تأثیر کرونا بر کاهش مسافران مترو تا نبود منابع مالی برای تعمیرات قطارها

به گزارش شهر، مترو جزو نخستین مراکز ارائه دهنده خدماتی به شهروندان بود که عملکردهای پیشگیرانه خود در مقابل کرونا را از اسفند ۱۳۹۸ آغاز کرد. شرکت بهره برداری مترو به منظور جلوگیری از انتشار ویروس کرونا از همان روزهای ابتدایی اقدام به جمع آوری آبخوری‌ها، دستگیره‌های تبلیغاتی قطارها، تعطیلی اتاق‌های مادر و کودک، نصب بر چسب‌های رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک در ایستگاه‌ها و قطارها کرد.

یکی دیگر از اقدامات مهم این شرکت استفاده از تمامی ظرفیت تهویه هوا در قطارها و اصلاح سناریوی هواسازها جهت تهویه فعال هوای ایستگاه‌ها و قطارها و ضدعفونی روزانه در سه نوبت قطارها، هندریل پله‌های برقی ، پله‌های ثابت، صندلی‌ها و تمامی گیت‌ها و دستگاه‌های شارژ بلیت مسافری و همه تجهیزات موجود در ایستگاه‌ها بود تا در حد توان سلامت مسافران تأمین شود.

شرکت بهره برداری متروی تهران و حومه با توجه به حجم مخاطبانی که روزانه با آن‌ها در ارتباط است، در همان روزهای ابتدایی در کنار رعایت نکات بهداشتی نسبت به ارائه آموزش‌های شهروندی با نصب پوستر، بنر و تابلوهای آموزشی در ایستگاه ها و قطارها، پخش کلیپ‌های آموزشی از مانیتور ایستگاه‌ها و قطارها و همچنین پخش پیام‌های اطلاع رسانی از اتاق‌های کنترل در تمامی خطوط به منظور قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا فعالیت کرد.

مترو در ماه‌های ابتدایی شیوع ویروس کرونا با کاهش ۷۰ درصدی مسافر رو برو شد اما برای جلوگیری از افزایش تراکم مسافر در قطارها و ایستگاه، بدون تغییر در سرفاصله حرکت قطارها به خدمات رسانی ادامه داد. کاهش مسافر باعث شد تا ماهانه ۴۰ میلیارد تومان درآمد شرکت از فروش بلیت کاهش پیدا کند.

علی عبدالله پور، مدیرعامل شرکت بهره برداری مترو تهران و حومه در گفت‌وگو با شهر، درباره تأثیر شیوع کرونا بر عملکرد شرکت بهره برداری مترو، توضیح داد: پیش از شیوع کرونا در کشور، ۱۵ اسفند ۱۳۹۷ رکورد جابه‌حایی حدود سه میلیون مسافر در مترو ثبت شد. روزهای عادی این عدد تقریباً برابر با حدود دو میلیون مسافر بود که پس از شیوع کرونا و تعطیلی ادارات و مشاغل، میزان تردد مسافران به عدد حدودی ۳۷۰ هزار مسافر در روز رسید.

او تاثیر نخست شیوع کرونا را کاهش مسافران دانست و افزود: نتیجه کاهش مسافر هم روی درآمدهای ناشی از فروش بلیت است. کرونا تأثیر مستقیمی بر کاهش مسافران و سپس درآمدهای سیستم حمل و نقل عمومی به ویژه مترو گذاشته است.

عبدالله پور با بیان اینکه مترو یک محل پر ریسک برای پاندمی کرونا است، گفت: به همین علت تقریباً مسافران به یک هشتم میزان تعداد روزهای عادی تقلیل پیدا کرد. بنابر مصوبه ستاد ملی کرونا بخشی از غرفه‌های تجاری در ماه‌های نخست شیوع کرونا و همچنین مواقع تشدید این ویروس، تعطیل شدند تا هم غرفه داران تردد نکنند و مسافران به علت عدم انتقال ویروس به یکدیگر، تجمعی نداشته باشند.

مدیرعامل این شرکت یکی از منبع‌های درآمدی مترو به جز فروش بلیت را اجاره غرفه‌های تجاری دانست و گفت: این منبع مالی هم به دلیل تعطیلی، کاهش پیدا کرد. درآمد دیگر مترو ناشی از تبلیغات است که با کاهش و افزایش مسافران مترو نسبت مستقیمی دارد. هرچقدر که مسافران مترو بیشتر باشد، تبلیغات بیشتر دیده می‌شود؛ اما در دوران کرونا با کاهش مسافران، تبلیغات هم کاهش می‌یابد.

به گفته عبدالله پور؛ علاوه بر این موارد، مترو مکلف شده بود که فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کند. مترو برای فاصله گذاری اجتماعی به دو صورت می‌توانست عمل کند. نخست افزایش تعداد قطارها و سرفاصله‌های زمانی بود تا به منظور رعایت فاصله گذاری مسافر کمتری در قطار قرار گیرد. هزینه‌های مترو اعم از پول برق، تعمیرات و نگهداشت، حقوق پرسنل و ... ثابت است که حتی با کاهش درآمدها، شرکت مترو مجبور شد که سرفاصله زمانی قطارها را کاهش دهد تا فاصله گذاری اجتماعی در قطارها حدودی رعایت شود.

او در ادامه اضافه کرد: مورد دیگر دورکاری و کاهش ساعت کاری پرسنل بود که بر شرکت بهره برداری مترو تحمیل شد. پرسنل ساعات کمتری را کار می‌کردند اما اضافه کاری آن‌ها باید پرداخت می‌شد که این مورد هم جزو افزایش هزینه‌های ثابت بود.

مدیرعامل شرکت بهره برداری مترو تهران و حومه (مترو) با تأکید براینکه هیچ نهاد حمایتی خسارت ناشی از کرونا برای سیستم حمل و نقل عمومی را جبران نکرد، گفت: مدیریت شهری با رایزنی‌های بسیار با برخی عوامل دولتی توانست از یک الی دو منبع خسارت ناشی از کرونا را به یک سویی برساند البته تا الان این منابع مالی وصول پیدا نکرده اما حدود ۷۰ درصد آن محقق شده است.

عبدالله پور درباره تعمیرات اساسی قطارها، توضیح داد: زمانی که درآمدها کاهش می‌یابد، هزینه اورهال قطارها حذف می‌شود یا حاصل نمی‌شود. همچنین تحریم‌ها یک عامل بسیار مهم است چرا که بخش عمده‌ای از قطعات و تجهیزات قطارها از کشورهای خارجی تأمین می‌شود.

او در پاسخ به این پرسش که چرا از کارخانجات داخلی برای تأمین قطعات استفاده نمی‌شود یا توجه به اینکه با تولید قطار ملی به دانش تولید تجهیزات قطارها رسیده‌ایم، گفت: بین دانش و تولید تفاوت وجود دارد. امروز ما تکنولوژی ساخت یک قطار ملی را داریم اما این مورد به معنای تولید انبوه نیست. آیا می‌توان از قطعات مورد نیازی که به دانش تولید داخلی رسیده، در بقیه قطارها استفاده کرد. این فرآیند کمی زمان بر است چرا که پس از رسیدن به دانش تکنولوژی باید به تولید انبوه رسید.

مدیرعامل این شرکت درباره وضعیت تفاهم‌نامه اورهال ۳۱ رام قطار مترو تهران، گفت: قرارداد منعقد شده درحال طی کردن مراحل نهایی است البته منابع مالی قطعی نشده است. منتظر طی شدن مراحل پایانی یعنی اختصاص مبالغ و واریز وجوه به حساب مترو هستیم.

عبدالله پور در ادامه بیان کرد: البته به جز این تفاهم نامه، همچنان با برنامه ریزی‌های انجام شده، اورهال قطارها با شرکت واگن سازی تهران درحال انجام است که تقریباً ماهیانه یک قطار اورهال و آماده به کار می‌شود. زمانی‌که قطارها ۹۰۰ هزار کیلومتر طی کنند به مرحله اورهال می‌رسند. این درحالی‌است که قطارهای متروی تهران و حومه روزانه ۵۰ هزار کیلومتر کارکرد دارند.

او با بیان اینکه شرکت مترو هم نظیر باقی کسب و کارهای سراسر کشور از شیوع ویروس کرونا متضرر شده که این خسارات اجتناب ناپذیر است، افزود: از تمامی تصمیم گیران حوزه حمل و نقل عمومی درخواست می‌کنم دو نکته را مدنظر قرار دهند. نخست؛ واکسیناسیون راهبران و مسئولان ایستگاه‌های مترو در اولویت قرار گیرد. زمانی‌که همه چیز در سطح شهر تعطیل شد، مترو به کار خود ادامه داد.

مدیرعامل شرکت بهره برداری مترو تهران و حومه در پایان، گفت: دو؛ اگر میخواهیم که شهری پاکیزه و با آلودگی کمتری داشته باشیم باید عنایت ویژه‌ای به حمل و نقل عمومی به ویژه ریلی شود. امروزه مترو به عنوان پاک کننده کربنی کشور مطرح است. علاوه بر حمایت معنوی که دوستان همیشه از مترو دارند، لازم است که کمک‌های مالی به شرکت مترو تزریق شود.

خبرنگار : ملیکا هاشمی