به گزارش شهر، شیوه اجاره مکاریها تهران قدیم به دو صورت بود؛ یک نوع که مسافران را خود مکاری ها پیدا میکردند و به همراه آن ها چاروادار(شاگردان خود) را میفرستادند، نوع دیگر آن بود که الاغ را توسط ضامن در اختیار مال کرایه کن میگذاشتند.
جعفر شهری در کتاب «تاریخ اجتماعی قرن سیزدهم» در این مورد اینگونه توضیح میدهد:« الاغ هایی که چاروادار همراهشان بود آنهایی بودند که به راههای دور فرستاده میشدند و آنهایی که تنها روانه میشدند، چهارپایانی بودند که جهت گردش و تفریحات یک روزه اطراف شهر اجاره میشدند. مکاریگری نه تنها شامل الاغ بلکه مشمول هر گونه چهارپا میشد. مکاریهای تهران و اطراف، آنهایی بودند که اسب و الاغهای جوان و خوش ریخت را به همراه پالان و زین به شیمران، ونک، فرحزاد، امامزاده داوود و ییلاقات اجاره میدادند که غالبا با چاروادار روانه شان میکردند و چهارپایان سرحال و برجسته را به اجاره جوانها و داش مشدیهای خوب پولبده و سرشناس میدادند که البته کرایه را از حد معمول زیادتر میگرفتند. آدمهایی هم مانند پمپ بنزینهای امروزی در وسط راهها بودند که محض پیاده شدن حیوان را تحویل گرفته، آب و علوفه در اختیارش میگذاشتند، تر و تمیزش میکردند، یال و دمشان را شانه زده و پس از اندکی استراحت چهارپا را در قبال مزدی زیاد تحویل همراهانش می دادند.
شرایط کرایه کردن
برای کرایه کردن چهارپا از مکاری چند مساله بسیار مهم بود؛ اول آشنا و مشتری بودن در مکاری واحد، دست به جیب بودن و خست نداشتن، دوستی داشتن با مهتر و شاگرد مکاری و این که سرانجام در بازگرداندن چهارپا، تحفه و سوغاتی به مناسبت محلی که رفته اند برای مکاری بیاورند مانند سوغاتی ماست از شاه عبدالعظیم (شهرری)، کشک و گردو از شمیران و....
نرخ کرایه برای اسبها از روزی 30 شاهی تا دوقران و برای الاغ از 10 شاهی تا یک قران بود. در آن ایام اسب و خرسواری مانند ماشین سواری امروزه، جز علایق جوانان محسوب میشد که وسیله گشت و گذارشان بود و هم با آنها می توانستند خودنمایی کنند. از این رو، بازار مکاری ها همیشه پر رونق بود.
مرکز خرکرایه بده ها یکی در حوالی دروازه شمیران بود که الاغ هایشان را برای شمیرانات و دیگر این که در اطراف «گار ماشین» و اول خیابان خراسان بودند که برای گردش و زیارت در بیابانهای صفائیه و زیارت حضرت عبدالعظیم اجاره میکردند.
نظر شما