سرمایه های اجتماعی و دلبستگی مکانی از مفاهیم مهم و از دارایی های یک اجتماع محلی محسوب می شوند و ارزش های اجتماعی یک مکان می تواند حس تعلق و دلبستگی افراد به محل زندگی را بهبود بخشیده و از این طریق پایداری و هویت مندی محلات را تضمین کند.
هویت محله ای و شناخت آن که نوعی هویت اجتماعی در محله های شهر است با هویت شهری ارتباط دارد؛ هویت شهری فرآیندی پویاست که از تعامل میان انسان و محیط شهری شکل می گیرد. در این فرآیند احساس تعلق و دلبستگی نقش دارد، زمانی که از هویت شهری و محله ای صحبت می شود ، هریک از عناصر شهری و محله ای و کلیت شهر و محله واجد معنای خاصی می شود، این معانی نیز احساس و هیجانات انسانی را تحریک می کند از این رو ممکن است در انسان احساس رضایتمندی و یا نارضایتی حاصل شود ، رضایتمندی موجب دلبستگی و وابستگی انسان به محیط می شود و تعلق خاطر در ساکنان را تقویت می کند.
هویت محله ای به معنای داشتن گرایش و احساس خوب به اجتماع محله ای است، برای سنجش هویت محله ای از سوالاتی در زمینه میزان اطلاع و آگاهی افراد از محله، نام محله، مرزهای جغرافیایی، اماکن، فضاهای مهم و چهره های سرشناس ، داشتن حافظه جمعی و خاطره از محله و ... استفاده می شود که افراد در فضاهای عمومی محله سپری می کنند.
محله های شهری در گذشته بستر شکل گیری مراکزی در دل خود به عنوان مکان هایی واجد هویت و معنا بوده که از توانایی بالایی برای برقراری تعامل بین انسان با محیط و انسان با انسان برخوردار بودند. حال آن که امروزه به تبعیت از الگوی شهرسازی غربی و نیز به کارگیری گونه های فاقد معنا در ایجاد محله ها منجر به نادیده گرفتن هویت و هم چنین کنار گذاشتن اصول مکان سازی شده است.
حس مکان به عنوان یکی از مهمترین متغیرهای کیفی محیط ها و محله های شهری، ارتباطی بین انسان و مکان است و باعث دادن شخصیت و هویت به مکان می شود، توجه به این مفهوم در محلات مسکونی جدید بدون سابقه تاریخی معطوف به فراهم آوردن کیفیات متعددی هم چون هویت، سرزندگی، خاطره انگیزی، ایجاد حس تعلق، دل بستگی مکانی و غیره است.
امروزه توجه نکردن به ایجاد فضاهایی برای مردم در عرصه های عمومی محله های جدید که واجد حس مکان و پیوند با گذشته باشد، موجب بی هویتی، کاهش حس تعلق ساکنان به محل سکونت و پایین بودن میزان تعاملات اجتماعی و به دنبال آن انواع آسیب های اجتماعی شده است.
منطقه ۱۶ با برخورداری از مشاهیر و مفاخر (سیاسی و هنری)، پیشکسوتان ، هنرمندان، ورزشکاران زیاد سرآمد در شهر تهران است. توسعه اجتماعی در شهر را می توان توسعه‌ای مبتنی بر نیازهای حیاتی و اجتماعی مشترک شهروندان مانند آزادی، امنیت، برابری، عدالت، انسجام، فقرزدایی، اشتغال، گذران اوقات فراغت و ... دانست. تلاش می شود این مولفه‌های توسعه اجتماعی در حیطه‌هایی که مربوط به مدیریت شهری است، تقویت شود چرا که مهمترین مؤلفه‌های توسعه اجتماعی متناسب با ابعاد شهر «سرمایه های انسانی و مشارکت اجتماعی» است.
در بین دارایی‌های یک اجتماع، سرمایه اجتماعی و تعلق مکانی از اهمیت خاصی برخوردار است و می‌تواند محرک توسعه محله یا شهر باشد زیرا این دو دارایی باعث می‌شود که افراد، سایر سرمایه‌ها از جمله سرمایه‌های فکری و مالی خود را جهت ترقی محیط زندگی شان وارد عرصه کنند. از این رو تلاش شده که در منطقه ۱۶ با برگزاری نشست های مختلف با حضور نخبگان محلی و استفاده از این ظرفیت ها ، حضور نخبگان اعم از ورزشکاران، هنرمندان، اساتید دانشگاه ها ،مفاخر و پیشکسوتان و ... در همایش ها و مراسم ها ، راه اندازی موزه محلی نازی آباد برای به نمایش گذاشتن آثار نخبگان محلی و ... موجبات رضایتمندی شهروندان فراهم شود و احساس تعلق در ساکنین محلات ۹ گانه بالا رود.
نظر شما