به گزارش شهر و به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، وبینار تخصصی «بازتعریف مفهومی سرانه خدمات شهری» با حضور محمد منان رئیسی؛ رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، مسعود رنجبریان؛ شهردار منطقه ۶، مهدی محبوبی؛ معاون اطلاعات مکانی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات، کیومرث ایراندوست؛ عضو هیات علمی دانشگاه کردستان، بهزاد ملک پور؛ عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، سیامک بدر؛ پژوهشگر حوزه شهری و مریم ابهری؛ مدیر مطالعات و برنامه ریزی امور مناطق مرکز به صورت برخط برگزار شد.
در آغاز این نشست رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران گفت: سرانه ها در شهر تهران می بایست با توجه به شاخصه‌های ایرانی – اسلامی و ویژگی یک فرد مسلمان تخصیص یابد.
رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران افزود: سرانه ها باید در جهت نیل به هدف "تهران؛ کلانشهر الگوی جهان " باشند و این هدف مفهومی گسترده و فراوانی را در بر دارد.
رئیسی با اشاره به وجود الگوی سبک زندگی در دین اسلام گفت: همانطور که در برخی از روایات اشاره شده است امیرالمونین(ع) تاکید داشته اند که سبک زندگی یک مسلمان می بایست حاوی ویژگی‌هایی باشد که نشانگر هویت و وجود فلسفه اسلامی در زندگی او باشد.
رییسی با تاکید بر جایگاه ویژه رویکرد ایرانی- اسلامی در تعیین سرانه ها در تهران گفت: بدیهی است که سرانه‌ها بر اساس نیازهای شهروندان تعیین و تعریف می شود، اما باید دقت داشت که نیازهای یک فرد مسلمان با نیازهای یک فرد در غرب یکسان نبوده و با توجه به دو سبک زندگی متفاوت، نیازها و جهان بینی این دو شهروند متفاوت بوده و در نتیجه لازم است تا تعریف نیازهای آنها بر اساس سبک زندگی و رویکرد بومی و فرهنگی آنها باشد.
او افزود: معماران و شهرسازانی همچون لوکوربوزیه در برهه‌ای از تاریخ، با یکسان در نظر گرفتند نیازهای انسان، یک سبک بین المللی را در نظام شهرسازی و معماری دنیا گسترش دادند که این سبک با شکست مواجه شد. در کنار این که انسان ها نیازهای مشترک فیزیولوژیکی دارند، اما نباید یک سبک بین المللی در ساخت شهرها وجود داشته باشد، به این علت که نیازهای روحی و اقتضائات دینی و فرهنگی هر کشوری با کشور دیگر متفاوت است.
محمد منان رییسی افزود: اگر می خواهیم هدف " تهران؛ کلانشهر الگوی جهان اسلام " تحقق یابد؛ باید توجه داشته باشیم که نیازهای یک فرد مسلمان با نیازهای یک فرد غربی متفاوت است و ما وظیفه داریم که به بررسی در مفاهیم بنیادی سرانه‌ها به این مهم توجه داشته باشیم. اگر چه پیش از این بازنگری هایی در موضوع سرانه‌ها صورت گرفته است اما همه آنها از منظر تکنیکال مورد بررسی قرار گرفته است و می بایست مبنای رویکرد مفاهیم دینی و آموزه های اسلامی در تعریف و تعیین سرانه‌ها لحاظ شود.
در ادامه این نشست مهدی محبوبی؛ معاون اطلاعات مکانی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات گفت: شهرداری تهران پایگاه‌ها و سیستم‌های ثبتی زیادی دارد مانند بانک اطلاعاتی املاک شهر تهران که ۳۰ سال سابقه دارد و تاکنون ۶ دوره ممیزی ثبت املاک شهر تهران را پشت سر گذاشته است.
محبوبی افزود: در هر دوره ممیزی بر اساس دیدگاه‌های متفاوت مدیریت شهری صورت گرفته است و در دوره های مختلف برداشت اطلاعات به صورت سلیقه ای و متفاوت بوده است که یکی از معضلات کلان این حوزه، بحث تعاریف و مفاهیم در موضوع سرانه خدمات و کاربری ها است، در طول دوره های گذشته شیوه کار بانک اطلاعاتی املاک اینگونه بوده است که با بازدید از اماکن؛ اطلاعات کاربری آنها را براساس شاخصه های تعریف شده، ثبت می شد.
محبوبی تاکید کرد: برای تیم‌های برداشت اطلاعات می بایست شاخصه و تعاریف و مفاهیم مدون تدوین شود تا هر کسی از ظن خود برداشت اطلاعات نکند. علاوه بر این، مشخصات و دسته بندی‌ها باید برای کارشناسان برداشت اطلاعات قابل فهم باشد و خروجی پروژه قابل اجرا و تعریف باشد.
مسعود رنجبریان، شهردار منطقه ۶ در این نشست با توجه به مشکلات سرانه در مناطق شهر تهران گفت: تأمین سرانه های خدماتی در سطح مناطق باید باتوجه به تفاوتی هایی که این مناطق با یکدیگر دارند تعریف و تأمین شود. به عنوان مثال در منطقه ۶ جمعیت شب و روز منطقه متفاوت است. جمعیت منطقه در روز حدود ۲و نیم تا ۳ میلیون و در شب حدود ۲۴۰ هزار نفر است. با توجه به این تفاوت لازم است بحث تأمین سرانه به صورت شناور و متناسب با ویژگی های منطقه باشد.
رنجبریان با اشاره به انعطاف پذیری تخصیص سرانه ها اظهار داشت: در تعیین شاخص سرانه ها باید تغییراتی داشته باشیم و سرانه ها را منطقه ای در نظر نگیریم، بلکه سرانه باید در سطح نواحی تقسیم شود، دیگر اینکه در تعریف سرانه ها به خصوص سرانه فضای سبز لازم است تا تعریف موجود تدقیق شود. به عنوان مثال در بحث سرانه فضای سبز آیا باید فضای سبز در رفیوژها، میادین و منازل مسکونی جزئی از سرانه فضای سبز محسوب شوند یا خیر؟
سیامک بدر، پژوهشگر حوزه شهری و مجری پروژه باز تعریف مفهومی سرانه در چارجوب خدمات، با تشریح دستاوردهای مطالعاتی در این پروژه گفت: در این طرح به چگونگی و نحوه ارائه الگوی خدماتی و تخصیص سرانه در شهر تهران پرداخته شده و اینکه آیا زمینه های اجرای باز تعریف مفهومی سرانه در چارجوب خدمات فراهم بوده یا خیر؟
او با اشاره به طرح های جامع شهر تهران در دوره های مختلف گفت: در این پروژه طرح جامع مصوب سال ۱۳۴۹ ، طرح حفظ و ساماندهی جامع سال ۱۳۷۰ و طرح ساختاری راهبردی جامع تهران۱۳۸۶ و تفصیلی تهران ۱۳۹۱ مورد تحلیل و آسیب شناسی قرار گرفت.
بهزاد ملک پور، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در رابطه با چارچوب نظری پروژه «بازتعریف مفهومی سرانه خدمات شهری» گفت: این پروژه مطالعاتی در راستای دوره بندی سرانه ها بعد از جنگ جهانی دوم تاکنون را بر می‌گیرد.
وی در ادامه با اشاره به سیر تحول تغییر شاخص‌های سرانه‌ای گفت: بعد از جنگ جهانی دوم برنامه ریزی سرانه های خدمات شهری از بالا به پایین و از پیش تعیین شده است و ثابت در نظر گرفته می شد و مبتنی بر یک برنامه جامع بود، به طوری که اوایل دهه ۷۰ و ۸۰ نگرش های سیستمی غالب می شوند و بعد از تحولات دهه ۹۰ تا کنون بحث تمرکززدایی و بحث سرانه ها و منفعت عمومی و کاربری های مجازی وارد برنامه های شهری شده است که در این پروژه برنامه ریزی مرتبط با موضوعات مذکور برای شهر تهران انجام شده است.
در ادامه این نشست کیومرث ایراندوست؛ عضو هیات علمی دانشگاه کردستان گفت: ریشه اصلی نظام برنامه ریزی شهری کاربری اراضی بوده است و سرانه ها و خدمات مورد نیاز در شهر مد نظر قرار گرفته است.
او اظهار داشت: واقعیت این است که فشردگی زمان و مکان با توجه به مسائلی مانند تکنولوژی که در پیشرفت شهرها می بینیم موضوع سرانه ها را متفاوت از گذشته کرده است، تکنولوژی دگرگونی زیادی در خدمات شهری به وجود آورده است.
ایراندوست اذعان داشت: با پیشرفت تکنولوژی، کاربری های تجاری و آموزشی دچار تحولاتی شده است به گونه ای که عدالت فضایی از بین رفته است.
در پایان این نشست مریم ابهری، مدیر مطالعات و برنامه ریزی امور مناطق ضمن اشاره به نتایج حاصل شده از پروژه «بازتعریف مفهومی سرانه خدمات شهری» گفت: موضوع سرانه ها و استانداردهای کاربری زمین جزئی از نظام برنامه ریزی کاربری زمین است و متداول ترین روش برآورد زمین مورد نیاز برای کاربری ها و عملکردهای مختلف جهت تأمین نیازهای فضایی انسان است. در این میان تأمین سرانه های خدمات اساسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چرا که سطوح این خدمات بر مبنای تأمین فعالیت های اساسی و نیازهای پایه ساکنان برآورد میشود که تأثیر مستقیم بر کیفیت زندگی انسان ها و محیط سکونت آنها دارد.
او گفت: در طرح های سنتی توسعه شهری پس از برآورد سرانه های کاربری وضع موجود هر شهر و مقایسه آن با سرانه ها و استانداردهای معیار، سرانه های جدید پیشنهاد و در طرحهای جامع و تفصیلی لحاظ می گردد. لیکن تجربیات چند دهه از نظام برنامه ریزی کشور مبتنی بر الگوی فوق مؤید این موضوع است که این نوع الگو در عمل و اجرا فاصله زیادی با بحث نظری در این زمینه دارد و درصد بسیار پایین تحقق سرانه خدمات اساسی یکی از مسائل و چالش های شهرسازی کشور می باشد. در واقع حل پارادوکس کم بازده بودن این خدمات به عنوان خدمات در حیطه وظایف ارگان های دولتی و تأثیر بسزای آنها در کیفیت زندگی ساکنان شهر، اولویت برنامه ریزی سرانه های خدمات اساسی را در برنامه ریزی شهری نتیجه می دهد.
او در ادامه بیان داشت: در برنامه ریزی کاربری، فقط تعیین مقدار سطوح و اندازه و سرانه‌های شهری کافی نیست. بلکه مسایل چون مکان یابی و معیارهای مکانی، ترکیب و نسبت کاربری‌ها، دسترسی، امنیت و ... نیز حائز اهمیت هستند.
انتهای پیام
|
|
نظر شما