اولین ایستگاه آتش نشانی در تهران همان ایستگاه یک فعلی است که در ضلع شمالی میدان حسن آباد تهران قرار دارد اما ایستگاه از اول هم این جا نبود. بلکه در گاراژی در خیابان چراغ برق توسط یک ژنرال روسی ساخته شد و در اولین ماموریت هم به روایتی تلاش کرد آتش سوزی یک سینما در لاله زار را خاموش کند که موفقیت چندانی نداشت.
اما آتش نشانی کی به فکر تهرانی ها رسید؟ گفته می شود امیرکبیر نخستین کسی بود که به اهمیت آتشنشانی در تهران پی برد. او در گزارشهای مامورانش به این نکته رسید وقتی جایی در تهران آتش می گیرد تا مردم از راه برسند که آتش را خاموش کنند آنجا به تلی از خاکستر مبدل می شود.
امیرکبیر در این گزارشها خوانده بود که چگونه مخازن نفت در قهوهخانه یا گونی های پشم و پارچه در بازارها در آتش سوخته اند و کمکی نرسیده است. اما گفته می شود که تلاش او برای ساخت آتش نشانی ناکام بود.
در اواخر دوره قاجار فردی به نام کریمآقا بوذرجمهری که هنوز هم خیابانی به نام او خوانده می شود، در سال ۱۳۰۳ یک دستگاه اتومبیل آبپاش برای بلدیه تهیه کرد تا خیابانهای خاکی تهران را آبپاشی کند اما همین دستگاه آتش نشانی هم می کرد. طی چند سال بعد اداره اطفائیه بر پایه همین یک دستگاه توسط یک افسر روس تاسیس شد.
این اداره در خیابان چراغ برق و در محل گاراژی به نام حسینی تشکیل شد که به سیداسدالله تاجر تعلق داشت. چندی بعد این اداره با حفظ سمت اطفاء حریق، در آبرسانی به مردم محلات نیز شرکت کرد. همین امر باعث شد این اداره چند دستگاه آبپاش دیگر نیز از آلمان خریداری کند و تعداد اتومبیلهای آب پاشش را به ۶ برساند.
اداره آتشنشانی تهران آذر ۱۳۰۷ خورشیدی تشکیل شد اما دو ماه قبل از تشکیل رسمی، نخستین آتشسوزی که توسط آتش نشانان خاموش شد آتش سوزی یک سالن سینمایی به نام «صنعتی» در لالهزار در تاریخ ۸ مهر ۱۳۰۷ بود که با وجود تمام تلاش ها به تلی از خاکستر تبدیل شد.
محل فعلی ایستگاه یک آتش نشانی تهران پیش از آنکه آتش نشانی شود یک قبرستان بود، که در وبای عام تهران در سال ۱۳۱۰ قمری (۱۲۷۱ شمسی) تماماً پر از اجساد فوتشدگان شد. ایستگاه آتش نشانی در سال ۱۳۱۱ به میدان حسن آباد منتقل شد.
اما تهران اولین شهری نبود که صاحب آتش نشانی شد بلکه نخستین شهر کشور که به تجهیزات و سازمان آتشنشانی مجهز شد، تبریز بود. در سال ۱۲۲۱ خورشیدی، روسها در این شهر نخستین سازمان آتشنشانی ایران را تأسیس کردند که برج آتشنشانی تبریز از یادگارهای آن دوران است. دومین و سومین واحدهای آتشنشانی رسمی در جنوب کشور و در شهرهای مسجد سلیمان و آبادان برای حفظ تأسیسات ایجاد شده در پالایشگاه آن شهرها تأسیس شد.
خبرنگار: اکبر بیاتی
نظر شما