حبیب پوش‌پارس، مدیرعامل شرکت خاکریز آب در گفت‌وگو با خبرنگار شهر درباره سیلاب به عنوان یکی از مخاطراتی که تهران را تهدید می‌کند، توضیح داد: سیل بر اساس دوره بازگشت تعریف و طبقه‌بندی می‌شود، ممکن است این دوره‌های پنج ساله، ۱۰ ساله، ۲۵ ساله، ۵۰ ساله و ۱۰۰ ساله هم باشد. درواقع هر چقدر سیل سهمگین تری بیاید این شاخص دوره بازگشتش رقم بالاتری است؛ اما اینکه سیل با چه دوره بازگشتی به وقع می‌پیوندد، قابل پیش بینی نیست.
او به اقدامات شرکت خاکریز آب به عنوان متولی ساماندهی و ساخت زیرساخت‌های شبکه سیلاب اشاره می‌کند و می‌گوید: شهرها بر اساس استاندارد جهانی باید پیش‌بینی سیلاب را با دوره بازگشت حداکثر ۲۵ ساله طراحی کنند؛ اما مطالعات سیلاب و اجرای مدیریت سیلاب شهر تهران که شبکه اصلی مدیریت آب های سطحی شهر تهران است نه بر مبنای دوره بازگشت با شدت ۲۵ ساله بلکه با دوره بازگشت ۵۰ ساله مدل، طراحی و اجرا شده است. یعنی ۲ برابر حد ظرفیت ایمنی که توصیه شده در این چهار دهه از سوی شرکت خاکریز آب طراحی و اجرا شده است.
آنطور که پوش‌پارس گفته است: از نظر استحکام و ایمنی این شبکه طبق سند طرح جامع آب‌های سطحی شهر تهران به عنوان نقشه راه، باید ۷۰۰ کیلومتر شبکه اصلی مدیریت آب‌های سطحی در شهر تهران ساخته شود. از چهار دهه گذشته تاکنون ۵۳۰ کیلومتر از این شبکه ساخته و بهره برداری شده و تقریبا ۱۷۰ کیلومتر دیگر باقی مانده که طبق برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر تهران در انجام است و سالانه باید هشت کیلومتر به طور متوسط ساخته شود و در ۲۰ سال آینده شبکه باید به پایان برسد.
او ادامه داد: تمرکز این ۱۷۰ کیلومتر باقی مانده در غرب تهران است و نشان می دهد شبکه مدیریت سیلاب غرب تهران به خصوص در مناطق ۲۱ و ۲۲ هنوز کامل نشده است. درواقع تمرکز شبکه زیر ساخت هم اکنون روی غرب تهران است؛ چرا که در غرب تهران شهرسازی با سرعت عجیب و زیادی گسترش پیدا کرده اما در مقابل شبکه زیرساخت با این شتاب جلو نرفته است. این معنای کم کاری نیست اما مساله اینجاست که توسعه شهری در همه مراحل و زیرساخت باید با توازن انجام شود.
شهر زیرزمینی به وسعت ۵۳۰ کیلومتر
مدیرعامل شرکت خاکریز آب، درباره پیشینیه ایجاد شبکه مدیریت آب‌های سطحی در شهر تهران، توضیح می‌دهد: مطالعات درباره شبکه سیلاب به صورت جدی در دهه ۴۰ و بعد سیلابی بزرگ در تهران آغاز و در دهه ۵۰ برخی از سازه‌های سیلاب شهر تهران احداث می‌شود.
پوش پارس گفت: در سال ۱۳۶۶ سیلاب بزرگی در گلابدره تجریش می‌آید و از آن به بعد شهرداری تهران به عنوان متولی انتخاب و از بانک جهانی درخواست وام برای جبران خسارت‌ها می‌شود و این بانک اعلام می‌کند به دستگاه حکومتی وامی داده نمی‌شود. اینجا بود که شرکت خاکریز آب که طبق قانون تجارت آزاد اداره می شود متولی مدیریت شبکه سیلاب تهران شده و تاکنون ۵۳۰ شبکه اصلی تا عمق ۴۰ متری از سوی این شرکت ساخته شده است.
او با توضیح اینکه سه نوع شبکه روباز، مدفون و سرپوشیده وجود دارد می‌گوید: شبکه سیلاب سرپوشیده در عمق کمی از سطح آسفالت است. شبکه مدفون اما تا ۴۰ متری زمین و تا قطر ۴.۵ متر از تونل زیر زمینی احداث شده است؛ نکته مهم این است که در تهران در مجموع ۵۰۰ کیلومتر بزرگراه وجود دارد و شبکه مدیریت سیلاب ۵۳۰ کیلومتر است، درواقع میزان این شهر زیرزمینی از میزان بزرگراه‌های تهران بیشتر است.
آبگرفتگی تونل امیرکبیر با یک تشک ۲ نفر
پوش‌پارس اما؛ تاکید دارد که نمی‌توان تضمین کرد همه این اقدامات از سیلاب جلوگیری می‌کند چرا که به گفته او؛ شدت سیلاب قابل پیش‌بینی نیست و دوم اینکه عملکرد هر شبکه‌ای منوط به نگهداری آن است. مسئول نگهداری شبکه، فقط شهرداری نیست و بخش بسیاری منوط به شهروندان است، زمانی که شهروندان زباله‌های خود در جوی آب محلات می‌ریزند به دلیل اینکه انتهای جوی‌ها به شبکه‌های سیلاب در زیر زمین متصل است، مشکلات زیادی در شبکه‌های اصلی ایجاد می‌شود.
این مقام مسئول توضیح می‌دهد که: تصور نکنید زباله‌ها فقط دستمال کاغذی یا زباله کوچک است، بلکه از کانال‌ها تشک تخت ۲ نفره و حتی مبل سه نفر خارج شده است که مستندات این موارد همگی موجود است. این ضایعات و زباله‌های شهروندان در شرایطی است که قطر کانال حداکثر ۲.۵ تا چهار متر است. درواقع اگر ۱۰۰ هزار نفر هرکدام یک بطری آب معدنی در جوی آب بریزد، به ۱۰۰ هزار بطری می‌رسد و معلوم است که دهانه کانال را مسدود می کند.
مدیرعامل شرکت خاکریز آب با بیان اینکه فرهنگ عمومی حفظ این سرمایه و زیرساخت برعهده مردم است، می‌گوید: ۲ سال پیش بود که در تقاطع اتوبان امام علی (ع) با خیابان پیروزی آب گرفتگی در تهران رخ داد که تمام تونل امیرکبیر از آب پر شد، دلیل این آبگرفتگی وجود یک تشک ۲ نفره در عمق ۱۳ متری زمین در اتصال لوله به شبکه بود. بنابراین ممکن است در جایی هزینه شده باشد، اما به دلیل یک اشتباه شهروند در یک محله پس زدگی آب رخ دهد و چون رفتار آب هیدرولیکی است و قابل پیش بینی نیست، آسیب‌های زیادی به شبکه وارد می‌شود.
به گفته او؛ روزی در تهران دغدغه جدی سیلاب وجود داشته و حالا با اقدامات زیادی که در حوزه شبکه زیرساخت انجام شده، از ایمنی جان مردم به دلخوری های آب گرفتگی در محلات کوچک رسیدیم و الان حادثه ای دیده نمی‌شود.
نظر شما