جای خالی زبان محیط زیست در لابه‌لای مفاهیم آموزشی

«شهر زنده» مستندی که برای نخستین بار در شهرداری تهران  با هدف ارتقاء سطح آگاهی و شناسایی گونه های جانوری و گیاهی کلانشهر تهران از سوی اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار ساخته شده است، آنطور که باید و شاید جذابیت از نگاه یک نوجوان ١٢ الی ١٥ ساله نداشت. اما نه برای آنکه فیلم جذاب ساخته نشده بلکه شاید برای آنکه زبان محیط زیست در لابه‌لای مفاهیم آموزشی گم شده و جایش خالیست یا  شاید برای آنکه هنوز که هنوز است خانواده ها نتواسته اند اهمیت محیط زیست را به کودکان شان بیاموزند. شاید هم برای آنکه تمامی فضای آموزشی فیلم ها و سریال ها مختص طنزهای دم دستی و یا برخی مفاهیمی که گاهی اثر مخرب فرهنگی دارند، شده است.

به شخصه تصورم این بود دانش آموزان دوره ابتدایی و متوسطه منطقه ١٩ در مواجهه با مستند علمی «شهر زنده» که ساختش یک سال به طول انجامیده است، بیشتر لذت ببرند نه اینکه با قول و قرار و وعده و وعیدهای معلم ها به امید دیدن یک فیلم و کلیپ خنده دار به سینما بیایند.
قریب به اتفاق این دانش آموزان نه تنها به محیط زیست شهرشان احساسی نداشتند بلکه نسبت به دیدن برخی صحنه های طبیعی نیز بی اعتنا بودند و من  امروز در روز معلم که ناخودآگاه تداعی کننده بحث آموزش است؛ بار دیگر  این سوال در ذهنم بارها و بارها تکرار شد؛ بالاخره مفهوم مهم محیط زیست و حفاظت و حراست از منابع طبیعی، باید در خانواده آموزش داده شود یا مدرسه و یا بستر جامعه!؟ 
خوشحالی آنها پس از اتمام اکران مستند و برای دیدن فیلم طنز "سگ بند" به وضوح پیدا بود که بیانگر خلاء آموزش و درک صحیحشان از مفهوم محیط زیست در بین آنهاست .
ما در مستند تنوع زیستی «شهر زنده » تلاش کردیم بگوییم تهران آلوده و شلوغ، به‌ جز آلودگی هوا ، ترافیک ، آلودگی صدا و دسته جمعیت بزرگ آدم‌ها، حیوانات شهری و پرنده‌ها، از شمال تا جنوب و شرق تا غرب گونه‌های دیگری هم در خود جا داده که چندان دیده نشده‌اند، کلانشهر تهران هنوز تتمه‌ای از زیستگاه‌های طبیعی به‌جا مانده را دارد که بستر مناسبی برای زیست گونه‌های جانوری و گیاهی فراهم کرده و لازم است برای حفظ بقای آن‌ها بیشتر تلاش کرد.
در کنفرانس سازمان ملل متحد با عنوان (محیط زیست انسانی و توسعه )در سال 1972 در سوئد و در سال 1992 در برزیل بر اهمیت آموزش محیط زیست کودکان تأکید شده است، آنها باور دارند برنامه های آموزشی باید برای کودکان هیجان آور و لذت بخش باشد و به آنها در درک جهان اطرافشان یاری رساند.
 آموزش محیط زیست کودکان می بایست از طریق روش  مشارکت فعال کودک در جریان یادگیری صورت گیرد، این چنین آموزشی باعث بهبود عملکرد رفتاری آنها، برانگیختن حس زیبا شناختی آنها نسبت به طبیعت و ارتقای سطح اعتمادبه نفس آنها میشود.
حتما اهمیت آموزش محیط زیست به کودکان، اثرات آن بر ذهن و عملکرد آنها و همچنین روش های آموزش این مهارت ها به کودکان بر هیچ کس پوشیده نیست اما آیا ما در کشور و در نظام آموزشی و در بستر جامعه در این مسیر موفق  عمل کرده ایم!؟

انتهای پیام/