شهرهای اولیه با این هدف تاسیس شدند که علاوه بر ایفای کارکردهای مسکونی، امکانها و فرصتهای بیشتری برای گسترش اقدامات و کنشهای شهرنشینان فراهم کنند. شهرها قرار بود مازادی برای زندگی ساده روستایی خلق کنند، ماهیت و «آن» زندگی را حفظ کرده و زندگی را گامی پیشتر ببرند. متاسفانه ریتم شتابان زندگی در شهرها و پیچیدگیهای روزافزون زندگی شهری، آنچه رو به فراموشی نهاد، وجوه انسانی ارتباطات و «آن» زندگی بود. شهروندان و شهرنشینان، بیگانگانی شدند که در فضای شهری، سرگشته و شتابان در جستجوی آنچه یافت مینشود هستند.
یکی از راههای برقراری پیوند دوباره میان شهر با شهروندان و شهروندان با یکدیگر، بازتعریف فضاهای زیست شهری و ایجاد و گسترش حس تعلق مکانی است. توسعه نظریه «شهر انسان محور» در سالهای اخیر، زمینه را برای گسترش، کیفیسازی و ساخت مکانهایی که کارکرد نخستین آن تسهیل تعاملات و ارتباطات انسانی باشد، فراهم ساخته است. خلق فضاهای خاطرهساز، ابزاری اساسی در دست مدیران شهری است تا به واسطه ایجاد تغییر در کالبد شهر، تغییری اساسی در تعاملات و ارتباطات انسانی و پیوند شهروندان با شهر را رقم زنند.
میادین شهری فضاهایی هستند که میتوانند زمینه تبادل اجتماعی، مشارکت و رضایتمندی مدنی شهروندان را فراهم کنند. این قبیل میدانگاهها، انسانمحور بوده و به گونهای طراحی میشوند تا به عنوان فضایی مدنی برای همه افراد قابل دسترسی باشند. میادین شهری میتوانند فضایی پررونق باشند که موجب حضور و درنگ مردم در محیط شده و افراد را به تعامل با یکدیگر دعوت میکنند. این فضاها زمینه بروز طیف گستردهای از فعالیتهای رسمی و غیررسمی را فراهم میکنند که پشتیبان زندگی اجتماعی و فرهنگی شهروندان خواهند بود.
حال میدانگاه امیرکبیر با چنین رویکردی افتتاح شد. این میدان با مساحت تقریبی ۸۵۰۰ متر مربع در محله شکوفه، حدفاصل خیابان ۱۷ شهریور و خیابان شکوفه، در منطقه ۱۴ زمینهساز گسترش حضور شهروندان در فضاهای عمومی خواهد بود. طبقات زیرین این میدانگاه به زودی ظرفیت پارک ۶۰۰ خودرو را فراهم میسازد که در تأمین پارکینگ محله نیز نقش ایفا میکند. کاربری پیشنهادی اولیه برای این فضا، مجتمعهای تجاری بود که نه تنها مشکلات محله را برطرف نمیکرد، بلکه مردم را بیش از پیش از محله خود بیگانهتر میکرد. در نتیجه مطالعات و سنجش فرصتهای موجود در محله، فضای رها شده و کارگاهی تونل امیرکبیر به میدانگاه شهری تبدیل شد که روز گذشته به بهرهبرداری رسید. این میدانگاه با اولویت فعالیتهای فرهنگی، ورزشی و تفریحی، زمینه فعالیت ردههای مختلف سنی و تمام اقشار جامعه را فراهم میآورد تا دلیلی بر آسایش و آرامش شهروندان و تقویت احساس تعلق جمعی به محله باشد.
شهرداری تهران با تقویت نگاه انسانمحور تلاش دارد که حق مردم بر شهر را بیش از پیش محقق کند. مکانهایی که مردم بتوانند در آن پیادهروی کنند، بایستند، بنشینند و در فعالیتهای ورزشی و فرهنگی مشارکت کنند. میادین موفق شهری در تمام کشورهای جهان، تجربیات اجتماعی با دوام و ارزشمند را تقویت میکنند.
توجه به امکان حضور شهروندانی با سنین متفاوت در میادین شهری اهمیت بالایی دارد. کودکان حق بازی، تفریح و فعالیتهای فرهنگی دارند. بازی برای رشد کودکان، از کسب مهارتهای اجتماعی تا مقابله با بحرانهای عاطفی اهمیت دارد. با افزایش شهرنشینی کودکان فرصتهای کمتری نسبت به نسلهای گذشته خود دارند تا در فضای آزاد بازی کنند و محیط طبیعی را تجربه کنند. فضاهای عمومی باکیفیت میتوانند به پر کردن این فاصله کمک کنند و کودکان را برای تفریح، ورزش و یادگیری آماده کنند. این میادین فرصتی برای کودکان و نوجوانان فراهم میکنند که یکدیگر را ببینند و با یکدیگر بازی کنند و احساس کنند که در قلب یک جامعه قرار دارند و به این واسطه پیوندهای محلی در آنها تقویت شود.
موفقیت یک میدانگاه اجتماعی یا خیابان اجتماعی فقط در دست طراح شهری یا معمار آن نیست. مردمی که از این میدانگاهها استفاده میکنند بایدبا حضور خود آن را مدیریت واز آن خود کنند. باید تسلط افراد مسن در اوایل روز، کودکان و نوجوانان در میانه روز و جوانان شبانه و بدون توجه به هویت قومی و جنسیت خود بر این میادین به رسمیت شناخته شود. باید پذیرفت شهروندانِ گمشده در این شهر بی کران، در پی مکانی برای تعلقاند، زمینه ساز این تعلق باشیم.
نظر شما