تاریخچه‌ای کوتاه و خواندنی از پل‌ها

به گزارش شهر، محمود حسینی در کتاب «مباحث بنیادی پل‌ها» درباره تاریخچه پل‌ها می‌نویسد: «انسان از قدیم به ساخت پل علاقه داشته است، سوای کاربری نظامی و غیرنظامی آن‌ها، پل‌ها به عنوان نشانه‌ای از کارهای بزرگ مهندسی شناخته شده بود. اگرچه ابتدای تاریخ پل سازی قدری مبهم است ولی تکامل تاریخی انواع مختلف پل‎ها احتمالا به بیش از پنج هزار سال پیش برمی‌گردد.»

قدیمی‌ترین پل ثبت شده در تاریخ جهان به دوهزار و ۶۵۰ سال پیش از میلاد مسیح مربوط می‌شود. پلی که توسط «منس»، نخستین پادشاه مصر روی رودخانه نیل بنا شد. پل دیگری از نوع عبورگاه چوبی با پایه‌های سنگی، حدود چهار هزار سال پیش روی رود فرات در بابل قدیم ساخته شد.

پل‌های معلق ابتدایی شامل یک طناب ساخته شده از الیاف گیاهی بود که انسان به وسیله دست می توانست از طرفی به طرف دیگر عبور کند. قدیمی‌ترین پل معلق ساخته شده از زنجیرهای فلزی که تاکنون باقی مانده، در کشور چین است.

اما قدیمی‌ترین پل جهان که تاکنون باقی مانده و مورد استفاده مردم محلی قرار می‌گیرد، پل «آرکادیکو» نام دارد. این پل حدود یکهزار و ۳۰۰ سال پیش از میلاد مسیح درآرگولیس یونان ساخته شده است.

پل «دانیانگ کوشان» در چین به عنوان طولانی‌ترین پل جهان شناخته می‌شود. این پل به طول ۱۶۴ کیلومتر،  طی چهار سال با هزینه‌ای حدود ۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ افتتاح شد.

چهار ماده اولیه مورد استفاده برای پل‌ها از جنس چوب، سنگ، آهن و بتون بوده است. از این میان، آهن بیشترین کاربرد را در پل‌های مدرن و امروزی داشته است. از آهن، فولاد ساخته می‌شود و از فولاد* برای ساخت بتون استفاده می‌شود. پل‌های امروزی بیشتر با فولاد و انواع بتون‌ها شکل می‌گیرند. امروزه پل‌ها دیگر به مثابه گذشته با چوب و سنگ ساخته نمی‌شوند.

تمامی پل‌ها در تاریخ پیش از انقلاب صنعتی برای عبور از محلی به محلی دیگر ساخته شده‌اند؛ عبور از سطح رودخانه، صخره‌ و دره. موضوع مشترک در تمامی پل‌های پیش از انقلاب صنعتی، عبور است؛ عبور از یک نقطه به نقطه‌ای دیگر. پل‌ها جهت عبور انسان‌ها ساخته شدند تا فرد به راحتی با عبور از پل به محل مورد نظر دسترسی داشته باشد. اما درجهان امروز این کاربری جای خود را به تسهیل یا روان سازی ترافیک داده است. مسئله دیگر عبور نیست، بلکه این تقاطع‌های غیرهمسطح زمان رسیدن به مکان مورد نظر را کاهش می‌دهند و بار ترافیکی از معبر را تخلیه می‌کنند.

*سازندگان از ترکیب بتن و فولاد برای ساخت سازه ها استفاده می کنند. بسیاری از روش‌های مدرن در تولید بتن مسلح متداول است، زیرا تقویت آن به کمک فولاد برای تامین ظرفیت استحکام کششی قابل اجرا خواهد بود.

خبرنگار: ملیکا هاشمی