ضرورت توجه به مقیاس طراحی شهری در سیاستگذاری‌ها

ادراک نظم در نماهای شهری لزوما با همردیفی و ایجاد یک خط آسمان یکنواخت و بعضا کسالت‌آور یا محدودیت رنگ‌ها و نوع مصالح نما به وجود نخواهد آمد. این همان آسیبی است که در نقد ضوابط طرح‌های فرادست هم در پژوهشی که به سفارش مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران انجام شد، به آن اشاره شده است.

به گزارش شهر و به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران؛ وبینار علمی- تخصصی «ظرفیت ها و مسائل کنترل نماهای ساختمانی در هویت بخشی به شهر» با حضور قاسم مطلبی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران، مهدی خاتمی، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، الهام ضابطیان، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، فاطمه همتیان، مدیر معماری و نما اداره کل معماری و ساختمان شهرداری تهران و امیر شفیعی، مدیر مطالعات معماری و شهرسازی مرکز به صورت برخط برگزار شد.

امیر شفیعی، مدیر مطالعات معماری و شهرسازی مرکز در مقدمه این نشست گفت: کمیته های نما در شهرداری تهران از سال ۹۳ شروع به فعالیت کرد و در راستای ساماندهی نماهای ساختمانی در شهر اسناد مختلفی تهیه و اجرا شده است.

او ادامه داد: با وجود مشکلات مختلف و فراوان در شهر، توجه به نماهای ساختمانی به عنوان جزئی از دید و منظر شهری از آن جهت که در هویت کالبدی شهر نقش دارد، دارای اهمیت است.

الهام ضابطیان، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: ادراک نظم در نماهای شهری لزوما با همردیفی و ایجاد یک خط آسمان یکنواخت و بعضا کسالت آور یا محدودیت رنگ ها و نوع مصالح نما به وجود نخواهد آمد.

او افزود: این همان آسیبی است که در نقد ضوابط طرح های فرادست هم در پژوهشی که به سفارش مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران انجام شد، به آن اشاره شده است. لذا بهتر است از آیتم های متنوع موجود در نماهای ساختمانی تنها تعداد محدودی را که ذهن افراد بتوانند درک کنند ثابت و کنترل شده در نظر گرفت و مابقی را شناور و در اختیار مالکان و طراحان گذاشت.

ضابطیان با تاکید بر نماهای شهری و ادراک آن از دیدگاه شهروندان گفت: از این رو می توان به حقوق خصوصی مالکان و هنر طراحان به نما به عنوان عرصه مشترک بین حریم خصوصی و عمومی هم احترام گذاشت.

او اظهار داشت: نماهای شهری در برخی شهرها فارغ از مسائل اقلیتی و فرهنگی به صورت یکسان در حال اجراست و هدف از آن ایجاد فرایند ادراک روش مند با ارائه سازوکار مناسب است.

سید مهدی خاتمی، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در ادامه مطرح کرد: چهار گروه بر نوع رویکرد به نماهای ساختمانی تاثیر می‌گذارند؛ شهروندان، سرمایه گذاران و خریداران، طراحان و مدیریت شهری.

از نظر او؛ در میان این چهار گروه شهروندان می­توانند به عنوان اثرگذارترین گروه بالقوه در میان سایر گروه­های مداخله­‌گر در فرایند شکل­‌گیری هویت نماهای ساختمانی باشند. در واقع سلیقه و خواست عمومی مردم و واکنش آن­ها به نماهای ساختمان ها می تواند باعث جریان­سازی در این زمینه شود. قدرت این نیرو بستگی مستقیم به میزان منفعل بودن و یا فعال بودن مردم دارد و هر چه آن­ها در این زمینه فعال­تر و حساس­تر باشند و مطالبه‌­گری بیشتری داشته باشند، تاثیرگذارتر خواهند بود.

او اضافه کرد: تصمیمات غلطی که در شهرداری ها و سایر نهادهای شهری توسط قانون گذاران و مدیران شهری گرفته می شود گاهی سیمای شهر را به کلی به هم می ریزد. برخی از تصمیمات کلان مدیران شهری کاملا بی ربط به زمینه است و بسیار تاثیرگذارتر از طراحی یک پوسته به اسم نما است. ترکیب غلط توده و فضا، تعریف غلط نمای جانبی، بی توجهی به تعادل و نظم ارتفاعی در طرح های تفصیلی شهرها، بی توجهی به فضای باز و نیمه باز و تصویب مصوباتی مانند برج باغ از جمله مهمترین تصمیمات غلطی است که گرفته شده و می شود و تاثیر منفی بر هویت جداره ها و سیمای شهری می گذارد.

قاسم مطلبی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران نیز گفت: در ادبیات شهرسازی مفهومی به عنوان "هویت بخشی" به کالبد شهر نداریم و به مقدار زیادی نگرش ها در تعریف این مفاهیم متفاوت است.

او افزود: در دوره های مختلف معماران دست بالایی در طراحی شهرها داشتند و هویت و منظر شهری را ساماندهی می کردند اما در حال حاضر این موضوع از دست معماران خارج شده است و حوزه های سرمایه داری با ورود به آن سرنوشت نمای شهر را تغییر داده اند.

او با تاکید بر نقش مردم در این حوزه گفت: جایگاه مردم در نمای شهری نادیده گرفته می شود و رضایتمندی آنان مد نظر مسئولان نیست، مردم ناظر اصلی و مخاطب اصلی نماهای شهری هستند.

مطلبی با انتقاد به بی توجهی به قوانین این حوزه گفت: دستورالعمل های کنترل نمای شهری که در دوره ای مصوب شد برگرفته از پارادایمی است که به طور کامل به این موضوع پرداخته می شد و متاسفانه برخی آن را نادیده گرفتند.

او ادامه داد: تراکم فروشی و عدم پایداری در نظام مالی شهرداری ها باعث ایجاد ضربه به نماهای شهری و از بین بردن هماهنگی خط آسمان و دید و منظر در شهرهاست، شهرهایی که در گذشته  با به کار بردن مصالح در نماها با توجه به اقلیم رنگ مخصوص خود را داشتند اکنون دیگر وجود ندارند.

مطلبی آموزش معماران را یکی از راه های برون رفت از این وضعیت دانست و گفت: نماهای شهری متاثر از فقر شهروندان را می توان با مطالعه و همت بیشتر ساماندهی کرد، فضاهای کالبدی شهر باید متناسب با توان مالی شهروندان تغییر کند و هویت بیاید.

فاطمه همتیان، رییس اداره نماهای ساختمانی در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران در این نشست بیان کرد: تفاوت سیما و منظر شهری در شهر تهران در مناطق ۲۲ گانه متفاوت است، به گونه ای که این تفاوت اقلیم و فرهنگ های شهروندان شهر را نمایش می دهد.

همتیان افزود: در همین راستا ضوابطی تدوین شده که آینده روشنی برای شهر خواهد داشت و برنامه راهبردی مدیریت و منظر شهری تهران تهیه شده به شورای عالی شهرسازی ارسال شده است تا بعد از تصویب به مرحله اجرا درآید.

انتهای پیام

۲۳ بهمن ۱۴۰۰ - ۱۲:۳۸
کد خبر: 17858

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 5 + 12 =