سازی انجام شده باشد اما شما وقتی به چهارراه می‌رسید باز گیر بیفتید. این حلقه‌ای‌بودن می‌تواند عابر را به مقصد برساند. یکی دیگر از برنامه‌ها این بود که بتوانیم ایستگاه‌های بی‌آرتی را مناسب‌سازی کنیم که در این حوزه هم تاحدودی موفق بودیم.
در واقع ۸۰درصد اقدامات در این حوزه صورت گرفته و حتی ۵۰ اتوبوس جدیدی که وارد شده و اتوبوس‌هایی که در ماه‌های آینده به شهرداری تحویل داده می‌شود همه پل‌های ارتباطی دارند که سوار و پیاده‌شدن برای افرادی که عصا می‌زنند یا با ویلچر حرکت می‌کنند، سخت نباشد.
درباره مترو نیز بنا شد هیچ ایستگاه جدیدی برپا نشود مگر اینکه مجهز به پله‌برقی و آسانسور باشد. به همین علت ایستگاه محمدیه تنها ایستگاهی بود که آسانسور نداشت که درنهایت آسانسور در آن نصب شد. اما مهم‌تر از همه این اقدامات شاید این مسأله است که موضوع مناسب‌سازی به یک مطالبه عمومی تبدیل شد؛ یعنی در واقع هر طرحی قرار باشد که احداث شود اولین مقوله‌ای که به ذهن شهروندان می‌رسد این است که آیا مناسب‌سازی شده است؟ آیا عبور و مرور در آن برای نابینایان هموار است؟ در واقع می‌توان گفت همین که مناسب‌سازی به یک مطالبه تبدیل شده برای مدیریت شهری بسیار باارزش است. درنهایت باید گفت اینکه مناسب‌سازی معابر و فضاهای شهری تبدیل به یک مطالبه عمومی شده و فرهنگ آن در میان اذهان به وجود آمده است دستاورد بسیار مهمی برای مدیریت شهری است. امروز مناسب‌سازی فقط خواست مدیریت شهری نیست بلکه خواست شهروندان نیز است؛ برای مثال پیاده‌راه شهریار آماده احداث بود اما با یک هفته تأخیر افتتاح شد تا مسیرهای حسی-حرکتی برای نابینایان ایجاد شود.
*این یادداشت در مجله شهر نفروشی اسفند ۱۳۹۹ منتشر شده است.
نظر شما