شاهدان عینی این حادثه آنقدر عصبانی و هیجانی رفتار کردند که آتش نشانان حاضر در این حادثه را پس از اتمام عملیات به باد کتک گرفتند. سیلی برخی از تهرانی ها در حالی روی صورت آتش نشانان نشست که تصمیمات اصلی حوزه آتش نشانی در ساختمان بهشت و توسط شخص شهردار تهران گرفته می شد. در آن زمان اعلام شد اگر ابزار ساده و اولیه آتش نشانی به کار گرفته می شد شاید این دوکارگر هنوز زنده بودند. این حادثه شیرینی میلاد پیامبر اکرم (ص) را در آن سال به کام مسلمانان کشور تلخ و رخت عزا به تن تمام ایرانیان کرد.
خبری از استعفا و عذرخواهی نبود
احساسات جامعه با این حادثه جریحه دار شد. اما در حادثه خیابان جمهوری مدیران شهری نه استعفا خود را تقدیم و نه از جامعه عذرخواهی کردند. در این حادثه فقط راننده و مسئول ایستگاه آتش نشانی بازداشت شدند. در حالی که در فیلم های منتشر شده و به گفته شاهدان عینی بلافاصله پس از پرت شدن این کارگر زن بالابر شروع به کار کرده و قبل از آن مشکل پیدا کرده بود.
گزارش رسمی آتش نشانی
آتش‌نشانی روز دوم بهمن گزارش آتش‌سوزی خیابان جمهوری تهران را به صورت رسمی منتشر کرد. سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران بعد از این حادثه گزارشی از حریق رخ داده تهیه و به معاونت خدمات شهری شهرداری تهران ارجاع داد. آتش نشانی علاوه بر تشریح موقعیت ساختمان در این گزارش نوشت؛
شروع حریق: حریق از راهرو طبقه چهارم ( بالای همکف) شروع شده و به علت تعطیل بودن و عدم تردد افراد، ساکنین در مراحل اولیه متوجه شروع آتش سوزی نشدند. با توجه به وجود کارتن‌های دوک، نخ، پشم شیشه، کارتن‌های کاملا خشک و فاقد هر گونه رطوبت، پنجره‌های موجود، چیدمان کارتن نخ داخل پلکان و راهروها) بستری آماده برای اشتعال سریع فراهم و موجب گسترش حریق به کارگاه‌ها شده و در نتیجه استفاده از پلکان برای فرار ساکنین را غیرممکن کرده بود.
شرایط ایمنی ساختمان: متاسفانه علی‌رغم تذکر و اخطار کتبی مبنی بر رعایت نکات ایمنی هیچگونه توجه و ترتیب اثر از سوی مالکین به منظور ایمن نمودن ساختمان فوق صورت نگرفته است.
شرح حادثه: در پی وقوع این حادثه و تماس‌های پی در پی شهروندان با سامانه ۱۲۵ زنگ ایستگاه‌های ۱۸، ۴۰، ۴۶، یک و گروه امداد و نجات یک و ۱۴ را به همراه دو دستگاه نردبان ۳۲ متری و خودرو حامل دستگاه تنفسی به محل حادثه اعزام کرد. در این حادثه بر اثر حرارت زیاد دو نفر از خانم‌های محبوس شده از ترس خود را به بیرون از پنجره‌های کارگاه رسانده و در وضعیت بسیار خطرناکی معلق ماندند که متأسفانه یکی از آنها بر اثر از دست دادن تعادل از طبقه پنجم سقوط کرده و با تأیید عوامل اورژانس جان خود را از دست داده بود.
یکی دیگر از کارگران تولیدی که بدون توجه به هشدارهای آتش‌نشان‌ها از پنجره کارگاه بیرون آمده و به شدت ترسیده بود نیز بر اثر ضعف بدنی استرس ناشی از آتش‌سوزی و بر هم خوردن تعادل سقوط مرگباری را در برابر دیدگان همه رقم زد. تنها لحظاتی کوتاه در حدود ۱۰ ثانیه پس از سقوط نفر دوم آتش‌نشان‌ها به یاری دو زن و ۳ مرد دیگر که در اتاق کارگاه محبوس شده بودند شتافتند و با استفاده از نردبان همه را به سلامت از میان دود و آتش خارج کردند و ۱۵ نفر دیگر را که در راهروها و دیگر واحد ها در دود گرفتار بودند از راه‌پله‌های ساختمان خارج کرده و تحویل امدادگران اورژانس دادند. در این حادثه به علت حرارات بالا ۳ آتش‌نشان دچار مصدومیت و سوختگی شدند.
آسیب‌دیدگان: خانم فروتن، کارمند تولیدی و ۴۰ ساله و خانم نظری، مهمان و۵۰ ساله فوت کردند. رسول علی‌پور مالک تولیدی ۷۰ ساله از ناحیه سر و دست راست جراحت پیدا کرده است.
چالش‌های عملیاتی: عدم وجود پله فرار به منظور تخلیه اضطراری، عدم وجود سیستم تر و خشک به منظور تسریع در اطفای حریق، چیدمان کالا و محدودیت دسترسی نیروی عمل کننده به موقعیت حریق، عدم وجود فن سانترفیوژ به منظور تهویه کریدورها و ایجاد فضای امن به منظور تخلیه دود و عملیات امداد و نجات.
واکنش دولت و مجلس به حادثه جمهوری
با توجه به بازتاب خبر فوت دو زن کارگر در آتش سوزی خیابان جمهوری حسن روحانی که تازه بر مسند ریاست جمهوری تکیه زده بود شخص رحمانی فضلی، وزیر کشور را موظف به پیگیری این حادثه و ارائه گزارش کرد.
از سوی دیگر علاوه بر بررسی های سازمان بازرسی کل کشور، نمایندگان مجلس نیز از این قافله عقب نماندند و کمیته سه نفر ای با حضور سید مهدی هاشمی، مهرداد بذرپاش و علیرضا محجوب جهت بررسی این حادثه از سوی مجلس تشکیل شد.
شهردار استعفا نمی دهد؟
اول بهمن پای این حادثه به شورای شهر پایتخت کشیده شد. محسن سرخو عضو شورای شهر دوره چهارم تهران در صحن علنی شورای شهر درباره حادثه خیابان جمهوری گفت: «در دو ماه گذشته تذکرهای متعددی درباره آتش نشانی داشتیم و مصوبه ای جداگانه که مربوط به تعمیرات و به روز رسانی تجهیزات داشتیم اما به آن بی توجهی شده و اقدام قابل قبولی در این مورد انجام نشده است.»
او سوال اساسی خود را سر بزنگاه مطرح کرد و تاکید کرد: «آیا برای التیام احساسات شهروندان تهرانی نباید شهردار استعفای خود را تقدیم شورای شهر کند؟ حجم مکاتبات برای تعمیر و تغییرات در تجهیزات آتش نشانی و موضوع به روز رسانی این تجهیزات طی یک سال گذشته دست به دست شده اما به نتیجه نرسیده است. «ساماندهی در زمان های بحران» همان چیزی است که مردم به آن امید دارند اما قرار است این تجهیزات با این وضعیت مردم را نجات دهد؟ اگر این شرایط باشد که واویلا!»
چطور آتش نشانی نیازی به اعتبارات و تجهیزات جدید نداشت؟
معصومه آباد، دیگر عضو شورای شهر دوره چهارم تهران نیز در صحن علنی پارلمان شهری تاکید کرد: «آتش نشانی در روز ۱۶۰ عملیات انجام می دهد. در این حادثه نیز پس از ۳ دقیقه و ۱۰ ثانیه در محل مستقر شده اما تجهیزات با مشکل روبرو شده و نردبان که کاملا سیستم کامپیوتری داشته باز نشده است. یکی از خانم ها قبل از ورود آتش نشانان و دیگری بعد از رسیدن آنها خود را به پایین پرت کرده اند. از ۷ نفر، ۵ نفر نجات یافته اند.»
اما عجیب ترین مسئله از زبان احمد مسجد جامعی به عنوان رئیس وقت شورای شهر تهران مطرح شد. او در این جلسه علنی شورای شهر تهران گفت: «چند ماه پیش مدیرعامل سازمان آتش نشانی در جلسه شورای شهر حاضر شد و اعلام کرد که همه تجهیزات ما کامل است و هیچ احتیاجی به اعتبارات تجهیزات جدید نداریم. ما آنقدر به روز هستیم که آلمانی ها از ما عقب مانده اند.»
او دستور پیگیری این حادثه توسط کمیسیون های مربوطه را صادر کرد.
تعمیر خودسرانه تجهیزات کاملا تخصصی
سه روز از فوت دو کارگر زن و آتش سوزی خیابان جمهوری گذشته بود که ابعاد دیگری از این حادثه مشخص شد. خودروی ایویکوماگیروس خودرویی است که بالابرش زمان حادثه باز نشد. این خودرو محصول کشور آلمان و دارای نردبانی بسیار حساس و هوشمند است. اما در زمان حادثه این سیستم هوشمند هنگ کرده بود. پس از حادثه جمهوری مشخص شد شرکت آلمانی بارها و بارها درباره لزوم تعمیرات تجهیزات فروخته شده به شهرداری تهران هشدار داده اما هرگز از سوی شهرداری تهران جهت ارائه خدمات پس از فروش و تعمیر تجهیزات پاسخی دریافت نکرده بود.
وحید ممتحنی، نماینده شرکت ماگیروس در ایران پس از این حادثه اعلام کرد: «شهرداری به تعمیر خودسرانه تجهیزات اقدام کرده در حالی که این تجهیزات کاملا تخصصی و حساس است و این تعمیرات باید توسط شرکت تولید کننده انجام شود.»
آتش سوزی خیابان جمهوری حواشی دیگری مانند شکایت بازماندگان دو کارگر زن فوت شده را در پی داشت اما این حادثه دلخراش به این ختم شد که تجهیزات آتش نشانی و برطرف کردن کمبودهای این سازمان مورد توجه و در دستور کار مدیریت شهری قرار گرفت.
خبرنگار : پریسا هاشمی
نظر شما