به گزارش شهر، طراحی پایانه شرق جدید در بزرگراه شهید یاسینی پس از انجام مطالعات جامع و وسیع طبق بند ۵ مصوبه شماره ۱۶۴ مورخ ۶۹/۰۱/۱۵ و نیز مصوبه بند ۲۰ صورت‌جلسه شماره ۱۹۷ مورخ ۷۱/۰۳/۰۱ در کمیسیون ماده پنج، از سال ۱۳۷۰ آغاز شد و مشاوره آن از طریق سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران و مهندسان مشاور «آبان» در اراضی سرخه حصار و بزرگراه شهید یاسینی آغاز شد.
این طرح پس از سالها رکود و توقف از سال ۱۳۹۲ زیر نظر سازمان عمرانی مناطق به عنوان کارفرما، سازمان پایانه‌ها و پارک سوارها به عنوان بهره‌بردار و شرکت سامان بیس به عنوان پیمانکار سابق دوباره جان گرفت و با وجود پیشرفت نزدیک به ۹۰ درصدی، به گفته شهربانو امانی عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای پنجم، طرح به دلیل عدم تأمین منابع مالی از سال ۱۳۹۶ متوقف شد.
تا سال ۱۳۹۹ هیچ گونه تصمیم و برنامه‌ای برای ادامه اجرای طرح گرفته نشد و پروژه نیمه‌کاره در حال اتمام همچنان به حال خود رها ماند. البته در همان زمان نیز رئیس کمیته عمران شورای پنجم اعلام کرده بود که «هنوز تصمیم قطعی در خصوص تعیین تکلیف پایانه شرق اخذ نشده است» و این روند تا پایان دوره ادامه پیدا کرد و پایانه شرق جدید با خسارات ناشی از رها شدگی به مدیریت شهری دوره ششم تحویل داده شد.
پس از گذشت چند ماه از آغاز فعالیت دوره ششم مدیریت شهری، تکمیل این پروژه و نحوه تأمین مالی پروژه و خرید تجهیزات اولیه، ارائه برنامه برای ساخت و راه‌اندازی ایستگاه مترو، استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی و ارائه برنامه زمان‌بندی برای شروع پروژه پس از چهار سال دوباره در دستور کار قرار گرفت و سازمان پایانه‌ها و پارک‌سوارها در بهمن ماه سال ۱۴۰۰ به‌عنوان دبیرخانه کارگروه اتمام پروژه پایانه جدید شرق، امور را دنبال کرد.
سرقت تجهیزات پایانه شرق جدید به دلیل رهاشدگی
با توجه به رها شدن این پروژه نیمه‌کاره، به گفته شهردار منطقه ۱۳ تجهیزات آن به کرات به سرقت رفته بود و همین باعث شد که پروژه ۱۰ درصد پیشرفت معکوس داشته باشد و پروژه‌ای که در سال ۹۶ با ۱۵ تا ۲۰ میلیارد تومان به سرانجام می‌رسید، به وضعیتی دچار شد که در آن سال به بیش از ۲۵۰ میلیارد تومان برای تکمیل نیاز داشت.
در همان زمان اعضای شورای شهر بارها به نیمه کاره شدن این پروژه واکنش نشان دادند.
مهدی اقراریان رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر تهران در شصت و دومین جلسه شورا در این خصوص گفته بود: «سوال من این است که جرم ترمینال جدید چیست؟ جرم ایوان ری چیست؟ این پروژه‌ها چه گناه بزرگی کردند که در دوره چهار ساله مدیریت اصلاح‌طلبان رها شدند؟»
سید احمد علوی رئیس کمیته گردشگری شورا نیز در همان جلسه تأکید کرده بود: « اشتباه است اگر بگوییم این پروژه متوقف بوده و روی ۹۶ یا ۹۴ درصد پیشرفت مانده است، خیر؛ این پروژه در طول ۴ سال گذشته پسرفت داشته و ۱۰ درصد به عقب بازگشته است. این پسرفت ۱۰ درصدی نتیجه ترک فعل و نیازمند برخورد است، چرا که بهره‌برداری نکردن از این پروژه موجب خسارت سنگین مالی شده است.»
دستگاه‌های نظارتی باید عملکرد مدیران قبلی را ببینند
همچنین سید جعفر تشکری هاشمی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا در جریان بازدید از این پایانه در خرداد ماه سال گذشته بر این موضوع تأکید داشت که « اینکه پروژه پسرفت داشته کاملاً مستند است که به دلیل رها شدن پروژه در چهار سال دوره پنجم بوده و با طرح‌های متفاوتی که برای آن دیده شد، نگهداری صورت نگرفت و ابنیه و تاسیسات آسیب جدی دیدند؛ به‌طوریکه ۱۵ تا ۲۰ درصد استهلاک را شاهد بودیم. دستگاه‌های نظارتی باید عملکرد مدیران را ببینند و تصمیم‌گیری کنند اما ما اجازه ترک فعل و متوقف ماندن طرح را نخواهیم داد.»
او در جلسه‌ای دیگر با پیمانکاران نیز گفته بود: «اگر در همان ۶ سال گذشته این پروژه پیش می‌رفت می‌توانستیم آن را با حدود ۸۰ میلیارد تومان به بهره‌برداری برسانیم. مطابق با خرابی‌هایی که طی مدت اخیر با توجه به رها شدن پروژه ایجاد شده و براساس تورم بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان معادل ۱۰ برابر بیشتر از قیمت قبلی منابع احتیاج است.»
در جریان این بازدید جلال بهرامی معاون اسبق حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کرده بود: « پایانه مشکل حقوقی داشت که منجر به پیشرفت فیزیکی منفی شده بود؛ باید پیمانکار قبلی تعیین تکلیف می‌شد و مشاور جدید می‌گرفتیم تا طرح به‌روز شود.»
در تیرماه سال گذشته به گفته مدیرعامل سابق شرکت راه آهن شهری تهران و حومه، با توجه به ضرورت تکمیل و راه‌اندازی هرچه سریعتر پایانه جدید شرق و اینکه قرار بر این بود جهت سهولت دسترسی به پایانه جدید شرق، پروژه توسعه شرقی خط دو مترو با ۴ و نیم کیلومتر طول و ۲ ایستگاه نیز آغاز شود و به ثمر بنشیند، مراحل آماده‌سازی پایانه مذکور اعم از عملیات باقی‌مانده عمرانی و همچنین اقدامات تجهیزاتی آن به شرکت مترو تهران واگذار شد تا در ۳ فاز پایانه را تکمیل کند و تحویل شهروندان دهد.
نیاز ۷۰۰ میلیارد تومانی پایانه شرق برای تکمیل
به گفته محسن هرمزی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، تکمیل فاز نخست عملیات منتج به راه‌اندازی پایانه جدید شرق حدود ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داشت و در آن زمان وعده‌ها مبنی بر تکمیل پروژه پایانه شرق تا دی‌ماه سال ۱۴۰۲ به شرط تأمین منابع مالی مطرح شد و قرار بر این بود که شرکت شهروند نیز مشارکت و همکاری لازم را برای تکمیل طرح داشته باشد اما به دلیل مشکل تأمین منابع از سوی شرکت شهروند و زمان‌بر بودن رفع مشکل زمین و پیمانکار پروژه، تزریق منابع مدتی به تأخیر افتاد و به گفته مدیر پروژه تا آبان ماه سال قبل در فاز اول پروژه ۳۴ درصد، در بخش تجهیزات ۲۲ درصد و در بخش سالن اصلی پایانه شرق ۲۸ درصد پیشرفت فیزیکی صورت گرفت که ۵۰ درصد از برنامه عقب بود.
بنابر گفته لطف اله فروزنده معاون مالی و اقتصاد شهری شهرداری تهران در آبان ماه ۲۰۰ میلیارد تومان به پروژه تزریق شد تا امور با سرعت بیشتری پیش گرفته شود.
هرمزی در اسفندماه سال گذشته و در جریان بررسی لایحه اعطای مجوز به شهرداری جهت انجام معاملات مربوط به تکمیل پروژه احداث پایانه جدید شرق، اعلام کرد: در خردادماه سال آینده پایانه شرق برای استقرار تعاونی های حمل و نقل آماده خواهد شد.
تلاش بی‌وقفه در پایانه جدید برای تحقق به موقع وعده‌ها
در طول اجرای طرح، عملیات مرمت و تکمیل تاسیسات، ابنیه و همچنین برخی امور مربوط به محوطه سازی پایانه جدید شرق دنبال شد و ضمن تامین تجهیزات و مصالح لازم برای راه‌اندازی پایانه، فعالیت‌هایی در خصوص ایجاد معابر دسترسی، اصلاح پیاده راه‌ها، آماده‌سازی محوطه توقف تاکسی‌های برون شهری، اجرای سازه بتنی ساختمان پست برق اضطراری، احداث کانال‌های جدید هدایت آب‌های سطحی محوطه، ساخت دیوار حائل پیرامون ضلع شرقی پایانه در مجاورت با بزرگراه شهید یاسینی، کف‌سازی و تکمیل نمای سقف پایانه، اصلاح کابل‌کشی شبکه و برق سالن اصلی در تمام طبقات، عایق‌بندی لوله‌های تاسیساتی موتورخانه و هواسازهای سالن اصلی، اجرای سرویس‌های بهداشتی به همراه اتاق استراحت رانندگان، تعبیه اتاق‌های مادر و کودک در طبقات همکف و اول به همراه تامین و نصب پله‌های برقی سالن اصلی پایانه انجام شد.
در آستانه سال ۱۴۰۳ نصب تجهیزات پایانه شرق جدید آغاز شد و حتی در ایام نوروز، عملیات عمرانی ادامه پیدا کرد و سرعت در اجرای طرح جهت تحقق وعده بهره‌برداری در خردادماه امسال، افزایش یافت؛ به طوریکه بنابر گفته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری، پایانه شرق جدید آماده بهره‌برداری شده و تا تیرماه در اختیار سازمان پایانه‌ها جهت انتقال شرکت‌های حمل و نقل از پایانه شرق سابق قرار می‌گیرد.
به گفته او تا پیش از شروع مجدد پروژه ۱۴۵ میلیارد تومان هزینه شده بود و با آغاز اجرای طرح در این دوره از مدیریت شهری ۳۵۰ میلیارد تومان اعتبار تخصیص یافت و هزینه شد.
در نهایت پایانه جدید شرق تهران موسوم به پردیس مسافری شرق در ۱۷ آذرماه به بهره‌برداری رسید و در اختیار شهروندان و مسافران قرار گرفت.
به گفته مدیرعامل سابق شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه برای توسعه خط دو مترو به پایانه جدید شرق دو سناریو طراحی شده است؛ چرا که فاصله ایستگاه فرهنگسرا در خط دو مترو تا پایانه شرق حدود ۵ کیلومتر است و با دو ایستگاه مترو می‌توان این مسیر را طی کرد اما تا زمان بهره‌برداری از ایستگاه مترو و یا حتی دسترسی به این پایانه با تراموا که گمانه‌زنی‌هایی در خصوص آن مطرح شده، با استقرار شرکت‌های مسافربری و آغاز مسافرگیری، استقرار تاکسی‌ها و اتوبوس‌های درون‌شهری نیز انجام شده است.
به گفته سرپرست سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار و پایانه‌های مسافری شهر تهران، هماهنگی‌ها با شرکت واحد اتوبوسرانی انجام شده و خط یک بی.آر.تی از سه راه تهرانپارس به محل پایانه جدید خواهد رسید. تعدادی ون هم به صورت چرخشی و رایگان مسافران را از پایانه شرق قدیم به جدید منتقل می‌کنند.
تکلیف پایانه شرق قدیم چه می‌شود؟
با راه‌اندازی پایانه شرق جدید از تابستان امسال، انتقال تدریجی شرکت‌های حمل و نقلی از پایانه شرق سابق آغاز شد و به گفته سید محمد آقامیری رئیس کمیته عمران شورای شهر، «ساختمان‌ها و تجهیزات پایانه سابق جمع‌آوری می‌شود و تغییر کابری خواهد داد تا تجمع اتوبوس و تاکسی را در آن محل شاهد نباشیم و فضای معبر باز شود.»
گره پایانه شرق جدید تهران پس از ۳۳ سال در دوره ششم مدیریت شهری باز شد و شهروندان می‌توانند در فضایی جدید و به‌روز و به دور از ترافیک، سفر کنند.
گزارش تصویری این پایانه را می توانید اینجا ببینید.
انتهای پیام/
نظر شما