به گزارش شهر؛ اجرای طرح «من شهردارم» و همچنین در نظر گرفتن تفاوت‌های ساختاری محله‌ها، نواحی و مناطق شهری بر اساس ظرفیت‌هایشان، از جمله طرح‌هایی است که برای جلب مشارکت شهروندان در اداره شهر و همچنین تخصیص بودجه و اجرای پروژه‌های شهری در اولویت برنامه‌ریزی‌های معاونت هماهنگی امور مناطق شهرداری پایتخت بوده است.
به همین منظور خبرنگار شهر به گفت‌وگوی صمیمانه و صریح با علیرضا جاوید معاون هماهنگی امور مناطق شهرداری تهران درباره عملکرد سال ۱۴۰۱ و برنامه‌هایی سال ۱۴۰۲ پرداخت که در ادامه می‌خوانید:
به عنوان اولین سوال، حال و هوای نوروز ۱۴۰۲ برای شما یادآور چه خاطراتی است؟
امسال تقارن دو مناسبت ارزشمند را شاهد هستیم. سال جدید که نو شدن ایام است و ماه مبارک رمضان که نو شدن جان‌ها و دل‌ها است. این دو تقارن را خدمت شهروندان تبریک و تهنیت عرض می‌کنم و آرزوی بهره‌مندی از یُمن هر دو مناسبت نوروز و ماه مبارک رمضان را دارم. خاطره شیرین عید نوروز همیشه برای من جمع شدن در کنار پدر و مادر بعد از یک دوره دوری به دلیل دانشجویی است. از ایام نوروز، همین تازه شدن دیدارها، بهترین خاطره‌ای است که در ذهن دارم. به طور کلی سال نو یادآور دوران کودکی من و حضور در کنار خانواده است.
بهترین هدیه‌ای که در این ایام گرفتید را بیان کنید؟
بهترین هدیه‌ای که من در سال‌های متمادی در نوروز از خداوند دریافت کردم، نعمت حضور در کنار پدر و مادرم در ساعات تحویل سال و سلامت آن‌ها بوده است.
اگر بخواهیم عملکرد یک ساله معاونت هماهنگی امور مناطق را بررسی کنیم، چه مباحثی در اولویت قرار می‌گیرد؟
معاونت هماهنگی امور مناطق تاریخ پر فراز و نشیبی در شهرداری تهران داشته است. از دوران بسیار پر نفوذ، پر تعامل و بسیار تاثیرگذار تا دوره‌های بسیار کم‌اثر نسبت به سایر دوران که این معاونت به خودش دیده است. در رویکرد دوره جدید مدیریت شهری، معاونت هماهنگی امور مناطق سعی کرده به نقش اصلی خود یعنی ایجاد هماهنگی بین مناطق ۲۲گانه در راستای تحقق اهداف کلان مجموعه مدیریت شهری و همچنین در راستای خدمت‌رسانی بهتر به شهروندان بازگردد. همین طور در ایجاد نقش جانبی به نمایندگی از مناطق ۲۲گانه به عنوان صف شهرداری تهران در هماهنگی بین صف و ستاد شهرداری تهران نیز ورود جدی داشته است.
در واقع معاونت امور مناطق شهرداری تهران سعی کرده، رویکرد تعامل و هم‌افزایی و پرهیز از موازی‌کاری بین مناطق ۲گانه و مجموعه مدیریت شهری برقرار باشد. به نظر می‌رسد که هم در دوره حضور آقای نظری در این معاونت و هم در دوره شش ماهه بنده این رویکرد به عنوان رویکرد قالب و نقشه راه معاونت هماهنگی امور مناطق ملاک عمل قرار گرفته و تلاش شده این رویکرد با جدیت دنبال شود.
در این دوره مدیریت شهری مهم‌ترین رویکردهای مدیریتی معاونت امور مناطق شامل چه موضوعاتی است؟
در دوره اخیر مدیریت شهری چند سرفصل متفاوت نسبت به گذشته در حوزه رویکردهای تعاملات محلی مطرح بود. رویکرد نخست بازدیدهای شهردار از مناطق بود که مقرر شد تا با محوریت و مرکزیت نیازهای مناطق انجام شود. بازدیدها از سطح محله‌ها به تشخیص نیازهای اولویت‌دار که شهرداران مناطق، نخبگان محلی، دفتر شهردار تهران و همکاران بنده در معاونت امور مناطق آن‌ها را اولویت‌بندی می‌کنند؛ انجام می‌شود. به خاطر دارم در یکی از این بازدیدها که از منطقه ۱۵ تهران انجام شد، واکنش‌ها به بازدید دوساعته شهردار تهران به گونه‌ای بود که نیازها و اولویت‌های محله‌ها را توانست پوشش دهد و حتی ما به مکان‌های بسیار فعالی که در دهه‌های ۷۰ مطرح بود و اکنون به محل‌ها و مکان‌های متروکه و بلااستفاده تبدیل شده است، مانند پارک آبی آزادگان و بوستان‌های اطراف سر زدیم.
آیا در حوزه بودجه‌ریزی برای محله‌ها و مناطق دستاوردهایی در سال ۱۴۰۱ به دست آمد؟
بله. دومین رویکرد، اهتمام جدی به بودجه‌های محلی بود. بودجه‌بندی شهرداری تهران قبل از این دوره به این صورت بود که بودجه‌ها معطوف به مناطق می‌شد. به عبارتی استخوان بندی آن منطقه‌ای بود اما در این دوره توزیع منطقه‌ای در دل محله‌ها با رویکرد بودجه‌های پروژه‌های محلی قوت گرفت. جا دارد از رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران یاد و تقدیر کنم که توجه و نگاه خاصی در بودجه‌های محلی پیش گرفته و پایش و پیگیری بسیار خوبی را داشتند. این رویکرد انگیزه بیشتری برای همکارانم در مناطق ۲۲گانه و نواحی ۱۲۴ گانه ایجاد کرد که این بودجه و پروژه‌ها را با جدیت بیشتری دنبال کنند.
آیا می‌توان توجه به جلب مشارکت شهروندان را به عنوان یکی از دستاوردهای معاونت در سال ۱۴۰۱ در نظر گرفت؟
بله. در واقع سومین رویکرد معاونت امور مناطق، موضوع تدوین بودجه با مشارکت مردم محله‌ها بود که در ماه‌های اخیر اطلاع‌رسانی‌ها انجام و با اجرای طرح «من شهردارم» محقق شد. پیشنهادهای بسیار فراتر از انتظار از جانب مردم محله‌ها در تدوین پروژه‌های کوچک مقایس محلی به دستمان رسید که ملاک عمل قرار گرفت و اولویت‌بندی شد و حتی در پیشنهاد بودجه‌های محلی شهرداری تهران به شورای شهر ملاک عمل قرار گرفت.
در زمینه ارتباط موثر مدیران شهری با شهروندان در محله‌ها و مناطق چه عملکردی رقم خورد؟
در واقع می‌توان گفت چهارمین رویکرد و تاکید بنده به شهرداران مناطق حضور، تعامل و ارتباط با مردم محله‌ها بود که چه حضور در مساجد، مدارس و سایر پایگاه‌های اجتماعی و چه بازدیدهای مقطعی بدون هماهنگی قبلی و سر زده از محله‌ها را شامل می‌شد. این رویکرد موجب شناخت بیشتر مدیران، شهرداران نواحی و مناطق از اولویت‌ها و نیازهای محله‌ها می‌شد. همین‌طور بخشی از ملاقات مردمی معطوف به ملاقات مردم در مساجد محلی شد تا نیازهای مردم را بهتر طبقه‌بندی و شناسایی کنند. بنابراین این ۴ رویکرد نسبتا متفاوت علاوه بر زحماتی که قبلا در مجموعه شهرداری در سال‌ها و دهه‌های قبل در حوزه محلات پیگیری می‌شد، نشان دهنده اهتمام جدی‌تر این دوره مدیریت شهری به اولویت محله‌ها در ارکان مجموعه شهرداری تهران است.
در سنوات گذشته توجه به مشارکت مردم در اداره محله‌ها یکی از تاکیدات مدیریت شهری بود که در دوره قبل به دلایلی این رویکرد کنار گذاشته شد. آیا می‌توان ادعا کرد که در این دوره این رویکرد دوباره مورد توجه قرار گرفته است؟
در دوره‌های قبلی، مدیریت شهری سراهای محلات در دل محله‌ها شکل گرفت که اقدام خوبی بود تا رویکردهای اجتماعی و فرهنگی شهرداری درون محله‌ها معطوف به مردم آن محله باشد. حتی انتخاب مدیر محله با انتخاب هیات امنایی که عموما شورایاران و نخبگان محله‌ها بودند، انجام می‌شد.
آنچه که تمایز این دوره مدیریت شهری است، علاوه بر حفظ و تقویت مدیران و سراهای محله‌ها، برنامه دیگری که در سال ۱۴۰۲ اجرایی می‌شود، مشارکت دادن عملی مردم محله‌ها در اداره خدماتی و عمرانی محله آن هم در قالب پیشنهاداتی است که در حوزه بودجه محله‌ای مطرح می‌شود.
به نظر می‌رسد، بودجه‌ریزی محله‌ای در این دوره مدیریت شهری اجرایی شده است؟
لازم است به این مساله اشاره کنم که موضوع بودجه‌ریزی محله‌ای تنها معطوف به معاونت امور مناطق نیست بلکه شهرداران ۲۲ منطقه، معاونت امور برنامه‌ریزی و منابع انسانی شهرداری و اداره بودجه نیز نقش زیر بنایی در اجرای آن داشته‌اند. این مساله نیز در سال‌های اخیر کم سابقه بوده که بیش از ۱۰۰درصد بودجه مصوب شهرداری تهران محقق شده باشد آن هم در شرایطی که هنوز تفریغ بودجه انجام نشده و باید این کار در اوایل سال آینده محقق شود.
نکته دیگر تلاش شهرداران مناطق برای شناسایی، احصاء و کمبود سرانه‌های خدماتی بود. ما فاصله‌ای بین شمال و جنوب تهران و همین‌طور فاصله‌ای بین شرق و غرب تهران در گذشته‌ها داشتیم. خوشبختانه در دهه اخیر این فاصله کمتر شده است. همچنان این فاصله به عنوان یک واقعیت موجود وجود دارد. همکاران بنده در مناطق جنوبی تهران هم‌پای مناطق شمالی و حتی بیشتر آن‌ها برای تحقق سرانه‌های خدماتی، پروژه‌های فرهنگی، ورزشی، اجتماعی که بتوانند مردم جنوب تهران از آن بهره‌مند شوند، در تلاش هستند. خوشبختانه این تلاش توانست تا حد زیادی سرانه‌های خدماتی را در سال جاری محقق کند.
مهم‌ترین اولویت‌های معاونت هماهنگی امور مناطق در سال ۱۴۰۲ کدام است؟
یکی از مواردی که در برنامه ۱۴۰۲ بخش ستادی معاونت امور مناطق ابلاغ شده، این است که با در نظر گرفتن تفاوت‌های ساختاری، استعدادها و ویژگی‌های منحصر به فرد هر کدام از مناطق ۲۲گانه و نواحی ۱۲۴ گانه شهر تهران یک غربالگری، طبقه‌بندی و یک کارنامه عملکرد از مناطق و نواحی شهر تهران ارائه شود که این بسیار حائز اهمیت است. در این کارنامه مناطق با یکدیگر مقایسه نمی‌شوند، بلکه با قابلیت‌ها، پتانسیل‌ها، نقاط ابهام و ضعف خودشان و آنچه محقق کرده‌اند، در قبال شاخص‌هایی که باید به آن دسترسی پیدا کنند، مقایسه می‌شوند. در واقع این یک رقابت درونی است، به جای رقابت‌های بعضا ناخوشایند بیرونی که موجب تضعیف یکدیگر می‌شود. این رقابت درون‌زا و هم‌افزاست و هر مدیری در منطقه و ناحیه تلاش می‌کند خود را ارتقا دهد تا نسبت به سنجش قابلیت‌های خودش نمره بهتری بگیرد. بنابراین این رقابت، رقابت حول محور خدمت به مردم است.
در حوزه تحقق درآمدهای شهری چه برنامه‌ای دارید؟
نکته بعدی همچنان احصا درآمدها و تحقق آن‌ها در سال ۱۴۰۲ آن هم در شرایط اقتصادی سختی که کشور در آن به سر می‌برد و پیچدگی‌های اقتصادی فراوانی که دولت با آن روبه روست، اهمیت تحقق درآمدهای مصوب بودجه شورا است که بسیار در سال آینده حائز اهمیت است. امیدواریم همکاران ما تلاش کنند تا تحقق درآمد بدون فشار به شهروندان محقق شود. به عبارتی در حوزه درآمدهای پایدار با همکاری شورای اسلامی و مجلس، مانند بخشودگی کل جرایم تاریخ بلدیه تهران در حوزه عوارض نوسازی که بی‌سابقه بود و در مقابل مصوب شده بود، شهرداری سعی کرد در انتهای سال ۱۴۰۱ و ابتدای سال ۱۴۰۲ مشارکت خوبی را با شهروندان در حوزه تحقق درآمدهای پایدار خود داشته باشد.
در حوزه درآمدهای ساخت‌وساز نیز سعی بر این خواهد بود تا با ایجاد انگیزه‌های تشویقی، تمایل شهروندان برای پرداخت عوارض به شهرداری بیش از پیش باشد. این پرداخت و کسب درآمد رضایت‌مندانه که لزوما با اجبار و تکلیف نباشد برای رونق صنعت ساختمان نیز بسیار مهم است. البته گاهی مانند موضوعات مربوط به کمیسیون ماده ۱۰۰ اجبار نیز لازم است تا انگیزه تخلفات کاهش یابد.
تمام برنامه‌های معاونت هماهنگی امور مناطق شهرداری بر پایه سند چهارم توسعه تهیه و تدوین شده است؟
سند توسعه چهارم توسعه اخیرا توسط شورای شهر تهران تدوین شده است. عملیاتی کردن دقیق آن و رویکردهایی که دارد، نیازمند فرایندی هست تا افق‌ها و راهبردهای برنامه اخیر مصوب شهرداری تهران در شورای شهر تبدیل به فرآیندهای اجرایی برای همکاران ما در مناطق شود. هنوز این فاصله به طور کامل طی نشده و امیدواریم معاونت برنامه‌ریزی در قالب بسته‌های خدماتی مشخص و مدون تبدیل از افق‌ها و راهبردها به برنامه‌های عملیاتی را ارائه دهند تا شاهد اجرای این سند در مناطق شهر تهران باشیم.
انتهای پیام/
نظر شما