به گزارش شهر و به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، وبینار تخصصی "واکاوی دودهه تجربه مردم سالاری محلی در ایران (شورای اسلامی شهر از استقرار تا تکوین)" با حضور مهدی جمالی نژاد؛ معاون عمرانی و امورتوسعه شهری وزارت کشور، مرتضی الویری؛ عضوشورای پنجم شهر تهران، اقبال شاکری؛ نماینده مجلس، علی دشتی؛ عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی دانشگاه تهران، حسین ایمانی جاجرمی؛ عضوهیات علمی دانشگاه دانشگاه تهران، سید عبدالرزاق موسوی؛ رییس شورای شهر شیراز، محمد حسین بوچانی؛ رییس مرکز مطالعات وبرنامه ریزی شهر تهران و گشتاسب مظفری؛ دبیر کل مجمع شهرداران آسیایی و روح الله فلاحی گیلان؛ مدیر مطالعات و برنامه ریزی توسعه شهری و توسعه منابع انسانی مرکز مطالعات برگزار شد.
در آغاز روح الله فلاحی، دبیر این نشست با اشاره به عدم تمرکز مدیریت محلی در افق تاریخ اداری ایران گفت: مدیریت محلی با انقلاب مشروطه پدیدار شد و انجمنهای شهر به عنوان مصادیق مهم عدم تمرکز اداره امور شهر را به عهده گرفتند.
او ادامه داد: بعد از گذشت دو دهه این سوال مطرح می شود که آیا شوراها به جایگاه شایسته خود که در قانون اساسی آمده رسیده اند یا نه و در واقع نیاز امروز شوراها چیست؟
مطابق این گزارش مهدی جمالی نژاد، معاون عمرانی و امور توسعه شهری وزارت کشور گفت: یکی از اصلی ترین کارکردهای شوراها، سیاستگذاری و قانونگذاری، برنامهریزی و نظارت بر مسائل شهری و مالی، فنی، عمرانی، تشکیلاتی، بهداشتی و آموزشی بر سازمان شهرداری و نهادهای شهر است ولی در بسیاری از مناطق شورا ها وارد مسائل اجرایی می شوند. امروز وظیفه شورای شهر نظارت است ولی در بسیاری از شهرهای ما تمرکز شوراها از نظارت به اجرا رفته است. خارج شدن از نظارت و ورود به اجرا شورا ها را محدود و محصور و مشغول در شهرداری می کند.
او با انتقاد از اجرایی شدن نقش شوراها افزود: یک سری وظایف شوراها نظارتی و یک سری از وظایف شوراها همکاری با دستگاه های مختلف است. باید قانون فعلی شورا ها را آسیب شناسی کنیم و باید مدلی پویا ارائه کنیم و کارآمدی شورا ها را ارزیابی کنیم. علی رغم اینکه می گوییم باید اختیارات زیادی به شوراها داد و قانون شورا ها را تقویت کرد ولی باید از ظرفیت های فعلی قانون شوراها استفاده کرد چون ظرفیت‌های فعلی نیز به شکل بهینه استفاده نمی‌شود.
مرتضی الویری، عضو شورای شهر تهران در این نشست با اشاره به تعارضات قانونی که در دوره اول شوراها وجود داشت اظهار کرد: مساله اصلاح قانون شوراها است نارسایی قانون شوراها باید برطرف شود بسیاری از مشکلات آنجاست. شورا؛ شورای شهرداری نیست و شورای شهر است و الزاما باید تمام امورات شهری را در اختیار بگیرد مساله مدیریت یکپارچه شهری مقوله ای مهم و کلیدی است.
الویری افزود: موضوع دیگر این است که باید الزاما در کلان شهرها شوراهای کوچکتری داشته باشیم تا ارتباط مردم با شوراها قطع نشود و این حلقه همان شورایاری ها است. بحث دیگر نظارت شوراهای فرادست بر شوراهای پایه است این موضوع باید تعریف و باز تعریف شود. کار شورا برای یک عضو شورا نباید کاری حاشیه ای باشد و باید شغل تلقی شود همانطور که نمایندگی مجلس برای نماینده شغل تلقی می شود.
اقبال شاکری، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی با ارائه گزارشی از مصوبات اخیر مجلس شورای اسلامی گفت: طرح مدیریت یکپارچه شهری و روستایی از کمیسیون خارج شده و وارد صحن مجلس شده است. طرح درآمدهای پایدار شهرداری ها هم تصویب شد و جهت بررسی به شورای نگهبان ارسال شده است. اصلاح لایحه مالیات بر ارزش افزوده به نفع شوراها اصلاح شد و به تصویب رسید. وی در ادامه افزود: اصلاح قانون ماده ۱۰۰ شهرداری موضوع مهمی بود زیرا هم اکنون ۱۳۰ هزار پرونده در محاکم قضایی و ماده ۱۰۰ وجود دارد که این مساله جلسه آخر بررسی خود را در کمیسیون عمران گذراند و وارد صحن می شود.
او خاطر نشان کرد: حیطه نظارتی شورای شهر گسترده است و با افزایش تعداد اعضای شورای شهر موافقم به شرطی که این کمیت معطوف به افزایش کارایی باشد.
او در این ارتباط افزود: تشکیل دیوان محاسبات شورای شهر می تواند مفید باشد. سید عبدالرزاق موسوی، رییس شورای شهر شیراز در این نشست گفت: ما قبل از انقلاب هم انجمنهای شهر را داشتیم و آنچه میبینیم برگرفته از قانون انجمن های شهر است. دستور حضرت امام بود که آیین نامه اجرایی شورا ها توسط حضرت امام به تصویب رسید.
او در ادامه با ارائه پیشنهادی افزود: تلاش من برای افزایش دانش اعضای شورا است این موضوعی بسیار جدی است بسیاری از تخلفاتی که امروز بزرگ شمرده می شود که البته در برابر تعداد اعضای شورا ها کم است ناشی از فقدان آموزش است. نکته دوم استفاده از ظرفیت همکاری خود شورا ها و انتقال تجربیات است. یکی از کارهایی که وزارت کشور و شورای عالی استان ها باید انجام می دادند این است که زمینه انتقال تجربیات شورا ها را به دیگر شورا ها فراهم می کردند.
در ادامه این نشست محمد حسین بوچانی؛ رییس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران با اشاره به اصل ۱۰۰ قانون اساسی گفت: بازبینی تعیین حوزه های انتخاباتی مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی بر مبنای جمعیت و مقتضیات اجتناب ناپذیر است به گونهای که حداکثر عدالت انتخاباتی و شناخت مردم از نامزد ها را فراهم اید. مثلا در روستایی صد خانواره، سه نفر به عنوان نامزد شورا عضو می شوند در یک کلان شهر شیراز یا اصفهان تعداد اعضای شورا ۱۵ نفر است.
او ادامه داد: ما در این دوره به شاخص های پیشرفت شهری ایران رسیدیم و ۱۹۹ شاخص در این خصوص احصاء شد و مانند تمام دنیا شاخصی را به نام شاخص پیشرفت شهری ایران که سال به سال مجموعه فعالیت شهر ها براساس این شاخص سنجیده شوند تنظیم کردیم.
او در خصوص ارائه راهکار گفت: از هم گسیختگی نظام اجرایی در مدیریت شهری ضمن کاهش بهره وری سبب ایجاد بحران های متعدد شده است لذا ایجاد مدیریت یکپارچه که در آن شهرداری توانمند و شورایی متخصص شکل گرفته باشد و همچنین اصلاح نظام انتخاباتی در این راستا می تواند به اصلاح وضع موجود کمک کند.
در ادامه گفت: باید شکاف بین قانون موجود و قانون اساسی با همکاری قوه مقننه و مجریه مورد بازنگری قرار بگیرد.
علی دشتی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران معتقد است: اکثر انتقاداتی که به وضعیت شورا ها شهر وارد است ناشی از رویکرد های قانون اساسی و تفاوت رویکرد های موجود در کشور است به گمان من تا زمانی که رویکرد و بینش نظام حاکمیت نسبت به شورا ها متناسب و هماهنگ نشود ما کماکان با مشکلات عدیده ای روبرو هستیم.
او خاطر نشان کرد: دوگانه مشارکت یا مشورت کماکان جاری است و شورا بر طبل مشارکت و دولت بر طبل مشورت می کوبد.
دشتی معتقد است: در حال حاضر در حوزه انتخابات اعضای شورا ها، نوع نظام انتخاباتی و صلاحیت هایی که باید به شورا اعطا کنیم با مشکلات عدیده ای مواجه هستیم. این مسایل باید حل شود تا در نظام حکمرانی محلی و نظام مردمسالاری محلی اتفاقات خوبی رخ بدهد.
حسین ایمانی جاجرمی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران با بیان تجربیات شخصی خود در وزارت کشور گفت به تدریج مشکلات دامن شورا ها را گرفت و امروز مساله ما کارآمدی شوراها و دموکراسی محلی است. مساله عدالت برای شورا ها بحثی جدی است. به نظر میآید برای حل مسئله می بایست ابتدا تکلیف حقوق شهروندی روشن شود.
گشتاسب مظفری، دبیرکل مجمع شهرداران آسیایی گفت: من فکر می کنم دموکراسی یا مردم سالاری آرمانی مشترک و جهان شمول است و اختصاص به جامعه ما و منطقه ما و جوامع غرب و شرق ندارد. در مورد شورا ها غفلتی تاریخی رخ داده و ما الگوی جامعی برای ارزیابی وضعیت دموکراسی محلی در کشور نداشته ایم. وی گفت: بحث بعدی مسئولیت پذیری در قبال تصمیم گیری ها و اقدامات عملیاتی است عنصر شفافیت و پاسخگویی در کنار هم هستند و نمی توانیم مجزا در نظر بگیریم.
نظر شما