هویت گمشده تهران در خانه هایی که موزه می شوند

به گزارش شهر، تهران شهری که بالغ بر دو قرن، پایتخت سرزمین کهنی به نام ایران شده است. این کلانشهر بزرگ که حدود ۷۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد پادشاهان و حوادث بزرگی را به خود دیده است و هر کدام در گوشه ای از شهر اثر و نشانی از خود به جا گذاشته اند و علاوه بر اینها، تهران دانشمندان و مشاهیر بزرگی را به چشم دیده است که از آنها خانه و اثری به جا مانده است.

تاسف آور است که بسیاری از این آثار و نشانه ها از بین رفته اما آنها که به جا مانده اند در چه شرایطی هستند؟ شاید همین گذشته پرافتخار تهران است که باعث شد وقتی شهردار فعلی تهران بر مسند مدیریت شهری نشست در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود که در یکی از اماکن تاریخی تهران در محله وحدت اسلامی برگزار شده بود، تهران را در ردیف شهر تاریخی اصفهان قرار داد و بر احیای بافت فرهنگی آن تاکید کرد.

شهرداری تهران در دوره پنجم مدیریت شهری به خصوص در دوره پیروز حناچی تلاش کرد تا از نظر فرهنگی اقداماتی جدی تر از گذشته برای احیای هویت تاریخی و فرهنگی شهر تهران ایجاد کند.

در همین راستا شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهر تهران یکی از ماموریت های خود را ساخت خانه موزه ها و اماکنی که مربوط به مشاهیر و بزرگان شهر تهران بوده است معطوف داشت.

شهرداری تهران در دوره پنجم مدیریت شهری به خصوص در دوره پیروز حناچی تلاش کرد تا از نظر فرهنگی اقداماتی جدی تر از گذشته برای احیای هویت تاریخی و فرهنگی شهر تهران ایجاد کند.

در همین راستا شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهر تهران یکی از ماموریت های خود را ساخت خانه موزه ها و اماکنی که مربوط به مشاهیر و بزرگان شهر تهران بوده است معطوف داشت.

کسری حسنی – سرپرست شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهر تهران – در گفتگو با شهر گفت: شهرداری تهران در طول این سال ها خانه موزه های مهمی همچون خانه موزه "سیمین و جلال" و خانه موزه اخوان ثالث را باز زنده سازی و تبدیل آن به خانه موزه ها را طی کرد.

به گفته او، در سال های اخیر تلاش شده است در ساخت خانه موزه ها ، از تخریب و نوسازی هایی که هویت و روح خانه را از بین می برد جلوگیری شود و گفت: در گذشته مثلا اگر حیاط پر درخت خانه – موزه ای در اثر بی توجهی تخریب شده بود یا در آن تغییرات زیادی انجام می شد که به نظر من نباید می شد.

او همچنین گفت: یکی از طرح های ما این است که شبکه صد خانه موزه را ارائه دهیم به شکلی که یک گردشگر وقتی می خواهد از این خانه موزه ها بازدید کند بتواند به صورت زنجیره ای از خانه موزه های دیگر که در نزدیکی آن قرار دارد هم بازدید کند. این شبکه به یک گردشگر کمک می کند تا بتواند یک روز زیبا و پر از خاطره ای بسازد.

حسنی در ادامه یکی از مشکلات مدیریت شهری در حفظ پهنه های فرهنگی و اماکن قدیمی شهر تهران را نداشتن مدیریت واحد یا متمرکز در آن دانست و گفت: به نظر من باید در این حوزه مدیریت در یک مجموعه متمرکز شود. هم اکنون مدیریت شهری به دنبال ساماندهی و مدیریت یکپارچه حوزه های گرشگری و تمرکز همه این فعالیت ها در یک مجموعه است.

او به پروژه  «تملک، ساماندهی، مرمت و بازسازی خانه های مشاهیر و خانه های تاریخی» اشاره کرد و گفت: شرکت توسعه فضاهای  فرهنگی شهرداری  آمادگی آن را دارد تا با همکاری مناطق و سایر زیرمجموعه‌های شهرداری تهران، نسبت به مرمت و احیاء خانه‌های مشاهیر در راستای تحقق شبکه صد خانه-موزه اقدام کند.

در همین راستا درخواست‌های متعددی از سوی مناطق شهرداری و برخی نهادها و اشخاص برای تملک، مرمت و بهره‌برداری از بناهایی همچون  خانه شیخ فضل الله نوری،  خانه استاد حبیب الله چایچیان، خانه مستوفی الممالک، خانه صادق هدایت، خانه معین التجار بوشهری، خانه مرحوم علامه عسگری، عمارت وثوق الدوله، خانه استاد ملک الشعرای بهار، عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد، خانه آیت الله طالقانی، خانه شهید جهان آرا، آرامگاه جهانگیرخان صوراصرافیل،  خانه محمود اعتمادزاده، خانه تابش (توسعۀ خانه اخوان ثالث) و خانه نیما صورت پذیرفته که نیازمند بسیج ارکان مرتبط با موضوع در بدنۀ شهرداری تهران جهت حمایت از تحقق آن است.

حسنی درباره مسیرهای گردشگری در شهر تهران به خصوص در بافت های فرسوده گفت: در این زمینه و بر اساس شناخت دقیق از پتانسیل‌های اجتماعی و فرهنگی شهر تهران بر مبنای ظرفیت‌های موجود و قابل توسعه، امکان تعریف مسیرهای گردشگری بین نقاط مرتبط شناسایی‌شده و تعامل با بخش خصوصی و مردمی جهت تورگردانی اقدام نمود.

سرپرست شرکت توسعه از فضاهای فرهنگی شهرداری درباره پیاده‌سازی الگوی مشارکتی در بهره‌برداری فرهنگی از ابنیه تاریخی با ارزش اضافه کرد: احیای بناهای ارزشمند و حفاظت از میراث معماری، موضوع بسیار مهمی است که به عنوان یکی از راهبردهای مهم شهرداری تهران بر اساس طرح جامع شهر تهران و ماده‌های ۴۳ و ۴۶ برنامه پنج‌سالۀ سوم توسعه شهر تهران در قوانین بالادستی مورد توجه قرار گرفته است.

همچنین در زمینۀ بهره‌برداری از بناهای تاریخی همواره سیاست‌گذاری در زمینۀ جلب مشارکت بخش خصوصی و مردم مورد توجه بوده است مدل‌های مشارکت اقتصادی هم برای آن در نظر گرفته شده است.

در این میان، با توجه به لزوم اتخاذ تدابیر جهت حفظ و احیاء ارزش‌های میراث معماری، این شرکت آمادگی دارد که نکات فنی و تخصصی لازم را برای حفظ این بناها انجام دهد و بر نحوه استفاده از این بناها در راستای جلوگیری از تخریب آنها نظارت لازم را داشته باشد.

لیست خانه های تاریخی ساخته شده در شهرداری تهران در دوره شهرداری پیروز حناچی