به گزارش خبرنگار شهر، نشست سوم از فصل دوم سلسله نشست‌های «شهراندیش» با عنوان معماری و شهرسازی اسلامی- ایرانی در روز - سه‌شنبه مورخ ۲۲ خردادماه ۱۴۰۳- توسط دبیرخانه هیئت اندیشه‌ورز برگزار شد.
علیرضا رازقی، مدرس دانشگاه در این نشست با تأکید بر اینکه مسئله بنیادین این است که آیا نمادها و نشانه‌های به کار رفته در عناصر بصری شهر تهران در دوره معاصر اساسا ایرانی هستند یا خیر، مطرح کرد: بنده عصر پس از پهلوی تا به امروز را دوره معاصر در نظر گرفتم. بر این فرضیه هستم که دیدگاه پدیدآورنده‌های عناصر بصری اعم از مجریان و ... در ۱۰۰ سال اخیر عمدتا برگرفته از آموزه‌ها و نظریات مدرن با پست مدرن بوده است و با بن‌مایه‌های ایرانی- اسلامی فاصله دارد.
وی بیان داشت: آثار و ابنیه شهری در دوره اسلامی علاوه بر تأمین نیازهای مادی و معنوی مردم دارای پیام‌های بصری بوده و محتوا و ارزش مکانی را نیز ارتقاء داده است. عناصر بصری شهری که حامل پیام معنوی هستند، نقش هویت‌بخشی به فرهنگ اسلامی را دارند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه نمادها و نشانه‌های بصری شهری همیشه به‌عنوان نشانه‌های القاءکننده تفکر و بینش حاکم بر شهر مورد توجه قرار گرفت، گفت: حاکمان شهر و تصمیم‌گیرنده‌های شهری سعی کردند از طریق نماد و نشانه‌سازی‌ها در شهر، اندیشه، تفکر و سویه خود را بر شهر حاکم کنند.
رازقی اظهار داشت: بسیاری سعی کردند نمادها و نشانه‌های ایرانی اسلامی را در آثار شهری که در این دهه‌ها ساخته شده‌اند، ایجاد کنند؛ اما به نوعی موفق نشدند، یکی از اشکالات نیز در همین موضوع است. ما نشانه‌های به نوعی غربی زده شده را خواستیم ایجاد کنیم. علت نیز آن است که جامعه به سمت غرب‌زدگی پیش رفته است و آموزش‌های ما غربی است.
هویت بصری یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های تهران و تمام شهرها
بهزاد عمران‌زاده، مسئول اندیشکده شهر اسلامی-ایرانی در این نشست با تأکید بر اینکه معماری و شهرسازی پوششی است که بر روی ساختارهای اجتماعی و فرهنگی قرار می‌گیرد، گفت: امروزه ساخت‌وساختارهای اجتماعی و فرهنگی که در گذشته با آن‌ها مواجه بودیم، وجود ندارند و به همین‌خاطر معماری و شهرسازی را مشاهده نمی‌کنیم.
وی با اشاره به اینکه معماری و شهرسازی امر فرهنگی است، بیان داشت: شهر می‌تواند به نحوی ساخته شود که رفتار مؤمنانه در پی داشته باشد.
عمران‌زاده با اشاره به اینکه اساسا پس از زبان اصلی‌ترین ابزار انتقال و تدوام هویت فرهنگی معماری و شهرسازی است، گفت: زمانی که ما یک معماری بی‌هویت داریم؛ یعنی بزرگ‌ترین ابزار انتقال فرهنگی و هویتی خود را از دست داده‌ایم. معماری و شهرسازی انتهای لایه تمدن‌سازی جامعه است. زمانی که معماری و شهرسازی در مرز دانش باشد، می‌توان معماری و شهرسازی متناسب و در نسبت با ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی و... داشت.
وی با تأکید بر اینکه امروزه بحث هویت بصری یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های تهران و تمام شهرها است، خاطرنشان کرد: نقاط کانونی گلوگاهی و اصلی تهران را که روزانه هزاران نفر از کنار آن‌ها در حال رد شدن هستند و می‌توانستند روی بحث هویتی اثرگذار باشند را از دست دادیم.
عمران‌زاده در پایان گفت: بنا بر روایات در معماری و شهرسازی باید به مؤلفه‌هایی اعم از زیبایی(زیبایی که به رشد و معنویت انسان کمک کند)، دوری از تجمل و تفاخر، رفاه عمومی(خانه وسیع داشتن در حد نیاز)، حفظ حریم خصوصی اعضای خانواده(تقسیم‌بندی اتاق‌ها)، دوری از اصراف، امنیت و ایمن‌سازی شهرها و خانواده‌ها(ایجاد فرم معماری که استحکام داشته باشد)، حفظ حریم خصوصی همسایگان، ممنوعیت الگوبرداری از بیگانگان، عدم بلندمرتبه‌سازی ساختمان‌ها، نور و روشنایی خانه‌ها و ... توجه کرد.
انتهای پیام/
نظر شما