گسترش و توسعه زندگی شهرنشینی چالش‌های متعددی را به همراه خود آورده است که یکی از آن‌ها افزایش جمعیت در کلان‌شهرها و به دنبال آن افزایش تولید زباله‌های شهری است. زباله‌هایی که اگر بر نحوه جمع‌آوری و بازیافت آن کنترل و نظارتی صورت نگیرد علاوه بر اینکه سیمای شهری بدمنظر می‌کند منجر به مشکلات بسیاری برای شهروندان و محیط‌زیست می‌شوند. ازاین‌رو مدیریت پسماند زباله‌های شهری از اهمیت بسیاری برخوردار است.
شهرهای بزرگ دنیا برای مقابله با کوه‌های عظیم‌الجثه زباله شهری خود، یا تمامی زباله و ضایعات جمع‌آوری‌شده را بازیافت می‌کنند و تقریباً میزان دفن زباله آن‌ها صفر است و یا آن‌ها را توسط دستگاه‌های زباله‌سوز می‌سوزانند و از انرژی آن استفاده می‌کنند.
لازم به ذکر است زباله‌سوز یک تجهیزات یا ساختمان مهندسی است که با استفاده از فرآیند احتراق، زباله‌ها را تبدیل به زباله‌هایی با حجم کمتر و همچنین به مواد و انرژی قابل‌استفاده تبدیل می‌کند.
این دستگاه‌ها به‌عنوان یکی از روش‌های مدرن مدیریت زباله مورداستفاده قرار می‌گیرند و در برخی مناطق به‌عنوان جایگزینی برای دفن زباله‌ها در مکان‌های پردرد و دفن‌های زباله معمولی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
لذا همین امر سبب شده که سرمایه‌گذاران به فکر احداث نیروگاه‌هایی با سوخت زباله باشند! تولید برق از زباله ضمن اینکه مشکل دفع زباله‌ها را حل می‌کند و مشکلات آلودگی محیطی از بین می‌برد، می‌توان از آن به‌عنوان روشی برای تولید برق و انرژی الکتریکی نیز استفاده کرد.
بر اساس مطالعات صورت گرفته در حال حاضر ظرفیت تولید برق در نیروگاه‌های پسماند در ایران، ۱۱ مگاوات گزارش شده است. به‌طورکلی در سطح کشور پنج نیروگاه در استان‌های تهران، شیراز و مشهد وجود دارد اما مشکل اصلی که مانع توسعه تولید برق از پسماند شده است، مشکلات مالی در کشور است و با تأمین منابع مالی برای خرید تجهیزات موردنیاز در نیروگاه‌ها می‌توان آن را تا حد زیادی گسترش داد.
از آنجایی که مدیریت شهری کنونی دغدغه ساماندهی شهر و رفع مشکلات و چالش‌های پیشرو شهروندان را دارد توجه به این امر و محیط‌زیست موجب شد تا در سفری که شهردار تهران به چین داشت به‌صورت مستقیم و میدانی از کارخانه زباله‌سوزی که ظرفیت سوزاندن ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ تن زباله را دارد بازدید کند.
در همین راستا زاکانی؛ شهردار تهران در یک برنامه تلویزیونی با بیان اینکه یکی از معضلات بزرگ کشور موضوع «پسماند» است، اظهار می‌کند: در تهران روزانه پنج هزار و ۴۰۰ تن زباله به جنوب شهر منتقل می‌شود. در جنوب شهر یک زباله‌سوز وجود دارد که ۲۰۰ تُن زباله می‌سوزاند که به برق و سایر موارد تبدیل می‌شود و پنج هزار و ۲۰۰ تن دفن می‌شود و ده‌ها سال این روند وجود دارد.
وی با بیان اینکه ۲ شرکت در گذشته شناسایی شده بود که در سفر خود از این شرکت‌ها بازدید کردیم و به این رسیدیم که این قابلیت را دارند که دستگاه‌های زباله‌سوز را در شهر مستقر کنند، ادامه می‌دهد: این دستگاه‌ها با حداقل آلودگی و برابر نیمی از استاندارد اروپا و چین، زباله را به انرژی تبدیل می‌کند و از طرفی دیگر شیرابه تولید شده را تصفیه می‌کنند. دستاوردهای این دستگاه ۷۰ برابر دستگاه زباله‌سوز تهران است.
شهردار تهران تاکید می‌کند: هیئت چینی فردا به تهران می‌آید و قرار شده که چین سرمایه‌گذاری کند و مابه ازای آن برق از تهران بگیرد. شبکه برق سراسری است و می‌توان با وزارت نیرو تفاهم کرد که برق را در مرز تحویل دهیم. در این میان پرونده آلودگی و مشکلات زیست محیطی تهران بسته خواهد شد.
زاکانی با بیان اینکه تفکیک پسماند از مبدأ در دنیا تجربه ناموفقی بوده است، یادآور می‌شود: تفکیک از مبدأ تنها برای برخی اقلام صورت می‌گیرد که به اقلام دارای ارزش افزوده بالاست. مابقی اقلام در دستگاه‌های زباله سوز به انرژی تولید می شود. کل زباله‌ها به انرژی تبدیل خواهند شد و پسماند آن به بلوک و موزاییک تبدیل می‌شود.
سیدجعفر تشکری هاشمی؛ رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران هم که سفر چین سفر حضورداشته با تأکید بر اینکه در این سفر مهم حدود ۱۵ قرارداد و تفاهم‌نامه به امضا رسید تا فعالیت‌هایی به نفع مردم به ثمر برسد از تأثیرگذاری دستگاه زباله‌سوز موردنظر در بازیافت بهینه زباله‌های شهری و تولید انرژی حمایت می‌کند.
به گفته وی برای بهره‌مندی از دستگاه‌های زباله‌سوز باید از تجربیات جهانی استفاده کنیم و نباید نظاره‌گر از بین رفتن محیط‌زیست باشیم امیدواریم با راه‌اندازی دستگاه‌های تبدیل‌کننده زباله به آب کشاورزی، کمپوست و سایر موارد شاهد بهبود وضعیت محیط‌زیست باشیم.
تشکری هاشمی در خصوص موضوع جمع‌آوری و بازیافت زباله‌ها و مشکلات زیست‌محیطی ناشی از آن ادامه می‌دهد: در این مورد بازدیدها و مذاکرات خوبی صورت گرفته که سرمایه‌گذاران بخش داخلی برای ایجاد ایستگاه‌های زباله‌سوز مذاکرات متعددی انجام دادند و شهروندان تهرانی نتیجه آن را ظرف چند ماه آینده در سطح شهر خواهند دید.
براساس این گزارش، فناوری سوزاندن زباله‌ها و تبدیل آن‌ها به خاکستر یک راهکار زیست‌محیطی است که مزایای زیادی را به همراه دارد. سوزاندن زباله حجم آن‌ها را برای دفع نهایی کاهش می‌دهد. به‌علاوه ترکیبات سمی و بیماری‌زا موجود در زباله را نابود می‌کند. اکثر پسماندهای خطرناک که نیاز به سوزاندن دارند، از منابع مختلف مانند بیمارستان‌ها، کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی بیرون می‌آیند.
نکته حائز اهمیت در خصوص دستگاه زباله‌سوز مطرح‌شده این است که علاوه بااینکه قابلیت تسویه شیرابه و آن تبدیل آب موردنیاز برای محصولات کشاورزی دارد از خاکستر باقیمانده جهت تولید موزاییک و آجر بهره می‌گیرد.
در حال حاضر مجتمع آرادکوه(محل دفع زباله‌های شهری) واحد زباله‌سوزی با ظرفیت ۲۰۰ تن در روز وجود دارد که ۳ مگاوات ساعت در روز برق تولید می‌کند. این واحد از بهمن ۹۳ فعالیت خود را شروع کرد و برق تولیدی خود را به شبکه ارسال و پول آن را از وزارت نیرو دریافت می‌کند.
اما تشکری هاشمی با انتقاد از اینکه ظرفیت تبدیل پسماند در تهران خیلی قابل‌توجه نیست، تصریح می‌کند: روزانه نزدیک به پنج میلیون کیلو پسماند در تهران تولید می‌شود، در دستگاه زباله‌سوزی که خروجی آن مصالح موردنیاز بخش شهری مثل بلوک، موزاییک یا کمپوست برای اراضی کشاورزی، آب کشاورزی است از پسماندهای مایع و نهایاً تولید برق در ظرفیت‌های بزرگ ساخته شود، نتایج خوبی به دنبال دارد؛ باید از تجارب جهانی استفاده و نباید شاهد از بین رفتن محیط‌زیست اراضی و آب‌های زیرزمینی باشیم.
گفتنی است در دوره پنجم مدیریت شهری قرار بود یک واحد زباله‌سوز ۸۰۰ تنی در آرادکوه شروع به کار کند، سازمان مدیریت پسماند مکاتبات خود را با نهاد ریاست جمهوری انجام داد و دستورات لازم به‌منظور کمک به تأمین اعتبار راه‌اندازی این زباله‌سوز ۸۰۰ تنی صادرشده است. اما به بهانه اینکه آخرین روزهای فعالیت دولت دوازدهم است اتفاقی رخ نداد و این امر نیز همانند دیگر پروژه‌ها رها شد.
امید است با پیگیرهایی که از سوی شهرداری تهران در راستای واردات این دستگاه زباله سوز صورت میگرد به زودی شاهداتفاقات بسیارخوبی درحوزه پسماندو بازیافت زباله های شهری باشیم.
منبع: تسنیم
نظر شما