به گزارش شهر، به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، گروه مطالعات زیرساخت عمران شهری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در راستای سلسله رویدادهای دانش‌بنیانی زیرساخت و عمران شهری، نسبت به برگزاری نشست علمی - تخصصی چالش‌های شناسایی و مقاوم‌سازی ساختمان‌های ناایمن کلانشهر تهران اقدام کرد.
در ابتدای نشست، حسین شورورزی، مدیر گروه مطالعات زیرساخت و عمران شهری و دبیر نشست به مسئله ایمن‌سازی شهرها و انجام اقدامات پیشگیرانه یا مقاوم‌سازی به منظور کاهش آسیب‌های ناشی از زلزله با توجه به لرزه‌خیزی اقصی نقاط کشور و مجاورت بیشتر شهرهای ایران روی گسل یا در مجاورت گسل‌های فعال پرداخت و این موضوع را یکی از رویکردهای مورد توجه مدیریت شهری منطبق با سیاست‌های ۱۲گانه و کلان پروژه‌های ابلاغی شهردار کلانشهر تهران دانست.
شورورزی افزود: شهر تهران روی گسل‌های متعددی واقع شده و ساخت بناهای غیراصولی در بافت‌های فرسوده و در مجاورت گسل، رعایت نکردن اصول و ضوابط آیین نامه ۲۸۰۰ و مقررات ملی ساختمان و در برخی موارد نبود نظارت بر اجرا و کیفیت مصالح سبب ناایمن شدن این شهر در برابر زلزله شده است.
به گفته مدیر گروه مطالعات زیرساخت و عمران شهری، چالش‌های شناسایی ساختمان‌های ناایمن در کلانشهر تهران، ارائه راهکارهای افزایش تاب‌آوری کلانشهر تهران در برابر زلزله و انتخاب رویکرد صحیح مقاوم‌سازی با توجه به معیارهای مختلف جهت کاهش آسیب‌پذیری لرزه‌ای امری ضروری است که در این نشست تخصصی مورد توجه قرار گرفت.
محمد آقامیری، نائب رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران در این نشست با بیان اینکه بر اساس گفته محققان، تهران زلزله هفت و نیم ریشتر را تجربه خواهد کرد، گفت: پس از حادثه پلاسکو، درجه‌بندی ایمنی ساختمان‌ها در دستور کار قرار گرفت و پس از حادثه متروپل ناایمنی‌ها بر اساس مشخصات سازه طبقه‌بندی شد، چراکه عمر برخی از سازه‌ها و بناهای قدیمی به پایان رسیده است.
وی با تاکید بر اینکه باید برای اعلام پایان عمر ساختمان‌ها مرجعی وجود داشته باشد، عنوان کرد: زلزله تهران نیز باید باورپذیر باشد، از این رو بحث تاب‌آوری شهر تهران را سال‌ها پیش در دستور کار قرار دادیم.
عضو شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به وقوع زلزله در کشور ترکیه، گفت: امروزه عمر اکثر بناهای بلند مرتبه در تهران بیش از ۴۰ سال بوده، لذا بررسی این ساختمان‌ها امری ضروری است.
آقامیری افزود: بحث ایمن‌سازی شهر تهران، تعیین متولی واحد برای ساختمان‌های ناایمن، ایجاد سامانه واحد به منظور رصد مداوم ساختمان‌های ناایمن، تدوین و به روزرسانی دستورالعمل‌های کوتاه مدت و بلندمدت برای پایش و ایمن سازی ساختمان‌های تهران، ورود مراجع قضایی به موضوع مقاوم‌سازی، مشارکت تمامی نهادها و دستگاه‌های مربوطه و تدوین و به‌روزرسانی دستورالعمل‌های مرمت و مقاوم‌سازی ساختمان‌های باستانی باید در دستور کار قرار گیرد.
وی با بیان اینکه در مرکز پژوهش‌های وزارت راه و شهرسازی اقداماتی انجام و مقرر شده ۱۶هزار ساختمان بالای شش طبقه را بررسی کنند، اظهار کرد: در سال ۱۳۹۷ نقشه گسل‌های شهر تهران مشخص و پس از آن مقرر شد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان آموزش و پرورش تعداد مدارس و بیمارستان‌های روی گسل را اعلام کند و دولت با روحیه کار جهادی که دارد، می‌تواند به این امر ورود کند.
رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران خاطرنشان کرد: در صورت وقوع زلزله و تخریب پل‌ها شاهراه های اصلی بسته می‌شوند، لذا باید راهبرد کلی در برابر زلزله تعیین شود.
تاکید سازمان آتش‌نشانی بر تدریس مهندسی حریق در دانشگاه‌ها
قدرت الله محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران نیز با حضور در این جلسه بحث ناایمنی ساختمان‌ها را در بازار تهران بسیار شدید توصیف کرد و گفت: در این فضا به بررسی بیشتری نیاز است.
وی با تاکید بر اینکه عایق‌بندی سازه‌ها بسیار حائز اهمیت است، عنوان کرد: در صورت امن بودن سازه‌ها آتش‌نشانان در زمان انجام عملیات امنیت بیشتری دارند.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی تهران در ادامه به اقدامات سازمان آتش‌نشانی پرداخت و گفت: طرح شناسایی ساختمان‌های ناایمن را از سه سال پیش آغاز و در چهار گروه بسیار پرخطر، میان خطر و کم خطر طبقه‌بندی کردیم.
محمدی با تاکید بر اینکه باید بازنگری ساختمان‌های قدیمی در دستور کار قرار گیرد، اظهار کرد: بخشی از شهر تهران محل تولید، انبار و توزیع بوده که این امر مخاطره‌آمیز است و سازه‌های بازار تهران نیز پاسخگوی جمعیت امروزی نیست.
وی افزود: با آموزش و پرورش تفاهم نامه امضا کردیم و مقرر شد دانش‌آموزان و سرایدارها در زمینه ایمنی آموزش ببینند و بازرسی سازه‌ها نیز انجام شود. همچنین سامانه هوشمند اعلام حریق نیز راه‌اندازی شده است.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی از آموزش هشت هزار و ۲۰۰ مهندس ناظر خبر داد و عنوان کرد: باید مهندسان بتوانند در مراحل ساخت بناها به مجموعه آتش‌نشانی کمک کنند، همچنین شهرداران مناطق نیز در این امر مشارکت داده شدند و لیست ساختمان‌هایی که در راستای بازرسی ساختمان‌های ناایمن همکاری لازم را نداشتند، به دادستانی ارائه شده است.
محمدی بر لزوم وجود رشته دانشگاهی مهندسی حریق تاکید کرد و گفت: آموزش ایمنی در فضای مجازی مغفول مانده و آموزش‌های شهروندی نیز باید افزایش یابد؛ همچنین در این زمینه قوانین الزامی وجود ندارد که تمامی این موارد نیازمند توجه بیشتر هستند.
تاکید سازمان پیشگیری و مدیریت بحران بر مدیریت خطر پیش از وقوع حادثه
علی نصیری، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران نیز با بیان اینکه ۱۵ تا ۲۵ درصد از تولید ناخالص کشور صرف حوادث می‌شود، گفت: شورای اسلامی شهر تهران در برنامه چهارم توسعه شهر تهران سرفصلی به نام ایمنی و بحران را ایجاد کرده است.
وی ارزیابی خطر را اولین اقدام نسبت به مدیریت بحران خواند و عنوان کرد: در این صورت می‌توانیم بحران را به درستی مدیریت کنیم؛ مقرر شده مخاطرات اولویت یک تا ۱۰ تهران شناسایی و مولفه‌های آسیب‌پذیری به آن افزوده شود.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران مساله ایمنی را دارای سه بعد سازه‌ای، غیرسازه‌ای و عملکردی خواند و اظهار کرد: در سازمان آتش‌نشانی اقدامات موثری درخصوص ایمنی و حریق انجام شد.
نصیری با تاکید بر اینکه زلزله بحران نیست، بلکه کم‌کاری انسان‌ها بحران را رقم می‌زند، گفت: در بند (ض) ماده ۱۴ قانون مدیریت بحران کشور، مصوب سال ۱۳۹۸، ارزیابی ایمنی ساختمان‌های بلند مرتبه درکل کشور در برابر مخاطرات فروریزش و فرونشست زمین، آتش‌سوزی و زلزله برعهده مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی است و شهرداری براساس احساس مسئولیت اقداماتی را انجام می‌دهد.
وی افزود: قانون مدیریت بحران کشور تدوین سه برنامه را نیز برای سازمان مدیریت بحران کشور تکلیف کرده که برنامه ملی کاهش خطر و سوانح تهیه و توسط رئیس جمهور در شورای عالی مدیریت بحران ابلاغ شد.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران از تشکیل تیم‌های مشترک ارزیابی ایمنی ساختمان‌های شهر تهران خبر داد و گفت: تا کنون یک هزار و ۴۰۰ ساختمان از مجموع شانزده هزار ساختمان ارزیابی شده است و انتظار می‌رود ارزیابی نهایی دو سال به طول بیانجامد.
نصیری در پایان تاکید کرد: رویکرد مدیریت ریسک و ایمن‌سازی پیش از وقوع حادثه را جدی بگیریم، از این رو باید بودجه ارزیابی ایمنی ساختمان‌ها از مجلس مطالبه شود.
تعیین تکلیف ساختمان‌های ناایمن، بحرانی و اورژانسی
عبدالرضا سروقد مقدم، عضو هیئت علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله نیز با حضور در این نشست گفت: مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، زلزله ترکیه را مدنظر و مورد مطالعه قرار دهد؛ چراکه تهران در صورت وقوع زلزله چنین تبعاتی را تجربه خواهد کرد.
وی با بیان اینکه در خصوص ۱۶۰ برنامه‌ای که در قرارگاه کالبدی شهر تهران تعریف شده است، چند وظیفه مهم وجود دارد، اظهار کرد: ارزیابی ایمنی ساختمان‌های بلند مرتبه و مهم تهران، تهیه بانک اطلاعاتی ساختمان‌های واجد شرایط بهسازی نسبی و مقاوم‌سازی ساختمان‌های شهرداری تهران از جمله این موارد است.
سروقد مقدم به پیشنهاد معیارهای تعیین اولویت مقاوم‌سازی در برنامه کوتاه مدت اشاره کرد و گفت: در این راستا تعیین تکلیف ساختمان‌های ناایمن، بحرانی و اورژانسی و مجاورت به شبکه راه‌های اضطراری شهر تهران باید مورد توجه قرار گیرد و روش‌های مقاوم‌سازی ارزیابی شوند.
عضو پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله خاطرنشان کرد: ساختمان‌های مجاور به شبکه راه‌های اضطراری شهر تهران پیشنهاد و ملاک تعیین اولویت مقاوم‌سازی در برنامه کوتاه مدت بود، از این رو مقرر شد شروع این فرآیند با مدارس و مساجد تهران باشد؛ در این زمینه ایجاد الگوهای عینی مقاوم سازی نیز باید در دستور کار قرار گیرد.
لزوم رعایت مسائل ایمنی در صنعت عمران
محمدصادق خیرخواه، مدیرعامل سازمان مشاور فنی و مهندسی شهرداری تهران نیز با تاکید براینکه همزمانی ایمن‌سازی و انجام پروژه‌های عمرانی در مدیریت شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، گفت: در حوزه ایمنی کار تیمی منسجمی در حال انجام است و تمرین کار تیمی در چنین حوزه‌هایی بسیار ارزشمند است.
وی با بیان اینکه در حوزه ایمنی در صنعت عمران بسیار عقب‌تر از صنعت نفت هستیم، عنوان کرد: چرا که رعایت نکردن مسائل فنی و ایمنی نکته حائز اهمیتی بوده که در این حوزه رخ داده است؛ لذا در حوزه ایمنی ساختمان‌های درحال ساخت باید به موضوع فنی و ایمنی بسیار دقت شود.
مدیرعامل سازمان مشاور فنی و مهندسی شهرداری تهران خاطرنشان کرد: امیدواریم به واسطه فعالیت وسیع عمرانی که در سطح شهر تهران در حال اتفاق است، معضلات رفع شود و شکوفایی شهر را شاهد باشیم.
لازم به ذکر است؛ در ادامه گزارشی از اقدامات انجام شده توسط سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران در راستای شناسایی و مقاوم سازی ساختمان های ناایمن ارائه شد.
تاثیر میزان آگاهی افراد از ریسک محل سکونت در راستای بهره‌گیری از بیمه زلزله
مرتضی بسطامی، عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله‌شناسی به بیان چالش‌های مقاوم‌سازی شهری پرداخت و گفت: چالش‌های معماری، چالش‌های کیفیت اجرا، چالش‌های سازه‌ای، تاسیساتی، مخاطرات طبیعی، مخاطرات انسان‌ساز، چالش‌های شهرسازی و موقعیت مکانی، چالش‌های امداد و نجات، چالش روش‌های ایمن‌سازی، چالش‌های فرهنگی و اجتماعی و تامین مالی از مواردی است که در این حوزه با آن روبه‌رو هستیم.
وی با اشاره به بیمه زلزله و اثربخشی آن، اظهار کرد: در سه محله خاک سفید، قلهک و بریانک در این باره نظرسنجی انجام گرفت و مردم تمایلی به استفاده از این نوع بیمه ندارند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله‌شناسی با تاکید براینکه بررسی‌های این تحقیق نشان می‌دهد میزان آگاهی افراد از ریسک محل سکونتشان تاثیر معنی‌دار مثبتی بر میزان خرید زلزله دارد، عنوان کرد: این در حالی است که سن سرپرست خانوار، سطح تحصیلات سرپرست خانوار و میزان درآمد در میزان تمایل افراد به خرید بیمه زلزله تاثیر معناداری ندارد. بسطامی، در ادامه گزارشی از عملکرد ساختمان ها در زلزله اخیر ترکیه ارائه کرد.
بررسی چالش‌های مقاوم‌سازی شهر تهران
کوثر یزدان نجاد، کارشناس گروه مطالعات زیرساخت و عمران شهری مرکز مطالعات، در این جلسه به چگونگی شناسایی ساختمان‌های ناایمن و راهبردهای مقاوم‌سازی این ساختمان‌ها در شرایط عدم قطعیت پرداخت و گفت: رشد جمعیت در مراکز شهری، مشکلات زیست محیطی و سازگار نبودن در ایجاد توسعه پایدار، فرسودگی سازه‌ها و زیرساخت‌های شهری، بروز فرآیندهای پیچیده، غیرخطی و چندگانه، لزوم برانگیختن طیف وسیعی از توسعه‌دهندگان، سرمایه‌گذاران و سیاست گذاران در صنعت ساختمان جهت دستیابی به آینده پایدار مهندسی، تامین مالی و توجه به ارکان مقاوم‌سازی پایدار از جمله مصرف انرژی بهینه است.
وی افزود: بهبود راندمان، آب، پسماند، نوآوری‌های فزاینده و فناوری‌های جدید از جمله چالش‌های مقاوم سازی سازه‌ها در شرایط عدم قطعیت است.
در ادامه، یزدان‌نجاد، ضمن تشریح یک مطالعه موردی از سرمایه‌گذاری در مقاوم‌سازی پایدار ساختمان‌ها در شرایط عدم قطعیت پرداخت و رویکرد احتمالاتی به منظور مدیریت عدم قطعیت در طراحی و مقاوم سازی ساختمان ها را ضروری دانست.
کارشناس گروه مطالعات زیرساخت و عمران شهری همچنین اظهار کرد: در راستای تهیه برنامه‌های بلند مدت و دستیابی به یک رویکرد منعطف مدیریت شهری در شهرهای هوشمند آینده، رویکرد احتمالاتی با توجه به حجم وسیعی از متغیرهای تصادفی و بروز عدم قطعیت و ریسک باید مورد توجه قرار گیرد.
عدم تناسب اختیارات قانونی مدیریت بحران و آتش‌نشانی با مسئولیت‌های مربوطه
علیرضا نوری، معاون زیرساخت، نوآوری شهری و امور بحران مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران نیز با حضور در این جلسه عنوان کرد: عمده نکات سازه‌ای را می‌توان در قالب یک چارچوب گنجاند اما مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد و قوانین موجود، مسئولیت‌هایی را برعهده دستگاه‌ها می‌گذارد که عمدتا با اختیارات دستگاه تناسب ندارد.
وی به بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری اشاره کرد و گفت: این قانون در زمان مخاطرات، وظیفه اصلی شهرداری و حوزه آتش‌نشانی را مشخص می‌کند، اما در بند قانونی که محور اصلی اقدام ما در حوزه آتش‌نشانی است، شهروند مخیر و شهرداری و آتش‌نشانی مکلف هستند.
نوری افزود: مامور سازمان آتش‌نشانی اگر برابر با مسئولیتی که بر عهده‌اش قرار گرفته اختیار قانونی داشت، اقدامات موثرتری صورت می‌گرفت.
معاون زیرساخت، نوآوری شهری و امور بحران مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران خاطرنشان کرد: زمانی که برای شهروندان تاسیس صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی را مصوب می‌کنیم، شهروندان به این سمت حرکت می‌کنند که دولت باید جبران خسارت را برعهده گیرد.
لازم به ذکراست در نشست، احمدی، نماینده مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی نیز شرح فعالیت‌های این نهاد در راستای مقاوم‌سازی سازه‌ها را ارائه کرد و دانشجویان و متخصصان حاضر در جلسه به بیان سوالات، نقطه نظرات و پیشنهادات خود پرداختند.
در پایان نشست، حسین شورورزی، دبیر نشست تخصصی و مدیر گروه مطالعات زیرساخت و عمران شهری، ضمن جمع بندی نکات مهم نشست و تاکید بر هم‌آفرینی تمامی مسئولان و مدیران شهری و متخصصان و نخبگان در این حوزه، ابراز امیدواری کرد که برگزاری رویدادهای دانش‌بنیانی زیرساخت و عمران شهری گام موثری در راستای تحقق اهداف شعار "تهران کلانشهر الگوی جهان اسلام" باشد.
نظر شما