سیدکاظم طاهرزاده، مدیر کارگروه پروژه ساخت قطار ملی در گفت‌وگو با شهر، با اشاره به قدمت ۲۰ ساله راه اندازی صنعت مترو در کشور، بیان کرد: همچنین نزدیک به ۱۰۰ سال است که صنعت ریلی از زمان ساخت راه آهن وجود دارد. در این فاصله عمده واگن‌هایی که در خطوط و ریل به کار گرفته شده، وارداتی بودند و درصد بسیار کمی از آن ساخت داخل بوده است. در بخش مترو از یک هزار و ۵۰۰ دستگاه واگن وارداتی نزدیک به یک هزار و ۴۰۰ دستگاه واگن در داخل مونتاژ شده و حداکثر عمق داخلی سازی ۳۳ درصد بوده است.
او درباره علت درصد پایین عمق داخلی سازی در صنعت واگن سازی، توضیح داد: تاکنون صنایع جنبی که بتوانند کار را پوشش دهند و زنجیره تأمین قطعات را به واگن سازی برسانند، وجود نداشته است. علت دیگر فاینانس خارجی محل تأمین بودجه واگن‌ها است. طرف خارجی این شرط را داشت که برای استفاده از فاینانس باید حداقل ۷۰ درصد قطعات توسط خودشان تأمین شود.
طاهرزاده در ادامه افزود: پس از اعمال تحریم و محدودیت‌ها در خریدهای خارجی به این نتیجه رسیدیم که خرید واگن با شرایط موجود غیرممکن شده است. بنابراین پروژه‌ای میان شهرداری تهران و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مبنی بر طراحی و تولید یک رام قطار ملی مترو تعریف شد.
به گفته مدیر کارگروه پروژه ساخت قطار ملی؛ طبق قانون ششم برنامه توسعه ماده ۵۴، مترو تهران به همراه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت صنایع ملزم به افزایش ۸۵ درصدی عمق دانش فنی طراحی واگن هستند.
او آمار تأمین قطعات با شرکت‌های داخلی را ۸۹ درصد ذکر کرد و گفت: همچنین بیش از ۸۵ درصد از دانش فنی داخلی در طراحی و تولید این یک رام قطار ملی استفاده شده است.
۳میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار هزینه خرید ۳هزار دستگاه واگن مترو
طاهرزاده ضمن تأکید بر نیاز مترو تهران به واگن‌های بیشتر، گفت: درحال حاضر برای اینکه سرفاصله زمانی قطارها، دو و نیم دقیقه باشد به هزار و ۵۰۰ دستگاه واگن نیاز دارد. همچنین به هزار و ۵۰۰ دستگاه واگن دیگر برای طرح‌های توسعه ۴ خط جدید (۸، ۹، ۱۰، ۱۱) نیاز دارد. هزینه خرید هر دستگاه واگن به طور متوسط برابر با یک میلیون و ۲۰۰ هزار دلار است بنابراین هزینه خرید این ۳ هزار دستگاه واگن برابر با ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار می‌شود.
او در ادامه اضافه کرد: اگر قرار باشد که این ۳ هزار دستگاه واگن توسط شرکت‌های داخلی ساخته شود و ساخت قطار ملی به تولید انبوه برسد، معتقدم که حداقل تا ۱۰ سال برای ۱۵ هزار نفر شغل پایدار ایجاد خواهد شد.
کاهش ارزبری و قطع وابستگی به فاینانس خارجی دستاورد مهم این پروژه
مدیر کارگروه پروژه ساخت قطار ملی ضمن اشاره به کاهش ارزبری در این قرارداد، توضیح داد: همچنین بیش از ۷۲ درصد قرارداد ریالی است و حدود ۲۸ درصد قطعات ارزبری دارند. این ۲۸ درصد هم مربوط به قطعاتی است که امکان ساخت آن‌ها وجود ندارد و شامل برندهای خاصی می‌شوند.
طاهرزاده با بیان اینکه چهار شرکت واگن سازی در کشور وجود دارد که در عمل همه بیکار هستند، گفت: علت هم آن است که سفارش ساخت واگن نبوده و درحال حاضر همه این شرکت‌ها با تعمیرات واگن‌های موجود گذران می‌کنند.
مدیر کارگروه پروژه ساخت قطار ملی در تشریح دستاوردهای بزرگ ساخت یک رام قطار ملی، گفت: کسب توانمندی اجرای پروژه‌های مترو از زیرساخت و ناوگان به صورت توأمان و یکپارچه شده است. گذشته در بخش تونل سازی و فعالیت‌های عمرانی و زیرساخت اجرای ریل کشی به خودکفایی رسیده بودیم که درحال حاضر با افزایش توان طراحی ناوگان می‌توانیم تمامی پروژه‌های مترو را به صورت یکپارچه مدیریت کنیم و حتی در این رابطه صادرات هم داشته باشیم.
او دستاورد دیگر را کسب دانش فنی ساخت انواع واگن‌های برقی و دیزلی ذکر و افزود: با اجرای این پروژه نشان دادیم در پیچیده‌ترین نوع واگن (واگن مترو)، توان ساخت واگن‌های دیزلی با آرایش‌های مختلف را داریم. مدیریت و اجرای پروژه‌های پیچیده و چند وجهی ریلی در زمان معقول یکی دیگر از دستاوردها است؛ عمده مشکل ما توان مهندسی نیست بلکه مشکل مدیریت پروژه است. ایجاد اشتغال با استفاده از ظرفیت‌های خالی کارخانه‌ها و زنجیره تأمین قطعات ساخت داخل و کاهش قیمت خرید ناوگان، از جمله دستاوردهای دیگر است. اگر ساخت قطارهای مترو به تولید انبوه برسد قیمت ناوگان تا ۳۰ درصد نسبت به نمونه خارجی کاهش پیدا خواهد کرد. قطع وابستگی اجرای پروژه‌های مترو به فاینانس خارجی مهم‌ترین دستاورد این پروژه است.
طاهرزاده در پاسخ به این پرسش که چه تعداد کشور انحصار تولید قطارهای مترو را در دست دارند، توضیح داد: درحال حاضر، دنیا به صورت چند ملیتی ساخت قطارهای مترو را انجام می‌دهند. بعضی از شرکت‌ها نظیر Bombardier در کشورهای کانادا، سوئد، آلمان و چین کار می‌کنند. توان ساخت یک رام قطار کامل را نمی‌توان منوط به یک کشور دانست اما بیش از ۱۰ کشور توان ساخت قطار مترو را دارند. مطمئناً اگر ایران ساخت یک رام قطار ملی را به تولید انبوه برساند رتبه بالاتر از ۱۰ خواهد شد.
مدیر کارگروه پروژه ساخت قطار ملی ضمن ارزشمند شمردن توان داخل مهندسی کشور، بیان کرد: این پروژه جزو نوادر مواردی است که به مهندسی کشور اعتماد و کار به آنان واگذار شده است. به خوبی از عهده این پروژه برآمده‌ایم و نشان داده‌ایم که از رشد و بلوغ لازم برای ایفای نقش در حوزه صنعت مترو بدون کمک از خارجیان برخورداریم.
خبرنگار: ملیکا هاشمی
نظر شما