میدان تاریخی امین‌السلطان ساماندهی می شود

عبدالرضا گلپایگانی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران درباره باززنده‌سازی میدان تاریخی امین‌السطان به شهر گفت: میدان تاریخی امین‌السلطان تا سال ۱۳۳۰ در عکس‌های هوایی به طور کامل مشخص است اما بعد از آن با ساخت خیابان «صاحب جمع» که از وسط میدان عبور می‌کند و به دنبال آن ساخت وسازهایی که در اطراف این خیابان شکل گرفت سبب شد که این میدان از شکل تاریخی و کالبدی خود خارج شده و عملکرد آن هم دستخوش تغییر شود. برای باززنده‌سازی این میدان تاریخی از سال‌های قبل مطالعاتی از سوی اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تهران انجام شده بود که بعد از بررسی‌های معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران این نتیجه حاصل شد که طرح یادشده قابلیت خوبی برای تداوم دارد. از سوی دیگر سازمان زیباسازی شهرداری تهران و همچنین مرکز مطالعات شهرداری هم مطالعاتی برای احیای این میدان انجام داده بودند که در نهایت تصمیم بر این شد با یکپارچه کردن این مطالعات، یک تصمیم جامع گرفته شود.
او افزود: در بررسی‌هایی که مرکز مطالعات شهرداری تهران انجام داده است، یکی از مکان‌هایی که ظرفیت بسیار خوبی برای ایجاد میدانگاه شهری دارد میدان امین‌السلطان بوده همچنین برای ارتقای فضای عمومی شهری هم ظرفیت مناسبی دارد اما احیای آن در حال حاضر با مشکلاتی همراه است. اصلی‌ترین مشکل در این میدان واقعیت‌های اجتماعی آن بوده که نمی‌توان بی‌توجه به آن اقدام به احیا و باززنده‌سازی کرد، خوشبختانه در میدان امین‌السلطان مشکلاتی مانند بزهکاری و اموری از این قبیل وجود ندارد اما ساختار اجتماعی آن در گذر سال‌ها دچار تغییراتی شده که نمی‌توان بدون در نظر گرفتن آن فقط با یک نگاه کالبدی اقدام به احیا کرد. اکنون افرادی که در این میدان فعالیت می‌کنند سابقه حضور ۶۰ ساله دارند که نمی‌توان حضور آن‌ها را نادیده گرفت چرا که این مشاغل هم به بخشی از تاریخ میدان امین‌السلطان تبدیل شده‌اند.  
گلپایگانی بیان کرد: از همین رو برای حل این مشکل اجتماعی تلاش‌هایی در شهرداری منطقه ۱۲ و همچنین شرکت ساماندهی مشاغل برای جابه‌جایی برخی فعالیت‌های بزرگ‌مقیاس در این میدان و اطراف آن در جریان است که با همکاری صنف و پیگیری صاحبان مشاغل این موضوع دنبال می‌شود که بخشی از این فعالیت‌ها به مکان دیگری انتقال پیدا کند. در نهایت آنچه برای احیای این میدان تاریخی مدنظر ما قرار دارد این است که با یک هم‌افزایی، هم بافت کالبدی آن سامان پیدا کند و هم ذینفعان از آن راضی باشند. در شرایط فعلی از نظر کالبدی، ساماندهی حمل و نقل بار و استقرار فعالیت‌ها این اتفاق‌نظر وجو دارد که مزاحمت‌ها بین حمل بار و رفت و آمد مردم باید حل شود  تا فضای میدان به شیوه مناسبی احیا شود.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران درباره مدت زمان احیای این میدان تاریخی افزود: اگرچه از سوی نمایندگان اصناف مستقر در این میدان اعلام آمادگی برای همکاری شده است اما در کوتاه‌مدت نمی‌توان انتظار داشت که فعالیت‌ها به نتیجه برسد. باید واقعیت‌های جاری در میدان و ظرفیت‌های شهرداری در این زمینه بدرستی در نظر گرفته شود. چند طرح برای احیای این میدان مطرح شده و اداره میراث‌فرهنگی تهران هم طرح قابل توجهی برای آن دارد اما باید به ویژگی‌های تاریخی و کالبدی میدان به صورت همزمان توجه شده و همنشینی مناسبی بین آن‌ها در طرح‌های ارائه شده ایجاد شود که این موضوع زمان‌بر است.
گلپایگانی درباره پیشینه تاریخی این میدان که ضرورت حفظ و احیای آن را نشان می‌دهد، گفت: میدان امین‌السطان خارج از حصار صفوی و پس از دروازه حضرتی حدفاصل بازار تهران و شهرری قرار داشته که در میدانی به اندازه ۸۰ متر در ۸۰ متر مجموعه کارونسراهایی را شامل می‌شده است که حلقه اتصال تهران به شهر ری به شمار می‌رفت. مشابه این میدان در بسیاری از شهرهای تاریخی ایران دیده می‌شود که در خارج از شهر محل استقرار کاروانسراها بودند. این میدان در دوره قاجار تا پهلوی اول، محل عرضه تره‌بار تهران بوده است. راه تهران به ری از مسیرهایی بود که راه ابریشم را به تهران متصل می‌کرد. با توجه به پیشینه تاریخی و کارکردی این میدان حفظ و باززنده‌سازی آن برای احیای ارزش های تاریخی شهر تهران و خلق فضای همگانی در شهر مهم است.