چرا شهروندان باید عوارض شهری پرداخت کنند؟

به گزارش شهر، می‌گویند شهر موجودی زنده است، جان دارد و میزبان میلیون‌ها انسان است. این میزبان دست و دلباز اما، نیازهایی هم دارد تا بتواند نیازهای انسان‌ها را تامین کند؛ از مکانی برای آرامش مثل پارک و بوستان و مکان‌های تفریحی تا وسایل حمل و نقل و... تامین این نیازها برای انسان‌هایی که با زندگی در شهر عنوان شهروندی دارند، به منابع مالی احتیاج دارد. این منابع مالی در دوره‌های مختلف و در طول تاریخ شهرداری تهران، از راه‌های متفاوتی تامین می‌شد؛ در دوره‌ای با کمک‌های دولتی و عوارض شهری، اما در دوره دیگری با فروش تراکم و به اصطلاح شهرفروشی.

گاهی هم دوره‌ای از مدیریت شهری، درآمدها چه از شهرفروشی و چه درآمد پایدار که همان عوارض و مالیات بود، صرف تامین نیازهای شهر نمی‌شد. با این حال آرزوی تقریبا محال همه مدیران شهری در طول تاریخ، این بوده که تا حد ممکن سمت درآمدهای حاصل از ساخت و ساز و فروش تراکم که به آن درآمدهای مسموم یا ناپایدار می‌گویند، نروند و درآمدهای پایدار حاصل از عوارضی که شهروندان پرداخت می‌کنند، کفاف نیازهای شهر را بدهد. اما از آنجایی که، شهرداری‌ها از دهه ۶۰ به بعد به لحاظ تامین منابع مالی خودگردان شده اند و به دنبال آن میزان کمک‌های دولتی کاهش یافته است، عوارض شهری نقش تعیین کننده‌ای در نحوه مدیریت، مدیران شهری دارد.

 اما به راستی چرا شهروندان یک شهر باید برای تامین نیازهایشان و به سبب زندگی شهری که دارند، عوارض پرداخت کنند؟ بی‌توجهی به تشویق شهروندان برای پرداخت عوارض شهری که درآن زندگی می‌کنند، نتیجه‌اش ساخت و سازهای بی‌ضابطه، برج‌های سربه فلک کشیده و حکمرانی خودروها شده، رخدادی که حالا برای خیلی ها به نماد کاملی از شهر تهران امروز بدل شده است. گرچه برخی مدیران شهری در دوره‌های مختلف به طمع کسب درآمد بیشتر به شهرفروشی و درآمدهای ناپدار روی آوردند؛ اما بی‌توجهی شهروندان در پرداخت به موقع عوارض هم در ایجاد این شرایط در تهران تاثیر زیادی داشت.

نگهداری شهر و حفظ آن به عنوان مکانی برای زندگی و آرامش شهروندان، هزینه‌هایی برای مدیران شهری دارد که بخشی از این هزینه‌ها در قالب عوارض شهری، از شهروندان دریافت می‌شود؛ اما در صورتی که شهروندان عوارض خود را به موقع پرداخت نکنند، یا نیازهایشان آنطور که انتظار دارند رفع نمی‌شود یا اینکه مانند گذشته به هر طرف شهر که نگاه می‌کنند فقط برج می‌بینند و ساخت و ساز.

پرداخت عوارض شهری از سوی شهروندان، یعنی مشارکت آنان در نگهداری و توسعه پایدار شهر. مثلا اگر شهروندان عوارض پسماند مسکونی  خود را به موقع پرداخت کنند، سبب ارایه خدمات بهتر و بیشتر در حوزه پسماند می‌شود و از این طریق شهرداری هم  با کیفیت بهتر و استاندارد پسماند را از شهر جمع آوری و دفع می‌کند که خود، سلامت شهروندان و بهبود محیط زیست را در پی دارد. در نوسازی هم همین اتفاق می افتد، بسیاری از مشکلات شهری مانند آلودگی و ترافیک بر طرف می‌شوند، در واقع یک چرخه سالم است که نتایج آن مستقیم به خود شهروندان باز می‌گردد.

خبرنگار: فریبا رحمانی