به گزارش خبرنگار اجتماعی شهر، تکیه ها و حسینیه ها دو سال است که به دلیل اپیدمی کرونا کمتر پذیرای عاشقان سالار شهیدان، امام حسین (ع) هستند. اما کووید-۱۹ با همه گیری در دنیا، نتوانست انسجام عاشقان اباعبدالله الحسین (ع) را از بین ببرد و آنها در فضای باز و با رعایت پروتکل های بهداشتی به سوی عشق شتافتند.
این عشق از سالیان دور در شیعیان ایران رخنه کرده و پیروان دیگر ادیان در ایران نیز به آن پایبند و معتقدند. به همین دلیل است که برخی حسینیه ها و تکایا در ایران از قدمت بسیاری برخورداند و نام آنها از دیرباز با مراسم خاص گره خورده است.
تکیه سادات اخوی
یکی از تکایای قدیمی تهران سادات اخوی است. شهروندان تهرانی در این تکیه فقط روزها به عزاداری می پردازند. حسینیه سادات اخوی در جنوب میدان بهارستان، چهارراه سرچشمه و خیابان شهید مصطفی خمینی (سیروس)، بعد از پمپ بنزین در کوچه شهید افشار واقع شده است. در کوچه شهید افشار چهارراهی کوچک وجود دارد که به اسم «چهارراه سادات» در بین اهالی محله معروف شده است. بنای این تکیه بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد و متعلق به دوره قاجار است. البته این حسینیه به این وسعت نبود. با گذشت زمان ۵ ملک کناری این حسینیه خریداری شده و به آن اضافه شد تا حسینیه به وسعت امروز برسد. یکی از نشانه هایی که این حسینیه دارد چادر بزرگی است که به نقوش خاص و زیبا مزین شده است. یکی دیگر از مسائلی که جلب توجه می کند، پذیرایی از عزاداران امام حسین (ع) با چای ذغالی آنهم در استکان های کمر باریک و دو، سه حبه قند و یک تکه نان قندی مخصوص حسینیه سادات اخوان است. برخی از عزاداران این استکان ها را گرو می برند تا اگر حاجت روا شدند، یک دست کامل آن را به حسینیه هدیه کنند.
تکیه نفرآباد
تکیه نفرآباد هم از آن دسته بناهای قدیمی است که که در لیست قدیمی ترین تکیه های تهران قرار می گیرد. یکی از نکات جالب توجه این تکیه یک کاشی است که در سر در آن نصب شده و لحظه شهادت حضرت علی اکبر را به تصویر کشیده است. این تکیه معروف ترین تکیه است چرا که به تکیه بزرگ شاهی هم معروف بوده و توسط ناصرالدین شاه برای سوگواری اباعبدالله حسین (ع) ساخته شده است. ناصرالدین شاه در سفرهایش به فرنگ از معماری های شهرهای مختلف اروپا برای ساخت این الهام گرفته است. شاید یکی از نکاتی که می توان به آن اشاره کرد در این تکیه قدیمی، سکوی گردی باشد که در آن تعزیه اجرا می کردند. اما علاوه بر تاریخی بودن این تکیه یکی از اتفاقات بزرگ تاریخ ایران نیز در آن رخ داده است. در سال ۱۳۰۴ مجلسی در این تکیه برپا شد که احمد شاه قاجاق را برکنار و رضا خان را به سلطنت رساند.
تکیه درخونگاه
تکیه درخونگاه با قدمتی ۱۶۰ ساله در محله درخونگاه سنگلج و خیابان صفایی واقع شده بود. این تکیه متاسفانه در فهرست ثبت میراث فرهنگی قرار نگرفت و متاسفانه رو به تخریب است. اما یکی از قدیمی ترین تکیه های ایران بود که نخل قدیمی اش باعث معروف شدن این تکیه شد. یکی دیگر از نکات قابل توجه و جالب این تکیه وجود سه قالیچه که زیارت عاشورا بر آن نوشته شده بود است. در گذشته عزاداران حسینی با غذاها در مجمع یا همان سینی های بزرگ که اکثرا برنج و خورش بود پذیرایی می شدند.
قدمت این تکیه به دوره قاجار برمی گردد و طبق روایت هایی که می شود، معمولا دسته های عزاداری برای عبور از کنار نخل امام حسین (ع) نزاع کرده و این نزاع ها به خونریزی منجر می شد. به همین دلیل نام این محله به درخونگاه معروف شد و به دستور ناصرالدین شاه مدتی نخل عزاداری گرو گرفته شد تا از خونریزی جلوگیری شود.
تکیه رضاقلی خان
تکیه رضاقلی خان نیز از دسته تکایای نامدار تهران است که در محله عودلاجان و خیابان درویش نوری قرار دارد. این تکیه نیز به دوره سلطنت ناصرالدین شاه برمی گردد. این تکیه در محله عودلاجان قرار داشت که هسته اولیه قریه تهران به حساب می آید. رضاقلی خان ادیب، شاعر و تذکره نویس دوره قاجار بود که به امیرالشعرا معروف بود. تکیه رضاقلی خان در خانه او برپا شده است.
او حتی مدرسه ای در مجموعه خانه و عمارت خود تاسیس کرد که با آمدن دارالفنون تعطیل شد. پس از به سلطنت رسیدن پهلوی و برای خیابان کشی های تهران بخش زیادی از این تکیه از میان رفت و به خیابان تبدیل شد. اما تکیه آن هنوز پابرجاست و چندین بار مرمت شد.
تکیه درکه
قدمت و سن تکیه درکه با روایت های مختلفی روبروست برخی آن را ۱۰۰ ساله می دانند و برخی دیگر تا ۶۰۰ سال هم قدمت آن را تخمین می زنند. اما تهران پژوهان این تکیه را متعلق به اواخر دوره قاجاق می دانند. بعضی معتقدند قدمت این تکیه به ۶۰۰ سال پیش می رسد که در آن زمان پوشش تکیه چادر بود و هر اتاق متعلق به یک خانواده و طایفه بود و مردم محله نذورات خود را به تکیه آورده و توزیع می کردند. اما تاریخ ساخت تکیه درکه به حدود سال ۱۳۴۶ شمسی بر می‌گردد. هر زمان هم این تکیه نیاز به بازسازی داشته اهالی هزینه های آن را تقبل می کردند. آخرین بازسازی آن طبق کاشی آبی رنگ کنار تکیه به سال ۱۳۵۱ برمی گشت. این تکیه به نوعی بخشی از هویت محله درکه محسوب می شود.
اما افراد ناشناس این تکیه را در سال ۹۶ به آتش کشیدند و فرش ها، علم ها و توق های آن که از قدمتی تاریخی برخوردار بودند از بین رفت. اما دو سال پس از این حادثه ۲ قدیمی ترین تکیه محله درکه دوباره روی پا شده و مراسم اباعبدالله حسین (ع) در آن برچا شد و صدای چرخ خیاطی ها برای دوخت بیرق های سیاه در آن طنین افکند و جوانان محله دست به دست هم دادند و با راهنمایی سالخوردگان سعی کردند دوباره مراسم عزاداری در این تکیه برپا شود.
نظر شما