۳۱ تیر ۱۳۹۹ - ۱۱:۴۹
کد خبر: 2680

عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران:

تهران ۱۵ هزار هکتار بافت ناپایدار شهری دارد

۵۰ درصد پارسل های فرسوده شهر تهران در مناطق ۱۰، ۱۲، ۱۵ و ۱۷ است
تهران ۱۵ هزار هکتار بافت ناپایدار شهری دارد

شهر: تهران نزدیک به ۱۵ هزار هکتار بافت ناپایدار شهری دارد. به این معنا که این بافت ها ممکن است از نفوذ پذیری هم برخوردار باشند و یا لزوماً ریزدانه نباشند، اما یقینا ازجهت سازه ای و کالبدی ناپایدار هستند.

به گزارش خبرنگار شهر، زهرا نژاد بهرام، عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران سه نشبه-۳۱ تیر-در دویست و بیست و هشتمین جلسه شورای شهر در نطق پیش از دستور خود درباره نوسازی بافت های فرسوده تهران گفت: بافت فرسوده یک نوع بیماری شهری قلمداد می شود که در شرایط زمانی و مکانی مختلف و  بدلایل متفاوت به‌وجود می‌آید. بسط و گسترش این بیماری در مرحله اول به پیشگیری نکردن از وقوع آن و در مرحله بعد به نقص در تشخیص عوامل بوجودآورنده، انتخاب اشتباه روش درمان و در نهایت  اجرا نشدن کامل فرآیند درمان مربوط می‌شود.

او ادامه داد: حدود ۲۱ درصد از پارسل های شهر تهران(۲۱۰ هزار پارسل) با جمعیت ساکن ۱.۵ میلیون نفر، در زمره بافت های فرسوده  مشمول سه شرط ریزدانگی، ناپایداری سازه ای و نفوذناپذیری قرار می گیرد. با وجود سهم ۵.۳ درصدی بافت فرسوده از کل مساحت تهران، ۱۵ درصد جمعیت پایتخت را در خود جای داده است. یعنی تقریبا تراکم این محدوده ها سه برابر سایر مناطق است. نکته حائز اهمیت، تمرکز این بافت ها در محدوده های مشخص است به گونه ای که بیش از ۵۰ درصد پارسل های فرسوده شهر تهران صرفا در مناطق ۱۰، ۱۲، ۱۵ و ۱۷ قرار گرفته اند. این در حالی است که آمارها نشان میدهد پارسل های دارای ناپایداری سازه ای سهم سه برابری نسبت به بافت فرسوده دارند و قریب به ۴۵ درصد از پارسل های شهر تهران با جمعیت ساکن ۳میلیون نفر در این محدوده سکونت دارند.

 نوسازی هرگز از ۵ درصد فراتر نرفت

نژاد بهرام گفت: در برنامه های پنج ساله چهارم و پنجم توسعه کشور، نوسازی سالانه ۱۰ درصدی بافت های فرسوده کشور الزامی شده است. اما روند نوسازی در پایتخت در بالاترین میزان خود طی سالهای گذشته از ۵ درصد فراتر نرفت. بیشترین نرخ نوسازی ها در سال های ۹۰، ۹۱ و ۹۲ بوده است. در این سالها با توجه به مشوق های تراکمی گسترده برای بافت فرسوده، بسیاری از مالکین املاک واقع در این بافت ها برای نوسازی هجوم آوردند. از طرفی طرح تفصیلی جدید هنوز ضوابط و تکالیفش احصا نشده بود و شهرداری وقت با ضوابط سهلگیرانه کسر پارکینگ ها و اضافه طبقات را به راحتی میپذیرفت.

او ادامه داد: در پی نوسازی تراکمی صرفا در سال های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۵، ۴۸ هزار واحد کسر پارکینگ فقط در بافت فرسوده شهر تهران ایجاد شده که امروز شهر تهران با تبعات و پیامدهای آن مواجه است و  در حال حاضر کلانشهر تهران با اشکالات و تبعات این رویکرد در قبال نوسازی، دست و پنجه نرم میکند.

نژاد بهرام ادامه داد: تراکم بیش از حد جمعیت در بافت ها و تشدید کمبودهای خدماتی، تبدیل شدن حاشیه معابر به انبار پارک خودروها ناشی از پذیرش کسر پارکینگ به صورت گسترده، کاهش حس تعلق به زندگی در محلات دارای بافت فرسوده بر اساس مطالعات انجام شده از دیگر مشکلات هستند.

او گفت: شورای پنجم شهر تهران از زمان آغاز به کار بارویکرد بازآفرینی پایدار به بافت های فرسوده نگریست و با تامین کمبودهای خدماتی و اجرای پروژه های بهسازی محیطی در دل بافت فرسوده  و با هدف ارتقای ارزش سکونت، کوشید تا زمینه ترغیب ساکنین به نوسازی و بهسازی محیطی را فراهم آورد.

او به اقدامات شورا در این باره اشاره کرد و گفت: ایجاد فضای سبز در بافت فرسوده، احداث پارکینگ های محله ای در بافت های فرسوده، پروژه های بهسازی محیطی محله ای، گسترش فعالیت دفاتر توسعه محله ای به ۱۹۶ محله شهر تهران، پیش بینی برنامه های بازآفرینی شهری در مقیاس فرا منطقه ای همانند بازآفرینی محور نیلوفری به طول ۹ کیلومتر از جمله این اقدامات بود.

افزایش روند نوسازی بافت فرسوده در شورای پنجم

عضو شورای شهر افزود: بر همین اساس بود که از آغاز فعالیت شورای پنجم، روند نوسازی بافت فرسوده مجددا به تدریج روند افزایشی به خود گرفت. فراموش نکنیم که با گذشت زمان انتظار میرود به تدریج نرخ نوسازی کمتر شود. زیرا بناهای نوسازی نشده عمدتاً دچار مشکلات پیچیده مالکیتی، حقوقی بوده و یا فرضاً به صورت تک پلاکی ریزدانه در دل بافت قرار گرفته اند و امکان نوسازی نداشته و یا در این مسیر با محدودیت های جدی مواجه اند. با این وجود رویکرد شورا این نتیجه را در پی داشت.

او ادامه داد: شورای پنجم و شهرداری تهران به منظور جلوگیری از تشدید تراکم در بافت فرسوده، مصوبه شوای عالی شهرسازی و معماری را که در اسفند سال ۹۵ به تصویب رسیده بود و در قالب آن طبقات مازاد تشویقی بافت های ناپایدار و فرسوده حذف شده بود، با رویکرد ارتقاء ارزش سکونت در بافت، اجرایی کرد، اما از آنجا که همزمان سیاست های ارائه خدمات و بهسازی محیطی را پی گرفت، از کند شدن روند نوسازی جلوگیری کرد.

به گفته نژاد بهرام، در راستای تقویت اعمال تسهیلات تشویقی برای تمامی پارسل های دارای شاخص های سه گانه ریزدانگی، ناپایداری و نفوذ ناپذیری، موضوع تدقیق محدوده بافت های فرسوده در این دوره در دستور کار خود قرار گرفت. شورای عالی شهرسازی و معماری در سال ۱۳۸۶، سه هزار و ۲۶۸ هکتار را به عنوان بافت فرسوده در تهران، مصوب کرد. این در حالی است که به علت ضعف اطلاعات و مدل سازی تشخیص، بسیاری از بلوک هایی که واجد شرایط قرارگیری در محدوده های بافت فرسوده و بهره مندی از تشویقات و تسهیلات تخصیصی برای این بافت ها بودند، محروم شدند. بر اساس مطالعات سازمان نوسازی شهر تهران که مبتنی بر سه شاخص مصوب شورایعالی شهرسازی و معماریست (شامل ریزدانگی، نفوذناپذیری و ناپایداری)، اخیراً سازمان نوسازی یکهزار هکتار از بافت هایی که شامل این شرایط می شوند اما در زمان ابلاغ طرح تفصیلی از قلم افتاده اند را تحت عنوان بافت فرسوده تدقیق شده در مقیاس بلوک شناسایی کرده که احتمالاً طی هفته های آتی در دستور کار کمیسیون ماده ۵ شهر تهران قرار خواهد گرفت.

تهران قریب به ۱۵۰۰۰ هکتار بافت ناپایدار شهری دارد

او ادامه داد: در بحث ناپایداری سازه ای که مهم ترین شاخصه شناسایی بافت های فرسوده از جهت تامین ایمنی در زمان بروز بحران های طبیعی همچون زلزله به شمار میرود، در کمال تاسف باید اذعان داشت تهران قریب به ۱۵ هزار هکتار بافت ناپایدار شهری دارد. به این معنا که این بافت ها ممکن است از نفوذ پذیری هم برخوردار باشند و یا لزوماً ریزدانه نباشند، اما یقینا ازجهت سازه ای و کالبدی ناپایدار هستند.

نژاد بهرام افزود: این دقیقاً گرانیگاه کمیته شهرسازی شورای شهر است. این بافت ها همان بافت هایی هستند که در صورت وقوع زلزله خسارت های جدی خواهند دید. کمیته شهرسازی شورا طی دو سال گذشته پیگیر پیش بینی مشوق های مالی و عوارضی از طرف مدیریت شهری به منظور ترغیب مالکین این قبیل بافت ها به نوسازی بوده است. اما متاسفانه به دلیل عدم همراهی شهرداری تهران و بروز مسائل و مشکلات مالی جدی در امر مدیریت شهر، این امر تاکنون در خصوص این بافت ها تحقق نیافته است. همچنین در سال ۱۳۹۵ شورای عالی شهرسازی و معماری با اصلاح بند ۱۵ طرح تفصیلی شهر تهران، کلیه مشوق های بافت های ناپایدار را حذف نموده و اکنون این قبیل بافت ها با بافت های نوساز واقع در محدوده های غیر فرسوده، هیچگونه تفاوت و تمایزی از نظر مشوق ها ندارند.

۴۵ درصد پروژه های نوساز  فاقد استاندارد های قانونی و مرتبط با کیفیت ساخت و ساز هستند

او افزود: از سوی دیگر پاسخ به این پرسش که آیا همه بافت های نوسازی شده شهر تهران، اکنون از کیفیت سازه ای مطلوب برخوردارند؟ محل دغدغه جدی شورای اسلامی شهر تهران بود که در سال ۹۴ مطالعاتی توسط مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در خصوص کیفیت ساخت و سازهای جدید در بافت های فرسوده شهر تهران انجام شده که نتایج جالبی دارد. بر اساس این مطالعات که ۱۰۰ پروژه نوساز در بافت فرسوده را بررسی کرده است، ۴۵ درصد پروژه ها، فاقد استاندارد های قانونی و مرتبط با کیفیت ساخت و ساز بوده اند که این امر، هشدار بزرگی در اداره پایتخت محسوب می شود.

عضو هیأت رئیسه شورای شهر گفت: بر مبنای همین مطالعات و مطالعات مشابه و با پیگیری های صورت گرفته در فروردین سال ۹۷، تفاهمنامه ای بین شهرداری تهران، نظام مهندسی، سازمان استاندارد استان تهران و انجمن های صنفی تولید مصالح شهر تهران منعقد شد. او ادامه داد: پایش و رصد کیفیت پارسل های نوسازی شده طی سال گذشته در منطقه ۸ کلانشهر تهران نشان میدهد تفاهم نامه مذکور منجر به بهبود قابل توجه ساخت و ساز شده و استاندارد های سختگیرانه برای کیفیت مصالح مورد توافق، اعمال می شود.

به گفته نژاد بهرام، از دیگر اقدامات ارزشمند مدیریت شهری طی دو سال گذشته تهیه برنامه توسعه محله ای برای ۱۷۸ محله شهر تهران که در بافت فرسوده واقع شده اند است. در بودجه مصوب سال جاری قریب به ۲ هزار میلیارد تومان به منظور اجرای پروژه های خرد مقیاس محله ای پیش بینی شده است که با بروز مسائل و مشکلات مالی ناشی از شیوع ویروس کرونا، نگرانی های جدی درباره تحقق کامل این بودجه وجود دارد. اما با توجه به فقر شدید خدماتی و نزول کیفیت زندگی در بافت های فرسوده، انتظار میرود دستکم ۷۰ درصد اعتبار پیش بینی شده به محلات کم برخوردار و فرسوده تخصیص داده شود تا شاهد ارتقای ارزش سکونت در راستای تسریع در نوسازی و بهسازی این محدوده ها باشیم. البته لازم به ذکر است که برخلاف گذشت ۴ ماه از سال جاری، کماکان شهرداری تهران در مرحله شناسایی و تدقیق پروژه های این موضوع است که محل گلایه و انتقاد جدی است و انتظار میرود فاز نخست اجرای پروژه های کوچک مقیاس هرچه سریع تر در سطح محلات پایتخت با اولویت محلات کم برخوردار و فرسوده آغاز شود.

او ادامه داد: جایزه بنیاد شهرداران جهان را اخیراً بانویی که شهردار شهر آنکنا ایتالیاست از آن خود کرد که علت این پیروزی، انجام پروژه های کوچک مقیاس محله ای در سطح شهر آنکنا بود. پروژه هایی که توانسته بود مستقیما ارتقاء ارزش سکونت و کیفیت زندگی در بافت را محقق کند. خوشحالیم که ما نیز در تهران از سال ۹۶ با این رویکرد به بافت های مساله دار شهری نگریسته ایم.

عقب ماندگی زمانی پارکینگ های عمومی

او افزود: یکی از مسایل جدی مرتبط با بافت های فرسوده کلانشهر تهران مساله کمبود پارکینگ است که به نزاع و درگیری روزانه ساکنین مبدل شده است. متاسفانه برخلاف تصویب بودجه ای قریب به ۲۵۰ میلیارد تومان طی سال های ۹۷، ۹۸ و ۹۹ برای موضوع احداث پارکینگ های عمومی در بافت فرسوده، اما به دلیل نبود پیشبینی مناسب از هزینه ها و منابع شهرداری تهران در بودجه سنوات اخیر که منجر به پیشخور بخش عمده ای از منابع در حوزه هزینه های جاری و نگهداشت شهر می شود، عملاً تخصیص این منابع با محدودیت جدی مواجه بوده و در نتیجه تکمیل این پارکینگ های عمومی از برنامه زمانی تعیین شده، عقب افتاده است و سطح پیشرفت سه پروژه مهم پارکینگ امیرکبیر در منطقه ۱۴، پارکینگ شهید مینابی در منطقه ۱۵ و پارکینگ شهید باقری در منطقه ۱۸ به ترتیب از ۵۳درصد، ۴۱درصد و ۹ درصد فراتر نرفته است که کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران در تلاش است با تعیین  متولی مشخص، پیش بینی حساب جداگانه و ارایه تسهیلات تشویقی برای حضور سرمایه گذاران، روند احداث پارکینگ در سطح محلات بافت فرسوده را تسریع ببخشد.

او ادامه داد: با عنایت به فشردگی و تراکم بالای جمعیتی در بافت های فرسوده و ناکارآمد و نظر به کمبود ۱۳۶ هکتار فضای سبز در ۹۴ محله فرسوده شهر تهران، در سال گذشته جمعا حدود ۶۴ میلیارد تومان به منظور تملک اراضی جهت تبدیل به فضای سبز تخصیص داده شده که از محل این اعتبار در سال گذشته ۶ بوستان در مناطق ۷، ۸ و ۱۷ تملک و به بهره برداری رسیده که جای تشکر دارد.

۳۱ تیر ۱۳۹۹ - ۱۱:۴۹
کد خبر: 2680

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 6 + 1 =