مرور زندگی ۳۰۰ عالم تهرانی از صفویه تا انقلاب اسلامی در کتاب علمای دارالخلافه

آیین رونمایی از کتاب «علمای دارالخلافه» با حضور اهالی فرهنگ و برخی مدیران شهری برگزار شد.

به گزارش خبرنگار شهر، کتاب «علمای دارالخلافه» عصر امروز با حضور حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمد دعایی، مدیرعامل روزنامه اطلاعات، ناصر امانی عضو کمیسیون برنامه و بودجه، سیدجعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران، موسوی شهردار منطقه ۱۱، حاج علی انسانی مداح، مجید مجیدی کارگردان و فیلمساز و تنی چند از تهران پژوهان و روحانیون در کافه دار الخلافه رونمایی شد.

مدیرعامل روزنامه اطلاعات در این مراسم گفت: به رغم اینکه بنده ۶ دوره نماینده مردم تهران در مجلس بودم اما از وجود دارالخلافه تهران بی اطلاع بودم.

حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمد دعایی در ادامه با اشاره به تاثیرات فرهنگی و اعتقادی امام خمینی (ره) در جهان اسلام به عنوان یک عالم برجسته افزود: امام خمینی (ره) نخستین فردی بود که از جنبش آزادی بخش فلسطین دفاع کردند. در زمانی که ایشان در حوزه علمیه نجف حضور داشتند، سازمان آزادی بخش فلسطین تصمیم گرفت تا اظهارنظرها و فتوای تمامی علمای جهان اسلام پیرامون این سازمان را جمع آوری کند.

وی با بیان اینکه حضرت امام (ره) قبل از سفر دست اندرکاران سازمان آزادی بخش فلسطین به نجف فتوای خود را در این زمینه اعلام کرده و از طریق رسانه های عربی منعکس شده بود، ادامه داد: زمانی که نماینده های سازمان آزادی بخش فلسطین به نزد امام (ره)  آمدند، ایشان فرمودند که قبلا فتوای خود را در رابطه با این سازمان اعلام کرده اند.

مدیرعامل روزنامه اطلاعات تاکید کرد: مجموعه گنجنامه های دارالخلافه که به قلم بهزاد یعقوبی تهیه شده است، بسیار ارزشمند است و مهمتر اینکه وی یک کاسب در بازار است که با هزینه شخصی خود و براساس علاقه ای که به ثبت تاریخ و شخصیت های مطرح تهران داشته، این کار را انجام داده است.

دعایی بیان کرد: مرحوم آیت الله محمدصادقی به عنوان مترجم همراه این افراد بود که مطرح کرد خودشان از متن فتوای امام راحل مطلبی را برای سازمان آزادی بخش فلسطین تهیه می کند که ایشان نیز یک متن حماسی را برای چاپ در کتاب این سازمان تهیه کرد که به زبان های عربی، انگلیسی، فرانسه، ترکی و آلمانی منتشر شد.

وی یادآور شد: متنی که از فتوای امام (ره) توسط مرحوم آیت الله صادقی تهیه شده بود در ابتدای کتاب منتشر شده بود اما زمانی که این کتاب به دست ایشان رسید و متن را مطالعه کردند، اعلام کردند که این متن فتوای ایشان نیست. حتی نسبت به انتشار فتوای آیت الله حکیم که در انتهای کتاب چاپ شده بود نیز اعتراض کردند.

 بررسی زندگی علما از صفویه تا پیروزی انقلاب اسلامی

در ادامه این مراسم نویسنده و ناشر دارالخلافه با اشاره به ویژگی های کتاب نفیس «علمای دارالخلافه» گفت: در این کتاب منابع مختلفی را مورد بررسی قرار دادیم. در نخستین گام نام سه هزار تن از علمای تهران را توانستیم بازیابی کنیم.

بهزاد یعقوبی با بیان اینکه در زمان صفویه تهران چندان بزرگ نبوده و جمعیت خیلی کمی داشته و مرکز علوم دینی معروفی نداشته است، افزود: با روی کار آمدن قاجار و پایتختی تهران، به تدریج مساجد بزرگ و مراکز دینی بزرگی مثل مدرسه خان مروی ساخته شد و تهران به یکی از مهمترین مراکز علوم دینی ایران تبدیل می شود به ویژه در حوزه حکمت و فلسفه تهران، به عنوان یک کانون تاثیرگذار معرفی می شود.

وی ادامه داد:  علمای بزرگی از دوره فتحعلی شاه به پایتخت  مهاجرت می کنند، اشخاصی همچون ملاعبدالله زنوزی که در حکمت و فلسفه سرآمد بود و یا میرمحمد امام جمعه که اولین امام جمعه تهران بود؛ هستند.

نویسنده کتاب «علمای دارالخلافه» با اشاره به اینکه در این دوران مدرسه خان مروی هم به عنوان یکی از مهمترین مراکز دینی شناخته شد، بیان کرد: بعد از آن نیز مدرسه سپهسالار و خیلی از مساجد و مدارس دینی جدیدی در تهران شکل گرفت.

وی یادآور شد: در این کتاب سعی شد درباره تمام علمایی که در منابع مختلف اطلاعاتی وجود داشته جمع آوری شود. به عنوان مثال در دوره صفوی از ملاعاشورا کرمانشاهانی که در حوزه های مختلف علوم در سمت استادی بودند و همچنین از امامان جماعت مساجد و وعاظ معروف شهر و مجتهدان بزرگ ساکن محدوده دارالخلافه اطلاعاتی ذکر شده است.

یعقوبی تاکید کرد: در کتاب علمای دارالخلافه از آیت الله شاه آبادی که استاد عرفان امام راحل بود، خاندان امام جمعه که از روحانیون درباری بودند، آیت الله میرزاحسن آشتیانی که در قضیه فتوای تنباکو و ماجرای شکستن قلیان ها در تهران نقش اساسی داشت، میرزا مسیح مجتهد استرآبادی که در هدایت مردم برای ادب کردن سفیر کبیر گستاخ روسیه نقش اساسی داشت، آیت الله مدرس که به عنوان نماینده مجلس در مقابل زیاده خواهی های رضاشاه قد علم کرد، آیت الله کاشانی که در ماجرای ملی شدن نفت در کنار مصدق خیلی نقش داشت، اساتید برجسته حوزه های تهران مثل ملاعبدالله زنوزی و میرزاهاشم اشکوری، علمای اخلاق مثل آقامجتبی تهرانی و آیت الله مجتهدی تهرانی نیز؛ نام برده شده است.

وی با اشاره به اینکه در کتاب علمای دارالخلافه به علمایی که به کارهای امور اجتماعی می پرداختند، نیز پرداخته شده است، گفت:  افرادی مثل سیدمهدی قوام، از سید کاظم عصار که در جوانی به درجه اجتهاد رسید، در خارج تحصیل کرد و در تهیه قوانین دادگستری تهران نقش داشت و یا از علمایی که در مشروطه نقش داشتند، مانند سیدعبدالله بهبهانی و شیخ فضل الله نوری نیز در این کتاب نام برده شده است.

ناشر دارالخلافه در بخش دیگری از صحبت های خود با بیان اینکه در کتاب علمای دارالخلافه همچنین از علمایی که در دوران انقلاب نقش پررنگی داشتند نیز مطالب عنوان شده است، افزود: علمایی مانند آیت الله باهنر، بهشتی و هاشمی رفسنجانی نیز مطالبی به رشته تحریر در آمده است از سوی دیگر قسمت هایی از این کتاب به علمایی که در حوزه وقف بسیار فعال بودند، مانند ملاعلی کنی که در ضمن مجتهد طراز اول دارالخلافه بود، آیت الله صادق لواسانی که از دوستان نزدیک امام(ره) بود و خدمات زیادی برای پیروزی انقلاب کرد و بعد انقلاب در مسجد کوچک بازارچه نایب السلطنه به امامت جماعت مشغول بود و یا وعاظ توانمندی مثل حجت الاسلام فلسفی و سلطان‌الواعظین شیرازی نیز مطالبی در این کتاب وجود دارد.

 به گفته یعقوبی؛  به هر حال حدود ۳۰۰ تن از علمایی که در دوره مورد منشا اثر بوده و نامشان به نوعی در منابع آمده بود، در این کتاب ذکر شده است.

انتهای پیام/

۲۳ اسفند ۱۴۰۰ - ۲۱:۵۲
کد خبر: 19113

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 9 + 4 =