به گزارش شهر به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، نشست تخصصی «مداخله در عرصه‌های چمن کاری متناسب با شرایط کم‌آبی» با حضور معاون سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران، مشاور کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران، مجری پروژه و مدیر گروه خدمات شهری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران برگزار شد.
در ابتدای این جلسه فرهاد خسروانی، مدیر گروه مطالعات خدمات شهری ضمن بیان مسأله و ضرورت انجام این پروژه، به جلسات برگزار شده در حین انجام پروژه با حضور نمایندگان سازمان بوستان ها و فضای سبز در مرکز اشاره نمود و ضمن تشریح کلیات، روش‌شناسی پژوهش و چگونگی انجام پروژه گفت: پروژه تبیین راهبردهای نحوه مداخله در عرصه‌های چمنکاری فضای سبز شهر تهران متناسب با شرایط کم آبی، با هدف ارائه راهکارهای بهینه و اصلاح اقدامات یا دستورالعمل‌های سازمان بوستان‌ها و فضای سبز تهران در چهار مرحله انجام شده است.
در ادامه، محمد مطلبی، مجری پروژه، به جایگاه چمن در طراحی فضای سبز و مدیریت آب‌های سطحی در راستای بهره‌گیری از چمن اشاره کرد و گفت: در تهران میزان فضای عمومی شهری بسیار پایین است، لذا نقش تفرجی چمن حائز اهمیت بوده و در آمریکا چمن‌ها نماد قدرت هستند.
وی به بیان تاریخچه ورود چمن به ایران پرداخت و اظهار کرد: در کشور ما با وجود آنکه بحث مدیریتی انجام شده اما منابع علمی کمی وجود دارد، اما آنچه مشخص است این است که چمن، یک و هشت دهم درختان آب مصرف می‌کند که خاک و شیب زمین در این مصرف نقش بسزایی دارد.
مجری پروژه، بررسی تجارب جهانی در ارتباط با کاهش استفاده از چمن و جایگزینی چمن برای سازگاری با کم آبی را نیز مطرح کرد و گفت: باید از گونه‌هایی از چمن استفاده شود که بازگشت‌پذیر باشند؛ چرا که چمن‌ها هیچ جایگزین گیاهی ندارند و کشورهایی که حذف چمن را در دستور کار قرار دادند، چمنکاری خصوصی را حذف کردند و چمنکاری بوستان‌ها تصمیمی مد نظر نبوده است.
مطلبی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۲ در تهران تاکید شد حجم سبز افزایش و سطح سبز کاهش یابد، عنوان کرد: در واقع درختکاری باید مورد توجه قرار گیرد، لذا در سال ۱۴۰۱ سازمان بوستان‌ها به منظور کاهش سطوح چمنکاری یک برنامه پنج ساله تشویقی را ابلاغ کرد.
وی افزود: جدولی تهیه شده که هر منطقه چه میزان کاهش چمنکاری را در دستور کار قرار دهد، در این راستا از سال ۱۳۹۶، پنج درصد از سطوح چمنکاری حذف شده است.
مجری پروژه به چالش‌های مداخله در عرصه‌های چمن کاری در الگوهای کاشت مختلف اشاره کرد و گفت: در تهران در اغلب نقاط از چمنکاری در فضای سبز استفاده شده است و تاثیر چمن بر ساختارهای ریشه‌ای درختان نیز مشهود است. ریشه درختان سطحی شده‌اند؛ لذا اگر چمن حذف شود، ریشه روی سطح معابر باقی می‌ماند و درخت با مشکل مواجه و دچار تنش آبی خواهد شد.
مطلبی راهبردهای ممکن در ارتباط با استفاده از عرصه‌های چمن کاری در فضای سبز شهر تهران را تشریح کرد و افزود: در این راستا ۱۰ مورد تبیین شده است و تعیین شاخص‌ها برای سنجش راهبردها و انتخاب راهبرد بهینه از دیگر مواردی بوده که در این پروژه به آن اشاره شده است.
وی خاطرنشان کرد: در خصوص کارگران فضای سبز باید یک برنامه آموزشی تهیه شود و کارگران آبیاری دارای کد شناسایی باشند.
مجری پروژه تاکید کرد: انتصاب یک نفر کارشناس آبیاری به عنوان "ناظر آب" در هر منطقه شهرداری به منظور نظارت بر اجرای دستورالعمل‌های آبیاری ابلاغی توسط سازمان بوستان‌ها و نظارت بر عملکرد پیمانکاران در زمینه به کارگیری کارگران آموزش دیده در بخش آبیاری فضای سبز نیز امری ضروری است.
ضرورت حفظ یکپارچگی و پایداری اکولوژیکی در شهر تهران
سارا قبادی، پژوهشگر و مشاور این پروژه به تحلیل یکپارچه نگرش مدیران و متخصصان از نقش و جایگاه چمن کاری در فضای سبز و همچنین ترجیحات مردمی و نگرش شهروندان در این خصوص پرداخت و گفت: نتایج حاصل از اجماع نظر افراد مورد مطالعه در این پروژه حاکی از آن بود که در شهر تهران در فضاهایی که کارکرد اجتماعی چمن مد نظر است حتماً به وجود چمن نیاز داریم و در این فضاها امکان جایگزینی چمن با هیچ گونه گیاهی وجود ندارد.
مشاور پروژه بر ضرورت حفظ یکپارچگی و پایداری اکولوژیکی در شهر تهران تاکید کرد و گفت: توجه به این نکته ضروری است که به موضوع حذف یا کاهش چمن کاری در فضای سبز شهر تهران نباید دید تک بعدی داشت و صرفاً بر مصرف آب آن تمرکز کرد بلکه راهکار جامع شامل ارتقای مدیریت فضای سبز شهری و رفع مسائل موجود در این فضاها از جمله افزایش راندمان آبیاری، اصلاح تراکم کاشت درختان و درختچه‌ها، اصلاح جایگاه کاشت گونه‌ها و توجه بیشتر به مفهوم رشد گونه‌های فضای سبز شهر تهران متناسب با اقلیم این شهر است.
قبادی همچنین به اقدامات زیست‌محیطی اشاره کرد و گفت: باید تلاش شود تا نتایج هرگونه اقدامی که از سوی مدیریت شهری اتخاذ می‌شود بصورت شفاف در اختیار شهروندان قرار گیرد که شهروندان اطمینان حاصل کنند که این اقدامات مؤثر بوده و در راستای رفاه و آسایش آن ها است.
پیشنهاد بهره‌گیری از گیاهان پوششی به جای چمن
زارعی، معاون سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران، نیز با حضور در این جلسه گفت: این سازمان از سال ۱۳۹۳ شخصاً به بحث کاهش چمن کاری اقدام کرده و از سال ۱۳۹۶ این امر را به صورت جدی در دستور کار قرار داده است.
وی به بیان پیشنهادات خود پرداخت و اظهار کرد: داخل رمپ و لوپ بزرگراه‌ها و پل‌ها کاشت درخت صورت گیرد تا سایه‌اندازی آنها سبب کاهش مصرف آب در آبیاری چمن‌ها شود.
معاون سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران، از ممنوعیت کاشت چمن جدید در تهران خبر داد و گفت: این دستورالعمل بیش از پنج سال است که به صورت بخشنامه به مناطق ۲۲گانه ابلاغ شده و مناطق اجازه کاشت چمن را ندارند.
زارعی بحث انتصاب ناظر آب در مناطق را امری مطلوب خواند و عنوان کرد: در ایران امکان حذف چمن را نداریم، لذا باید با گیاهان دیگر این سطح را جایگزین کنیم.
استفاده از پساب و فاضلاب در آبیاری فضای سبز شهری
ناصر عبادتی، مشاور کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران نیز با بیان اینکه در راستای حذف ۵۰ درصد از چمنکاری کاهش ۹ درصدی مصرف آب را شاهد خواهیم بود، گفت: طی جلساتی که با وزارت نیرو برگزار شده، قرار است از ۸۰ میلیون متر مکعب از پساب و فاضلاب استفاده شود.
اهمیت مساله آب در شرایط کنونی و آینده کلانشهر تهران
در پایان جلسه، فرهاد خسروانی، مدیر گروه مطالعات خدمات شهری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران و دبیر نشست، ضمن جمع‌بندی جلسه گفت: اهمیت مساله آب در شرایط کنونی و آینده کلانشهر تهران در حدی است که هر اقدامی که باعث کاهش مصرف آب مورد استفاده در آبیاری فضای سبز شود، توجیه‌پذیر خواهد.
انتهای پیام/
نظر شما