انتشار خاطرات نخستین شهردار پس از انقلاب

 در این میان مدیریت شهری تهران نیز در نخستین‌روزهای انقلاب تغییری بنیادین داشت. مرور جزء به جزء تغییر در آن روزها در مدیریت شهری بارها مورد بحث قرار گرفته‌است. اما تاکنون تصمیمات دست اول با تکیه بر اسناد و مدارک کمتر مورد توجه قرار گرفته‌است.

محمد توسلی نخستین شهردار تهران بعد از انقلاب اسلامی در جلد دوم مجموعه کتاب «شصت سال ایستادگی و خدمت» با رویکرد «تجربه مدیریت شهری در دوران بحران» خاطرات دگردیسی تاریخی ایران را نگاشته است. توسلی که به‌تازگی این مجموعه را منتشر کرده، از اتفاقات تهران دستخوش انقلاب می‌نویسد و از شیوه مدیریت پایتخت که متکی بر اراده و خواست مردم بوده‌است.

او در معرفی این کتاب آورده: «این بخش از خاطرات به تجربه مدیریت شهری در کلانشهر تهران در شرایط دوران بحران بعد از انقلاب اختصاص یافته‌است؛ دوره ویژه‌ای که از هشتم اسفندماه۱۳۵۸ آغاز شد و تا سوم دی‌ماه۱۳۵۹ (تقریبا ۲۲ماه) ادامه داشت.

تدوین این خاطرات که براساس اسناد این دوره تنظیم شده از ویژگی‌های دوران انتقال انقلاب۱۳۵۷ برخوردار بوده و لذا تجربیات ویژه و اسناد تاریخی آن می‌تواند به‌طور خاص برای مدیران امروز و فردای کشور و به‌طور عام و برای عموم علاقمندان جامعه مفید باشد.»(صفحه ۹) او در بخش دیگری از این کتاب می‌نویسد: «خوشبختانه در فرایند انقلاب، خلق و خوی مردم متحول شده‌ بود و عموم مردم با اعتماد به سخنان رهبری و مدیریت انقلاب، مواضع آنها را با مطالبات تاریخی خودشان هماهنگ می‌دیدند... بعد از انقلاب مردم احساس می‌کردند که قرار است جامعه آنان آزاد باشد و خودشان بر تعیین سرنوشت کشور و شهرها حاکم شوند. در چنین شرایطی که مردم احساس آزادی و حاکمیت بر سرنوشت خودشان را پیدا کرده‌ بودند، خلق و خوی مردم چنان متحول شده بود که با همکاری و همدلی همه‌جانبه با مدیریت شهر تهران، اقداماتی انجام گرفت که به لحاظ کارشناسی در شرایط عادی امکان‌پذیر نبود. در این خاطرات به آثار و نتایج همدلی مردم با مدیریت شهر تهران و نیز به مشکلاتی که همزمان از داخل و خارج شهرداری وارد می‌آمد و از شرایط بحرانی و ناهماهنگ مدیریت و جنگ قدرت در فضای سیاسی کشور ناشی می‌شد، به تفصیل پرداخته شده‌است.»(صفحه ۱۰)

همین ۲بخش گواه یک نکته ضروری و مهم است. اینکه مدیریت شهری تهران در روزهای شکل‌گیری انقلاب اسلامی تجربیات گسترده و قابل تکیه‌ای دارد. این تجربه در قالب کتابی با تکیه بر اسناد و مدارک گردآمده و می‌تواند چراغ راه مدیران شهری کشور باشد. کتابی که به شکل‌گیری و بازسازی مدیریت شهری با تعاریف جدید و برخاسته از دیدگاه مردم تأکید دارد. این کتاب در ۱۰فصل و در ۴۸۸صفحه توسط انتشارات کویر منتشر شده و بیانگر تجربیات ارزشمندی است از شکل‌گیری مدیریت شهری در ایران پس از انقلاب اسلامی.