به گزارش شهر، هانی رستگاران، کارشناس و پژوهشگر میراث فرهنگی در یادداشتی به بهانه روز جهانی موزه و میراث جهانی نوشت: شهرداری‌ها همواره در دنیا، نقش محوری و موثری در برقراری ارتباط تعاملات فرهنگی و اجتماعی مردم و محیط شهری ایفا می‌کنند. این تعاملات می‌تواند به‌عنوان بازوهای اجرایی دستگاه‌ها و نهادهای متولی مدیریت شهری و بهبود کیفی حیات اجتماعی مردم ایفا کند. ایجاد نشاط، توجه ویژه به مقولات فرهنگی، افزایش حضور و مشارکت مردم در سرمایه‌گذاری و مدیریت جوامع خرد یا کلان در سطح‌ها، یکی از وظایف محوری شهرداری‌ها در گستره مداخلات شهری است که متاسفانه به فراخور شرایط اجتماعی مردم و رویکردهای مدیریتی شوراها و شهرداران، این امور غالباً مغفول و به‌عنوان هزینه‌کردهای توجیه ناپذیر تلقی می‌شود. اما باید توجه داشت که نوعاً گردشگری شهری و سیاست‌گذاری در مسیر ترغیب جامعه هدف و در سطح کلان، عامه مردم می‌تواند منتج به ایجاد درآمد پایدار، حتی بهتر از تراکم فروشی در شهرها شود.
آنچه در دوران تصدی سه ساله دکتر پیروز حناچی در صدر مدیریت اجرایی شهرداری تهران رخ داد، ایجاد یک خط مشی و تدوین سیاست‌گذاری بلند مدت به‌منظور ارتقاء سطح کیفی منظر فرهنگی شهر تهران، با بهره‌گیری از تجربیات و توان علمی خود به‌عنوان یک متخصص حوزه میراث فرهنگی و بافت‌های تاریخی بود که فضای فکری و اعتقادی بدنه شهرداری را در مسیر توجه به بافت‌های ویژه تاریخی و فرهنگی و آثار واجد ارزش به‌طور کلی تغییر داد. با این تغییر نگاه بنیادی، شورا و شهرداران آینده امکان مانور بیشتری برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های عظیم اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی گردشگری شهری خواهند داشت. جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، ورود سازمان‌ها و نهادهای تخصصی و مرتبط با این صنعت و تغییر ظاهر شهر از یک شهر صنعتی بی‌روح، به یک فضای اجتماعی تعاملی که زمینه نزدیکی اقوام و اقشار مختلف مردم را به همراه دارد، یک اصل مهم مدیریتی در دیدگاه‌های شهر از منظر مطالعات اجتماعی است.
دکتر حناچی با استفاده از تجربیات خود در زمان تصدی ریاست شورای عالی شهرسازی و معماری توانست این تعاملات منقطع میان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با شهرداری تهران را احیاء کرده و مشارکت کارشناسی و بهره‌مندی از پتانسیل ضوابط و مقررات حوزه شهرسازی و مندرج در برنامه‌های توسعه‌ای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران را در دستور کار به‌منظور پیشبرد اهداف مشترک دو نهاد قرار داد.
در قانون حمایت از بافت‌های تاریخی و فرهنگی، بخش عمده‌ای از وظائف اجرایی در حوزه مرمت، احیاء و ساماندهی بافت‌های تاریخی و فرهنگی مصوب کشور، بر عهده شهرداری‌ها، با استفاده از منابع مالی داخلی و بهره‌مندی از اعتبارات ستاد بازآفرینی شهری مستقر در وزارت راه و شهرسازی نهاده شده که این امر مستلزم تعامل سازنده و شهرداری تهران با وزارتخانه متولی حفاظت از مواریث فرهنگی کشور بود. بیشترین حجم انعقاد تفاهم‌نامه‌های مشترک و تدوین طرح‌های اقدام در دوران اخیر منعقد شد و کمک‌های قابل توجهی به حفاظت از بافت‌های تاریخی شهر تهران به‌خصوص در منطقه ۱۲ اتفاق افتاد که در امری بی سابقه بود.
در موضوع اجرای ضوابط و صیانت از حریم میراث ملی غیرمنقول کشور، شهردار تهران با مقاومت و ایستادگی در برابر تخلف از مقررات حریم مصوب منطقه تاریخی جماران، موجب جلوگیری از ساخت و ساز جدید فراتر از محدودیت ارتفاعی ضوابط ابلاغی شد و در کمیسیون ماده ۱۰۰ ساخت و سازهای خارج از پروانه و بیش از حداکثر ارتفاع تعیین شده را در مسیر تخریب پیگیری نمود که اتفاق بدیعی در حوزه شهرداری تهران محسوب می‌شود.
توسعه زیرساخت‌های صنعت گردشگری شهری و ایجاد انگیزه در میان متخصصان و علاقه‌مندان به میراث شهری تهران، در محتوای برنامه‌ها و طرح‌های اجرایی شهرداری تهران به‌عنوان یک چشم‌انداز میان مدت و بلند مدت ترسیم شد که در صورت ادامه این رویکرد از سوی شوراهای بعدی، امکان تبلور و رشد را خواهد یافت. یکی از انتقادات همیشگی دوستداران و فعالان حوزه میراث فرهنگی، حفاظت از باغ‌های تاریخی تهران بود که اقدامات موثری برای جلوگیری از ادامه تخریب و ساخت و سازهای خارج از ضوابط در این باغات صورت پذیرد.
البته هر یک از اقدامات موثر شهردار فعلی تهران در زمینه پاسداشت فرهنگ و هنر شهر تهران، در صورتی موفق و پایدار خواهد بود که مشارکت سازمان‌های مردم نهاد، مسئولان و نهادهای تخصصی را به‌همراه داشت و دولت نیز در این مسیر، بازوهای مالی و اقتصادی شهرداری را تا حد ممکن و پیشبینی شده در قانون تقویت کند. با این وصف شاید بتوان گفت دوران سه ساله پیروز حناچی در مدیریت شهرداری تهران، یکی از امیدبخش‌ترین دوران مدیریت شهری در سال‌های پس از انقلاب برای صنعت گردشگری و حفاظت از میراث فرهنگی بود.
نظر شما