راضیه رضابیگیثانی، رئیس اداره برنامهریزی راهبردی مدیریت سیاستگذاری، معاونت برنامهریزی شهرداری تهران، نقش نهادهای محلی مانند شورایاریها را در مقابله با ویروس کرونا کمرنگ توصیف کرد و به شهر گفت: گزارشها از محلات حاکی از آن است که جز در مواردی معدود، نهادهای محلهای مانند شورایاریها نتوانستند نقش و مسئولیت قابل توجهی را در سطح محلات ایفا کند.
او در عین حال معتقد است: البته مدیریت شهری باید پیش از وقوع بحران بستر و زیرساختهای لازم برای ایفای نقش نهادهای محلی را فراهم میکرد؛ اما متاسفانه در ماههای اخیر و بعد از شیوع ویروس کرونا مسالهای که آشکار بوده، فقدان هماهنگی و یکپارچکی مدیریتی در زمینه مقابله با بحران کرونا از سطح کلان تا پایینترین سطح آن یعنی محله است.
رضابیگی به اهمیت اقدامات داوطلبانه در زمینه کمک رسانی در تولید و توزیع اقلام بهداشتی مانند ماسک و مایع ضدعفونی کننده اشاره کرد و گفت: گزارشها و مستندات منتشر شده نشان میدهد که بیشتر این اقدامات از سوی پایگاههای بسیج محلات، سازمانهای مردم نهاد و نهادهای مدنی داوطلبانه مانند «جمعیت امام علی (ع)» و «باهمستان» انجام شده که نشان از اهمیت سازماندهی گروههای مردمی داوطلبانه و آموزش مشارکت شهروندی در سطح محلی دارد.
آمادگی مقابله با بحرانها در سطوح خرد وجود ندارد
او با بیان اینکه نقش نهادهای محلی هم در مواقع بحران مشخص نبوده و نهادهای بالادست هم در برنامههای کلان خود نقشی برای این نهادها متصور نشدهاند، این عوامل را منتج به این دانست که نهادهای محلی به عنوان نماینده مردم در محلات اقدام مشخصی را انجام ندهند و منفعل باشند. این در حالی است که ظرفیتهای بسیاری در سطح محلات وجود دارد و با برنامهریزی دقیق در شرایط بحران میتوان از ظرفیت نهادهای محلی برای کنشگری، آگاهی بخشی، اطلاع رسانی و به طور کلی مقابله با گسترش بحران کمک گرفت.
او ادامه داد: به عنوان نمونه سازمان مدیریت بحران شهر تهران در طی سالهای گذشته در سطح محلات «گروههای دوام» را به عنوان گروههای مردمی برای آموزش مقابله با زلزله راه اندازی و فعال کرده است. از این الگو و سایر الگوهای مشابه میتوان برای مواجهه با بروز بحرانها کمک گرفت و نسبت به شبکه سازی، آموزش و توانمندسازی گروههای مردمی اقدام کرد. این موضوع درباره سراهای محلات و خانههای سلامت زیرمجموعه این سراها هم صدق میکند و باوجود اقدامات مثبت ستاد مدیریت محله درباره کرونا، نقش خانه های سلامت میتواند در زمینه جریان سازی و توانمندسازی پیش از بحران موثرتر باشد.
رئیس اداره برنامهریزی راهبردی مدیریت سیاستگذاری، معتقد است: نبود برنامه مشخص برای مقابله با شیوع ویروس کرونا سبب شد تا بیشتر از گذشته این امر آشکار شود که آمادگی مقابله با بحرانها در سطوح خرد وجود ندارد و بهتر است آموزش کنشگران فعال و توانمندسازی گروههای مختلف مردمی از سطوح پایین جامعه و محلات آغاز شود.
کاهش مشارکت مردم در پروژههای محلی به دلیل کرونا
رضابیگی درباره پیشرفت پروژههای کوچک مقیاس محلات در دوران شیوع کرونا هم توضیح داد: تقارن شیوع ویروس کرونا با اجرای پروژههای توسعه محلی، در روند اجرای این پروژه ها تاثیر منفی گذاشت. هر چند که با پیگیریهای مستمر تاکنون در مناطق ۱۵، ۱۶، ۱۷ و ۱۸ که از مناطق کمتربرخوردار هستند، پیشرفت قابل توجهی در پروژههای هدفگذاری شده صورت گرفته است، اما متاسفانه با گسترش ویروس کرونا «مشارکت مردم» در پروژههای توسعه محلی که نقطه تمایز این پروژهها از اقدامات روتین شهرداری است، با چالش اساسی مواجه شد.
او گفت: به عنوان مثال درباره پروژه ترمیم پلههای «باغ آذری» که سالها شهروندان محله را با سختی مواجه کرده بود وعملیات اجرای آن در دوران کرونا آغاز شد، مردم جلوی پروژه را به دلیل ترس ناشی از شیوع این ویروس گرفتند. امیدواریم در ماههای آتی و با کاهش همه گیری ویروس کرونا و بهبود شرایط زمینه اجرای پروژههای توسعه محلی که تمرینی برای مشارکت دادن شهروندان در صفر تا ۱۰۰ یک پروژه محلی هستند فراهم تر شود.
خبرنگار: فریبا رحمانی
نظر شما