رفتار طبیعت در نتیجه گرم شدن زمین، هر روز غیرمنتظره تر می شود و به همان میزان، غافلگیری بشر در مواجهه با پدیده های طبیعی کم سابقه و مخرب، بیشتر نمود می یابد. چرخه تغییرات اقلیمی شرایطی را فراهم ساخته است که نگرانی نسبت به وضعیت غیرقابل پیش بینی رخدادهای طبیعی، دیگر فقط ویژگی جوامع در حال توسعه نیست، زیرا امکانات، تجهیزات و نیروهای امدادی موجود، در خوشبینانه ترین شرایط صرفا آماده مواجهه با رخدادهای تکراری و شناخته شده پیشین است. حال آنکه پدیده هایی طبیعی روز به روز از روند ثابت و معمول گذشته فاصله می گیرند و اینجاست که در می یابیم برای ارتقای تاب آوری شهرها و کلانشهرهای امروزی چه مسیر دشواری پیش رو داریم.
طی هفته های اخیر، بندر ماهشهر حدود نیمی از متوسط بارش سالانه خود را فقط در عرض ۲ ساعت تجربه کرد. مواجهه با ۹۷ میلیمتر بارندگی در این بازه زمانی کوتاه، اقدامی پیچیده نیست به شرط آنکه شبکه اصلی و فرعی مدیریت رواناب با رویکرد، مبانی و چارچوب صحیح و منطقی طراحی و احداث شده باشند و در عین حال، به درستی مورد پایش و ارزیابی قرار گرفته و نظام نگهداشت شامل لایروبی، نگهداری و مرمت، در زمان مناسب در مورد آنها اعمال شده باشد. در یک کلام، مجموعه تاسیسات زیرسطحی و روسطحی شبکه با تمام ظرفیت برای جمع آوری و هدایت رواناب حاصل از بارندگی آماده باشند. اینکه شهرها و کلانشهرهای مختلف کشور در چه نقطه ای از روند تکمیل زیرساخت های اساسی مدیریت سیلاب ایستاده اند، شاخصی است که می توان به کمک آن میزان توسعه پایدار و آمادگی آنها مقابل بارش را سنجید؛ بارش هایی که هر روز غیرقابل پیش بینی تر و چه بسا سیل آساتر می شوند.
اما شهرهای تاب آور مقابل سیلاب های شهری یا به عبارتی شهرهای تاب آور آبی، علاوه بر شبکه و تاسیسات مدیریت سیلاب شامل حوضچه های ذخیره و تعدیل سیلاب و کیلومترها تونل، لوله و کانال جمع آوری و هدایت آبهای سطحی، مجهز به سامانه های پایش بارش و رواناب نیز هستند. سامانه هایی برای گردآوری اطلاعات؛ آن هم مجموعه ای از اطلاعات عملکردی و کلیدی که نه تنها در ارزیابی کارکرد شبکه و طرح‌های مدیریت سیلاب بلکه حتی در کنترل و پیشگیری از آن نقش حیاتی خواهند داشت. اطلاعات یادشده به مدد سامانه های پایش بارش و رواناب، همواره در دسترس مدیران شهری بوده و اتفاقا سامانه‌های هشدار سیلاب نیز بر همین شالوده اطلاعاتی استوار می شوند.
تهران که ۵۳۰ کیلومتر از مسیر ۷۰۰ کیلومتری شبکه اصلی مورد نیاز برای مدیریت آبهای سطحی را با موفقیت پیموده است، حالا علاوه بر این زیرساخت های حیاتی، به ۱۳ ایستگاه باران سنج و ۴ ایستگاه آب سنج نیز مجهز شده است؛ تاسیساتی که البته تعداد آنها در افق برنامه سوم توسعه شهر تهران افزایش خواهد یافت. تهران در مسیر توسعه پایدار، بیش از همیشه به الگوی یک شهر تاب آور آبی نزدیک شده است و البته چون همیشه آماده است تا تجربیات و درس آموخته های فنی را در اختیار مدیران سایر شهرها و کلانشهرهای کشور بگذارد تا سهم همه از باران، ایمنی، طراوت و زیبایی باشد.
نظر شما