خروج از فریز

به گزارش خبرنگار شهر، خیابان کرمان، از خیابان های قدیمی منطقه ۱۴ است که بر خلاف عرض کم آن به دلیل واقع شدن بیمارستان مردم، گاراژها و مغازه های تجاری در آن، در زمره معابر پرتردد این منطقه است. اوایل سال ۱۳۶۰ طرح تعریض خیابان کرمان ابلاغ شد و  در اوایل دهه ۷۰ تعداد ۲۰ ملک معارض در این محدوده خریداری شد، اما به دلایل مختلف کار تملک املاک نیمه‌کاره ماند و سرانجام طرح تعریض خیابان کرمان هیچگاه به نتیجه نرسید. همچنین این خیابان به دلیل تملک نامنظمی که داشته شکل دندانه ای به خود گرفته و همین مساله فضاهای بی دفاع شهری را به وجود آورده است.

طرحی که درسال ۱۳۶۰ برای مدیریت ترافیک محدوده خیابان کرمان ابلاغ شد 

بر اساس این گزارش خیابان کرمان در منطقه ۱۴ که از ناحیه یک آغاز و تا بخشی از ناحیه دو این منطقه ادامه دارد دارای طول ۳/۳ کیلومتر و عرض حدود ۱۲ متری است. سال ۱۳۵۷ مشاور، پیرامون این طرح به عنوان یک طرح اجرایی مطالعه کرده و اوایل سال ۶۰ برای اجرا ابلاغ و مقرر می شود که عرض آن ۳۵ متری شود. شان نزول این طرح اجرایی سال ۱۳۵۷ مدیریت ترافیک محدوده بوده و اگر سال ۶۰ که این طرح ابلاغ شده را مبنا قرار دهیم در طی این سالها پیشرفت و تحقق پذیری این طرح کمتر از ۲۰ درصد، البته به صورت دندانه ای و پراکنده در طول مسیر بوده است.

 این طرح در این مدت طولانی تحقق پذیر نبوده و نه تنها دستاوردی برای مردم و محله نداشته بلکه آسیب های جدی را نیز به همراه داشته است. وقتی طرح به صورت دندانه ای اجرا می شود مکان هایی که تملک و تخریب می شود بعضا به محل تجمع افراد نامتعارف و بزهکار تبدیل می شود و در حوزه مسائل زیست محیطی نیز مشکلاتی را ایجاد می کند. همچنین پیوندهای اجتماعی را تضعیف و امنیت را کاهش می دهد و نارضایتی مردمی نیز از دیگر تبعات این طرح بود زیرا در این حدود ۴۰ سال افرادی که برای اخذ پروانه تعمیرات، توسعه، تبدیل، تقویت و مرمت بناها مراجعه می کنند به دلیل اینکه این بناها در محدوده طرح اجرایی قرار داشتند مجوز و پروانه از سوی شهرداری صادر نمی شد. 

بر همین اساس از طرفی شهرداری بضاعت تملک همه بناها و زمین ها را نیز نداشته و مسائل اقتصادی یکی از مهم ترین دلایل عدم تحقق آن بوده است. دیگر دلیل این مساله وجود اماکن تاریخی مانند بیمارستان مردم، آرامستان اقلیت ها در حدود ۷ هکتار و باغ وثوق الدوله در مسیر این طرح بود. بنابراین یکی از طرح هایی که در دوره جدید مدیریت شهری مورد بازنگری قرار گرفت، طرح خیابان کرمان بود.

 ایجاد معابر و بزرگراه ها در چند دهه اخیر در اطراف خیابان کرماناز دلایل توجیه نداشتن اجرای طرح تعریض این خیابان است .در این سه دهه بزرگراه امام علی(ع) در این مسیر از شمال به جنوب راه اندازی شده و شهید محلاتی، پاسدار گمنام و گل شناس خیابان هایی است که از شرق به غرب احداث شده و عملا با راه اندازی این بزرگراه ها و خیابان ها در محدوده این طرح، که در طرح جامع حمل و نقل و ترافیک نیز بررسی شده، طرح قبلی خیابان کرمان از اعتبار ساقط شده است. در واقع اجرای این طرح در حال حاضر نه تنها هیچ توجیه اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی نداشت بلکه یک سری مشکلات ترافیکی نیز در تقاطع خیابان هفده شهریور ایجاد می کرد. نهایتا به این جمع بندی رسیدیم که این خیابان با همان عرض ۱۶ متر می تواند خدمات مورد نیاز را ارائه و کیفیت زندگی در آن حفظ شود و با صدور پروانه نوسازی و بازسازی و مرمت بناها رضایتمندی مردم حاصل و بلاتکلیفی شان برطرف شود. 

مطالعات ترافیکی نشان داد خیابان کرمان نیاز به تعریض ندارد

محمد سالاری، رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران درباره چرایی منتفی شدن طرح تعریض این خیابان می گوید: قبل از سال ۱۳۶۰ طرح تعریض خیابان کرمان و تبدیل آن به خیابان ۳۵ متری تصویب شد، از آن زمان تا بحال همه شهرداری های ادواری سعی کردند که طرح تعریض را عملیاتی کنند و حدود ۳۰ درصد املاک و پارسل های محدوده غربی نیز به صورت دندانه ای تملک شده اما بررسی ها و مطالعات ترافیکی که در این دوره انجام شده نشان داد که نیاز به طرح تعریض وجود ندارد. اساسا در نظام شهرسازی و معماری و ترافیکی شهر تهران و به تبع آن شهرهای کشور طی سالهای گذشته این انگاره نهادینه شده بوده که اگر می خواهیم مشکل ترافیک را در شهرها و محلات حل کنیم باید با طرح تعریض این کار را انجام دهیم و در اصل، این انگاره نیز در راستای تحقق رویکرد اتومبیل محوری  ایجاد شده و هیچ توجهی به این مساله نداشته که درواقع عرصه ها را از شهروند می گیریم و تحویل خودرو می دهیم.

او با بیان اینکه بر همین اساس شهرداری تهران تصمیم گرفته که این نقطه را درراستای تامین سرانه های خدماتی تبدیل به پهنه G کند، می افزاید: در انتهای بخش غربی خیابان کرمان نیز میدانگاه شهید تاجری در حال اجرا است، ضمن اینکه در هم پیوندی با این طرح قبرستانهای ارامنه نیز با همکاری شورای خلیفه گری ارامنه درحال بازسازی و احیا است.

استفاده از املاک تملک شده برای تامین سرانه های خدماتی

کامبیز مصطفی پور، شهردار منطقه ۱۴ درباره منتفی شدن طرح تعریض خیابان کرمان می گوید: این خیابان، از خیابان ۱۷ شهریور تا بزرگراه امام علی (ع) به نام کرمان غربی شناخته شده که حدودا ۱۲۰۰ متر طول دارد و کاربری غالب در آن بافت فرسوده است و ۶۰ درصد آن املاک آن زیر ۲۰۰ متر و ریز دانه هستند و از اتوبان امام علی تا خیابان نبرد نیز کرمان شرقی است که حدود ۴۰ درصد املاک ریزدانه است.

او با بیان اینکه امروزه دیگر این نگاه وجود ندارد که معبر و خیابان را به نفع خودروها تعریض کنیم و محله های فرسوده را بشکافیم تا مسیری برای گذر خودروها باشد، می افزاید: نگاه امروزی انسان محور است و زیست پذیر کردن محلات است زندگی مردم باید در محلات جریان داشته باشد. بر همین اساس قرار بر این شده که کرمان غربی دوازده متری و کرمان شرقی نهایتا ۱۶ متری شود، توضیح می دهد: فایده این طرح برای مردم در درجه اول این است که هزینه ای هفت هزار میلیاردی که منابع مالی آن هم وجود نداشت صرف آنجا نمی شود و علاوه بر آن ۴۶ ملکی که در این خیابان تملک شده برای ایجاد فضاهای عمومی مورد استفاده قرار می گیرد.

شهردار منطقه ۱۴ یادآور می شود: ایجاد میدان میوه و تره بار، آتش نشانی، فضای سبز و پیاده راه از مواردی است که می تواند نیازهای شهروندان را تامین کند. همچنین از فواید دیگر این طرح است که بعد از ۴۰ سال  شاهد نوسازی و رونق ساخت و ساز و توسعه در این محله خواهیم بود و با خارج شدن املاک از فریز، فضاهای بی دفاع شهری از بین می رود و پایداری محله تقویت می شود.

خبرنگار: علی سی پی