امروزه سازمانها همانند یک موجود زنده رشد و نمو می کنند، تغییر می کنند، انطباق پیدا می کنند و به مانند یک موجودیت بیولوژیک اعمال خود را پیش می برند. گاهی سازمانها در اثر رشد بی رویه به یک ارگانیسم نامتوازن با ساختارها و فرایندهای پیچیده و مبهم تبدیل میشوند که کارایی و بهره وری خود را به میزان زیادی از دست می دهد در چنین شرایطی مفهومی بنام چابکی سازمانی پدیدار می شود. چابکی سازمانی ترکیبی جذاب از انعطاف پذیری، تغییر پذیری و سرعت عمل است. سازمان وقتی چابک است که همه افراد آن در هر رده شغلی در حد بالای انگیزه هستند با تغییرات سازگار می شوند و در محیط کاری خود بهترین عملکرد را دارند. چابکی سازمان به توانایی و قابلیت آن سازمان برای تجدید ساختار، انطباق، تغییر سریع و موفقیت در محیط به شدت متغیر مبهم و آشفته اطلاق می شود چابکی در تناقض با پایداری و ثبات نیست بلکه چابکی به ثبات نیاز دارد. در حقیقت چابکی یک سازمان دو پیش نیاز است یکی قابلیتهای دینامیک یعنی توانایی حرکت سریع و دیگری ثبات و پلت فرم پایدار است.وقتی مدیریت یک سازمان در مسیر مدیریتی خود دچار اشکال می شود و در مواجهه با مسائل ترس و ناامیدی بر او چیره می شود ساختارها را اضافه کرده و پیچیده میکند قوانین و فرایندها را اضافه می کند در حالیکه باید ساختارها و فرایندها را کاهش دهد. شهرداریها یا دولتهای محلی امروزه به عنوان یک سازمان تلقی می شوند که نیازمند چابک شدن برای انطباق با تغییرات سریع کاهش هزینه در همه زمینه ها هستند. ناکارآمدی سازمانی در شهرداری تهران امروزه به وضوح قابل مشاهده است و این مهم بارها توسط خود نهاد مدیریت شهری اعم از شهردار و شورا اشاره شده است.
نبود هماهنگی میان ساختار و منابع انسانی، فقدان تناسب طرح طبقه‌بندی مشاغل فعلی شهرداری با مشاغل جدید و ضرورت بروزرسانی آن، عدم توازن نیروی انسانی به پهنه جغرافیایی مناطق ۲۲ گانه، تطابق نداشتن پست و شغل سازمانی در شهرداری تهران، وجود شغل‌های فاقد پست سازمانی در شهرداری تهران، تناسب پایین نیروی انسانی با ماموریت‌ها، ابهام نقش شهروندان در اداره شهر، سطح مشارکت پایین مردم و سازمان‌های مدنی در اداره شهر و حق انتخاب شهروندان، عدم مشارکت ذی نفعان، مردم و تشکل‌های مردمی در اداره سازمان‌های وابسته، شفاف نبودن نقش سازمانها و شرکت‌ها ، وجود واحد متناظر سازمانها و شرکت‌ها در مناطق، وجود سازمانها و شرکتهای با ماموریت‌های موازی و متداخل با واحدهای اجرایی شهرداری تهران، عدم تبیین دقیق نقش و ارتباط سازمانها و شرکت‌ها با معاونت‌های ستادی و ناهماهنگی بین آن‌ها، عدم همسویی ساختار سازمانها و شرکتهای وابسته با اهداف و راهبردهای شهرداری تهران و ضرورت بازنگری در آن، ضعف در نظام‌ها و تشکیلات مالی، برنامه‌ریزی و نظارتی شهرداری تهران، کاستی‌های موجود در نظام آموزشی و پژوهشی کم‌توجهی به اصول علمی در طراحی ساختار سازمانی، فقدان انعطاف سازمانی، فاصله زیاد واحدهای عملیاتی شهرداری با مردم، ضعف در اجرای ساختارهای مصوب، وجود تداخل موضوعی و وظایف در حوزه‌های تخصصی شهرداری و آسیب‌های مختص آن حوزه، مغایرت ساختار مصوب و ساختار جاری در شهرداری تهران، تصدی‌گری‌های غیرضرور، کم‌توجهی به ساختارهای تاثیرگذار و هماهنگی بین حوزه‌ها، ضعف در ابزارهای تعاملی برای استقرار مدیریت هماهنگ شهری و هماهنگی معاونت‌های ستادی از جمله آسیبها و مسائل موجود در ساختار شهرداری است. در همین راستا شورای اسلامی شهر تهران مصوبه الزام شهرداری تهران به اصلاح ساختار سازمانی و کاهش حوزه های معاونت شهردای و سازمانها و شرکتهای تابعه و سازماندهی مجدد مناطق را تصویب و طی نامه ای مورخ ۱۲/۱۰/۱۳۹۷ ابلاغ کرد. این موضوع در ماده ۱۲ برنامه سوم توسعه شهر تهران ابلاغی ۲/۱۱/۱۳۹۷ نیز مورد تاکید قرار گرفته است .
در راستای اجرای این مصوبات شهرداری تهران نیز در تاریخ ۳/۱۰/۱۳۹۸ ساختار جدید پیشنهادی خود را در قالب هفت معاونت ارائه کرده است. شورای اسلامی شهر تهران نیز پس از بررسی ساختار پیشنهادی شهرداری تهران مصوبه بازنگری ساختار سازمانی شهرداری تهران را در تاریخ ۳۱/۱/۱۳۹۹ را ابلاغ می کند این مصوبه مشتمل بر ۱۲ ماده و ۳۴ تبصره می باشد و شهرداری تهران موظف است تا پایان آذرماه سال ۱۳۹۹ بازطراحی را انجام دهد و تا پایان سال ۱۳۹۹ نسبت به استقرار کامل ساختار جدید مبادرت ورزد. مقایسه تطبیقی کلانشهر تهران با سایر کلانشهرها نشان می دهد که این اصلاح ساختار باید هرچه سریعتر و هرچه دقیق تر و عمیق تر انجام گیرد فقط یک مقایسه ساده نشان می دهد که تهران در چه وضعیتی است در حالیکه از بودجه حدود ۳۰ هزار میلیارد تومانی تهران نزدیک به پنجاه درصد صرف هزینه های جاری از جمله حقوق و دستمزد پرسنل ۷۰ هزار نفری می شود که در کلانشهر سئول که در رده ششم رقابت پذیر ترین شهرهای جهان قرارد دارد تنها سه معاونت شهرداری وجود دارد و حدود پنج درصد بودجه شهر صرف حقوق و دستمزد می شود و در عوض بیشترین سهم بودجه مربوط به رفاه اجتماعی آموزش و حمل و نقل است و یا دوبی به عنوان یکی از معروفترین شهرهای توریستی جهان شهرداری داری ۶ معاونت و ۱۱ هزار پرسنل است. به هر تقدیر اصلاح ساختار شهرداری باید به دقت و جدیت انجام گرفته و نباید حالت فرمالیته به خود گرفته و صرفاً برای پاسخگویی به مطالبات شورا انجام شود بلکه باید جراحی اساسی بر روی ساختار شهرداری انجام شده و شهردار نیز با تمام قوا از اصلاح ساختار دفاع کند این مهم از آن جهت مورد تاکید قرار می گیرد که شاید بیش از یک دهه است که مطالعات و بررسیهای اصلاح ساختار شهرداری تهران شروع شده اما هرگز عزمی برای ورود جدی به آن وجود نداشته است.
نظر شما