به گزارش شهر، فرحزاد، محله‌ای خوش آب و هوا واقع درمنطقه ۲ شهرداری تهران است. دلیل نام‌گذاری این منطقه به فرحزاد هوای فرح انگیز و دلپذیرش است. فرح به معنی شوکت و زاد به معنی توشه می‌باشد. خود کلمه فرحزاد نیز به معنی محل زایش و پیدایش شادی است.
ده فرحزاد در گذشته از جمله مناطق بسیار پر رفت و آمد بوده و حیات شهری به صورت شبانه روزی در آن جریان داشته است. این روستای سرد سیر و خنک در مسیر جاده امامزاده داوود قرار داشت و به مرور زمان و با توسعه و گسترش پایتخت نام یکی از محلات تهران را به خود گرفت. محله فرحزاد در ارتفاع ۱۸۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد و ضلع شمالی محله به دامنه‌های ارتفاعات رشته کوه البرز منتهی می‌شود.
در دل فرحزاد گذرگاهی بوده برای رسیدن به امامزاده داوود، که امکان اسکان زائران حتی در شب را فراهم می کرده است و صبح مردم بعد از استراحت راهی امامزاده داوود می شدند. این جاده به دلیل گذر از یونجه زارهای فرحزاد به جاده یونجه زار معروف بوده است. جاده ای که باعث شکل گیری اولین اقامتگاه های زائران در این آبادی شد. اما سرانجام زمانی که جاده امامزاده ساخته شد، عمر رونق این جاده هم به پایان رسید.
اهالی روستا در گذشته از کشاورزی و پرورش حیوانات گذران زندگی می کردند. از محصولاتی که آن ها تولید می کردند می توان غلات، یونجه و توت را نام برد. اهالی محله محصولات خود را برای فروش به سه راه طرشت می‌بردند.
بیشتر ساکنان این منطقه را مردمان قدیمی روستای فرحزاد تشکیل داده‌اند اما امروز در اراضی فرحزاد، اقوام مهاجری چون قوچانی، قزوینی، لر و… نیز سکونت دارند.
گذری در فرحزاد
تهرانی ها معمولا آخر هفته ها خصوصا در فصل تابستان فرحزاد را برای دوری از خستگی یک هفته کاری انتخاب می کنند. در فرحزاد کافه و رستوران های فراوانی وجود دارد و استقبال به حدی است که به زحمت می توان جای پارک پیدا کرد. البته این بالا و پایین رفتن در مسیر جهت پیدا کردن جای پارک یکی از تفریحات شهروندان هم به حساب می آید.
عده ای از شهروندان هم جهت پیاده روی و لذت بردن از بساط خوردنی های کنار خیابان به فرحزاد سر می زنند تا هم آب و هوایی عوض کنند و هم از خوردنی های آنجا بی نصیب نمانند. خوراکی های متنوع و متناسب با فصل از باقالی داغ و لبو قرمز گرفته تا لواشک و آلوچه و مغز گردو، شاتوت و گیلاس همه و همه در فرحزاد یافت می شود.
یکی دیگر از مکان های گردشگری و دیدنی که در محله فرحزاد وجود دارد، رودخانه فرحزاد است. این رودخانه باصفا از بزرگراه همت شرق عبور می کند و به رود کن می ریزد. این رودخانه می تواند محل تجمع علاقه مندانی باشد که می خواهند از یک تفریح یک روزه لذت ببرند.
همتی در جهت آبادانی
مستوفی الممالک مالک بسیاری از آبادی های اطراف تهران، از جمله فرحزاد بود که در جهت آبادانی آن قدم های بسیاری برداشت.
از دیگر محلاتی که مستوفی الممالک مالک آن ها بود می توان به بهجت آباد و یوسف آباد اشاره کرد.
امامزاده صالح (ع)
امامزاده صالح فرحزاد (از نوادگان امام سجاد (ع) ) در شمال شرقی محله فرحزاد، قرار دارد. تاریخ بنای بقعه، به سال ۹۸۶ هجری می رسد.
وجود مرقد این امام بزرگوار در این منطقه باعث شده افرادی که به سفرهای زیارتی علاقه مند هستند پس از سفر به محله فرحزاد حتما امامزاده را زیارت کنند. در این امامزاده برخی از شهدای گمنام به خاک سپرده شده‌اند.
امامزاده ابوطالب (ع)
امامزاده ابوطالب (ع) با محوطه ای سرسبز و بنایی مسطیلی شکل در منتهی‌الیه شمالی فرحزاد قرار دارد. ایشان از نوادگان امام حسین (ع) است.
قدمت بخشی از ساختمان مربوط به دوره فتحعلی شاه یا محمد شاه است و قسمت دیگری از آن بنا به دوره ناصرالدین شاه تعلق دارد.
وظیفه ای که به سان عشق بود
یاد مش محمد علی، خادم امامزاده صالح فرحزاد همیشه در خاطر اهالی فرحزاد زنده است. او در قبال خدماتش در امامزاده دستمزدی دریافت نمی کرد چون معتقد بود این نوعی عاشقی است. او زمانی خادم امامزاده بود که اطراف آن زمین های کشاوررزی بود. مش محمد علی سال ها خادم امامزاده صالح بود و بعد از فوتش، همسرش هاجر خانم خادم امامزاده شد.
یک از زوار امامزاده در مورد هاجر خانم و نوع رفتار و کردارش اینگونه می گوید که او زمستان ها در حوض وسط حیاط امامزاده درپوش می گذاشت تا ماهی های قرمز امامزاده یخ نزنند.
حمامی که متروکه شد
حمام فرحزاد با قدمتی ۳۰۰ ساله از بناهای تاریخی و دیدنی محله، روبروی حسینیه اعظم فرحزاد واقع شده است.
دیوارهای این حمام از ساروج و کاه گل ساخته شده است و سقف گنبدی شکل آن، یاد آور حمام های قدیمی است. نورگیر واقع در نوک گنبد، نور آفتاب را به داخل خزینه دعوت می کند. رخت کن، حوضچه و خزینه با وجود آسیب های متعدد، گویای سابقه و قدمت این بناست.
در چند سال اخیر بعد از تعطیلی حمام، ساختمان آن با بی مهری و بی توجهی ها محلی برای نگهداری زباله و نخاله شده و در معرض تخریب است. همچنین با وجود قدمت زیاد ساختمان حمام، متاسفانه هنوز اقدامی در جهت ثبت آن به عنوان میراث فرهنگی صورت نگرفته است.
بوستان نهج البلاغه
بوستان نهج البلاغه در ۴ فاز و با مساحت ۲۰۰ هکتار، در دل دره فرحزاد ساخته شد و پاتوق معتادان تهرانی را برچید. در این پارک انواع امکانات تفریحی نظیر شهربازی و وسایل ورزشی و آمفی تئاتر وجود دارد.
پیاده روی و دوچرخه سواری در مسیر ویژه پارک، یکی از اصلی‌ترین تفریح ها در این بوستان است. علاقه مندان می‌توانند از دوچرخه هایی که در پارک کرایه داده می‌شود استفاده کنند. مسیر ویژه دوچرخه سواری پارک ۹ هزار متر مربع است.
بوستان نهج البلاغه بین بزرگراه آیت الله هاشمی رفسنجانی و همت، در غرب بزرگراه یادگار امام (ره) واقع شده است. بین فاز یک و دو پارک تونل ارتباطی وجود دارد که امکان تردد راحت، به صورت پیاده راه را برای شهروندان فراهم کرده است.
از مشهورترین دیدنی های پارک نهج البلاغه پل معلق آسمان است.
حسینیه فرحزاد
حسینیه فرحزاد، ۴۰۰ سال قبل و در دوره قاجار ساخته شد. در این حسینیه سال های سال مراسم محرم و صفر به طور متمادی برگزار می شود و عزادارانی از سراسر ایران را گرد هم می آورد.
حاج محمد فرحزادی رئیس هیئت امنای حسینیه اعظم فرحزاد که مدیریت امور این حسینیه را بر عهده دارد درباره هسته اولیه شکل‌گیری حسینیه فرحزاد می‌گوید: «در آن سال‌ها حاج محمد و حاج احمد، فرزندان حاج رمضانعلی فرحزادی به همراه چند خانواده دیگر زمین ۵۰۰ مترمربعی یکی از بزرگان فرحزاد به نام حاج شکرالله را خریداری کردند و بنای حسینیه را با خشت و گل و چوب بنا کردند.»
بعد از ساخت حسینیه، بزرگان فرحزاد برای اینکه حسینیه روستایشان پابرجا بماند بهترین زمین‌ها، باغ هایشان را وقف حسینیه کردند و هرکدام از آن ها طعام یک وعده از غذاهای نذری محرم را با درآمد ملک وقفی‌شان عهده‌دار شدند.
آبگوشت، غذای نذری
اهالی فرحزاد همیشه نذر خود را به موقع ادا می کردند، اما بر سر نوع نذر مشکلاتی وجود داشت. تنها محصولی که در این روستا به عمل نمی‌آمد برنج بود پس اهالی محل برای ادای نذر خود به طور کل غذاهای پلویی را کنار گذاشتند و آبگوشت را جایگزین آن کردند.
وقف مشد زهرا
این محله واقفان بسیاری دارد یکی از این واقفان مشد زهرا است، کسی که با کار در خانه های مردم پولی به دست آورد و در فرحزاد خانه‌ای خرید و سرانجام خانه‌اش را وقف امام حسین (ع) کرد.
این‌طور که از اعضای هیئت امنای حسینیه فرحزاد نقل شده، در وقف نامه های اهالی محله برای حسینیه این گونه ذکر شده که طعام عزادران حسینی تا قیامت ادامه خواهد داشت. به همین دلیل در روزهایی که تعدادی از باغ های وقفی به علت بی آبی خشک شدند. فرزندان واقف برای به جریان انداختن دوباره این درآمد ها، رستوران ساختند و یا خانه های مسکونی ساخته و اجاره دادند، تا وصیت اجدادشان بدون وقفه انجام شود.
قبرهایی با سنگ های عمودی
۲ قبرستان به جامانده در جوار امامزاده ابوطالب (ع) و امامزاده صالح (ع) از قدیمی ترین قبرستان های ده فرحزاد هستند. قدمت این قبرستان ها با استناد به قبرهای موجود در آن به ۲۰۰ سال قبل باز می گردد.
در قبرستان های قدیمی فرحزاد سنگ‌های کوچکی وجود دارد که به صورت عمودی در زمین فرو رفته اند و در واقع حکم سنگ قبر را دارند.
با وجود اینکه سال های سال است که تهرانی ها عزیزان خود را در بهشت زهرا (س) به خاک می سپارند، اما بخشی از اهالی فرحزاد هنوز هم رفتگان خود را در این قبرستان های قدیمی دفن می کنند.
زورخانه ای به قدمت قرن
قدیمی‌ها می‌گفتند گود این زورخانه زمینی خاکی بود. بنای اولیه زورخانه شهدای فرحزاد بیش از نیم قرن قدمت دارد. شهرداری تهران در سال ۱۳۶۲ ساختمان قدیمی زورخانه را بازسازی کرد و حدود ۷ سال پیش بنای قدیمی به‌طور کامل تخریب و دوباره ساخته شد.
دسترسی فرحزاد
فرحزاد از شمال به سعادت آباد و شهرک غرب از جنوب به پونک و مرزداران از شرق به جاده قدیم امامزاده داوود (ع) و از غرب به رودخانه فرحزاد منتهی می شود.
از خیابان های محله فرحزاد می توان خیابان گلپاد (در قسمت شرقی منطقه فرحزاد تهران)، خیابان امامزاده داوود (مرز بین شهرک‌های مسکونی و تپه‌های مشرف به محله فرحزاد) را نام برد.
نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس، جهت حمل و نقل آسان شهروندان در سه‌راه فرحزاد قرار دارد. همچنین ایستگاه متروی میدان صنعت نیز نزدیک ترین ایستگاه به بلوار فرحزادی است که پس از بیرون آمدن از ایستگاه می‌توانید به وسیله‌ی تاکسی به محله فرحزاد برسید.
خبرنگار: الناز کارخانه
نظر شما