تمرکز فناورانه و نظام‌مند بر عدم قطعیت و مدیریت جامع ریسک، لزوم تامین امنیت شهروندان به صورت هوشمند/ تاکید شورای شهر تهران بر ایجاد مرکز عملیات اضطرار

به گزارش شهر و به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، نشست مشترک مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران و سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران تحت عنوان «فناوری‌های نوین شهری و مدیریت بحران» با محوریت بهره‌گیری مطلوب از فناوری‌های نوین و مدیریت شرایط اضطراری و بحران با حضور برخی از مدیران عالی و برنامه ریزان شهری، اساتید دانشگاه، دانشجویان رشته مدیریت دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران و نمایندگان سازمان‌های مسوول برگزار شد.

تمرکز فناورانه و نظامند بر عدم قطعیت و مدیریت جامع ریسک

بیژن یاور، مدیر گروه مطالعات فناوری‌های نوین شهری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در ابتدای این جلسه با بیان اینکه آموزش فراگیری اصول نیست، بلکه تربیت ذهن برای تفکر است، به ارائه مختصر نکات کلیدی مندرج در گزارش ویرایش هجدهم مجمع جهانی خطرپذیری در خصوص انواع ریسکی که جهان را در سال ۲۰۲۳ تهدید می نماید (World Economic Forum, the Global Risks Report ۲۰۲۳, ۱۸th Edition) پرداخته و گفت: در این گزارش به ریسک‌هایی که از نظر شدت و تاثیرگذاری مطرح هستند و سناریوهای دو و ۱۰ ساله این خطرپذیری‌ها و نمونه مرتبط با فناوری های نوین اشاره شده است.

وی با اشاره به فازهای قطعیت و عدم قطعیت واهمیت حیاتی فاز عدم قطعیت که شامل مبحث احتمالات شد و در برگیرنده مطالعه انواع مخاطرات، خطرپذیری‌ها یا ریسک و همچنین تهدیدها می شود، عنوان کرد: با توجه به حملات سایبری و معضلات فضای مجازی باید بر نداوم کسب و کار (Business Continuity) در شرایط اضطراری و بحرانی با در نظر گرفتن ارتباط آن با فناوری‌های نوین شهری نیز تمرگز گردیده و توجه شود؛ چرا که بسیاری از کشورهای جهان در راستای بهره‌گیری مناسب تر فرزندان خود از فضای مجازی محدودیت‌هایی را قائل شده‌اند.

مدیر گروه مطالعات فناوری‌های نوین شهری کانون توجه ویژه را عدم قطعیت دانسته و مطالعه مخاطرات، خطرپذیری ها و تهدیدات را دارای اهمیت حیاتی دانست و گفت: "مخاطرات"سیل، زلزله و بلایای این چنینی و هر چیزی که بتواند آسیب ایجاد کند، "خطرپذیری" را احتمال آسیب مخاطرات مذکور که به درصد نشان داده می شود و "تهدید" را مخاطراتی با ریسک‌های حداکثری تعریف کرد، لذا زمانی موفقیت حاصل خواهد شد که بر مدیریت جامع ریسک تمرکز داشته باشیم، در غیر این صورت آمادگی لازم رخ نداده و شاهد غافلگیری خواهیم بود. در این خصوص فناوری های نوین به کمک ما خواهند آمد  و فعالیت ها را قائل به سیستم و نه شخص می‌کند.

 یاور انواع ریسک جهان بر اساس شدت آن در دوره بلند مدت (۱۰ ساله) را عنوان و خاطرنشان کرد: عدم موفقیت جهان در مدیریت و کنترل تغییرات اقلیمی، عدم موفقیت در سازگاری با تغییرات اقلیمی، بلایای طبیعی و رخدادهای طبیعی قابل توجه همچون دمای بیش از حد بالا یا پایین، مهاجرت غیر داوطلبانه در حد گسترده، بحران‌های منابع طبیعی، به هم ریختن همبستگی اجتماعی و قطبی سازی اجتماعی، جرایم سایبری و عدم امنیت سایبری به صورت گسترده، مشکلات موجود در زمینه اقتصاد اراضی و سوانح تخریب محیط زیست در مقیاس بسیار گسترده از جمله این موارد است.

 تاکید بر بهره‌گیری از فناوری‌های نوین شهری و مدیریت بحران در راستای افزایش کیفیت زندگی شهروندان

محسن ابراهیمی مجرد، رییس سابق مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهری تهران نیز با حضور در این جلسه به نحوه چگونگی ایجاد این مرکز پرداخت و گفت: فعالیت بدون برنامه‌ریزی هزینه در بر خواهد داشت و مردم متحمل این هزینه می‌شوند، لذا اقدامات این مرکز همواره بر مبنای تفکر صورت می‌گیرد.

وی با اشاره به ارتباط فناوری‌های نوین شهری و مدیریت بحران، عنوان کرد: اقداماتی چون بهره‌گیری از اینترنت و خدمات شهری مکانیزه شهر را ایمن‌تر و خدمات و کیفیت شهروندان را مطلوب‌تر می‌کند؛ از این رو همواره باید در ستاد مدیریت بحران شهر و مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی کیفیت زندگی شهروندان مورد توجه قرار گیرد.

ابراهیمی مجرد سیستم‌سازی را امری مهم تلقی کرد و گفت: توسعه اقدامات پیشگیری و نیروی انسانی خوب، سیستم‌سازی‌ای را به همراه دارد که رفاه مردم را رقم می‌زند.

وی همچنین بر موضوع پیشگیری از بحران تاکید کرد و افزود: باید از زلزله‌های مشابه و سنگین همچون زمین لرزه در ترکیه عبرت بگیریم؛ ساخت و ساز ضعیف، در نظر نگرفتن ضوابط و فساد در ساخت و سازها فروریزش‌های مرگبار را به همراه داشت، لذا ما باید با بهره‌گیری از فناوری نوین نسبت به ساخت بناهای مقاوم اقدام کنیم.

ابراهیمی مجرد بر رعایت استانداردهای ساختمانی مناسب و الگوبرداری از ژاپن به عنوان یک کشور زلزله‌خیز تاکید کرد و گفت: دستگاه‌های مسئول باید بیش از پیش به بخش پیشگیری از خسارات ناشی از زلزله‌ها بپردازند.

وی در ادامه با اشاره به حفاظت تونل‌های بزرگراهی در برابر آتش سوزی، اظهار کرد: در این زمینه باید مطالعات بیشتری صورت گیرد، با این حال اما آزمایش‌هایی در حال انجام است و مطالعات بر مبنای تهیه دستورالعمل جهت کاهش تلفات و حوادث این چنینی صورت می‌گیرد.

رییس اسبق مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران با بیان اینکه بازرسی تونل‌های قطار شهری با پهپاد در سنگاپور نیز به صورت آزمایشی در حال اجرا است، گفت: این سیستم می‌تواند عیوبی که در نقاط غیر قابل دسترس وجود دارد را شناسایی و بررسی کند. ربات‌های خدماتی نیز در ایستگاه مترو هنگ‌کنگ بازرسی زیر فریم قطارها در پایانه "پات هنگ" را برعهده دارند و نواقص را شناسایی می‌کنند.

ابراهیمی مجرد افزود: جابجایی هوایی شهری از دیگر مواردی است که می‌توان در حوزه فناوری‌های نوین به آن اشاره کرد. همچنین آتش‌نشانی ساختمان‌های بلند از دیگر نکات حائز اهمیت است که ربات‌های آتش‌نشانی و طبقه‌بندی این ربات‌ها مطالعه بیشتری را می‌طلبد.

وی با تاکید بر اینکه کاربرد فناوری‌های نوین در مدیریت ریسک برای پیشگیری از بحران و بهره‌گیری از داده‌ها و سرورها در این راستا بسیار کمک کننده خواهد بود، گفت: می‌توان از این طریق ارزیابی خسارت را به صورت گسترده بررسی کرد و برنامه مقابله با حادثه مستندتری را از آن به دست آورد.

رییس سابق مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران خاطرنشان کرد: نیروی انسانی خوب سیستم‌سازی اثربخش را ایجاد می‌کند و رفاه مردم را به دنبال خواهد داشت، از این رو تاکید ما بر بهره‌گیری از فناوری‌های نوین شهری و مدیریت بحران در راستای افزایش کیفیت و افزایش ایمنی زندگی شهروندان است.

لزوم تامین امنیت شهروندان به صورت هوشمند

در ادامه جلسه "فناوری‌های نوین شهری و مدیریت بحران"، سید موسی پورموسوی، مشاور راهبردی رئیس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران با بیان اینکه در شهرداری تهران به دنبال ایجاد دانشگاه جامع علوم شهری بودیم، گفت: در این راستا برآنیم تا شهر به درستی اداره و از افراد متخصص استفاده شود.

وی افزود: دانشگاه‌ها به سبب کاهش ورودی و افزایش صندلی‌های خالی و افزایش سن جمعیت رو به تعطیلی است، لذا شهرداری می‌تواند در زمینه ایجاد دانشگاه تخصصی پیشگام باشد.

مشاور راهبردی رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران شبکه آبرسانی تهران را فرسوده خواند و اظهار کرد: فشردگی جمعیت در برخی مناطق نیز مدیریت فضا را دشوار می‌کند، از این رو فناوری‌های نوین شهری می‌تواند به بهبود زندگی شهروندان در مواردی همچون شبکه‌های حمل و نقل شهری، هوش مصنوعی، ایجاد امنیت و ... کمک کند.

پورموسوی با بیان اینکه در بحث پارکینگ‌ها نیز می‌توان از فناوری نوین بهره گرفت، گفت: هوشمند شدن می‌تواند به صرفه جویی در مصرف انرژی که همواره مورد تاکید است نیز منجر شود.

وی افزود: در راستای هوشمندسازی همچنین می‌توان امنیت فضاهای بدون دفاع شهری که بعضا برای شهروندان مخاطره‌آمیز است را نیز تامین کرد، به گونه‌ای که دوربین‌های شهری رفتارهای مجرمان را کنترل و مراکز امنیتی را هوشیار کنند.

مشاور عالی رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران با تأکید بر اینکه از طریق فناوری‌های نوین شهری می‌توان شهر هوشمند را رقم زد، اظهار کرد: فناوری نوین به منظور بهبود زندگی شهری، الگوی پایداری و بهبود مدیریت شهری خواهد بود.

پورموسوی در ادامه اذعان داشت: مدیریت بحران یک پروژه نیست، بلکه یک فرایند است و در زمانی که هیچ رخدادی وجود ندارد، در ستاد مدیریت بحران در راستای پیشگیری بیشترین اقدام را انجام می‌دهند.

وی با تاکید بر اینکه تکنولوژی‌ها کمک می کند تا از وقوع بحران و فاجعه جلوگیری شود، گفت: امروز شهروندان خطاهای مرتبط با وقوع بحران‌هایی چون سیل و زلزله را نخواهند پذیرفت؛ از این رو می‌توان با بهره‌گیری از تکنولوژی خسارات را کم کرد و با برنامه‌ریزی مناسب به بحران پاسخ داد.

مشاور عالی رئیس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران خاطرنشان کرد: اگر به درستی وظایف خود را انجام دهیم، امنیت مردم خصوصاً امنیت روانی آنها را فراهم خواهیم ساخت.

لزوم ایجاد مرکز عملیات اضطراری مجازی(VEOC)

جواهریان، دبیر کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر تهران نیز با حضور در این جلسه عنوان کرد: در برنامه چهار ساله شهرداری تهران که تا پایان ۱۴۰۴ است، مقرر شده اجرای هوشمندسازی و یکپارچه‌سازی سامانه‌های اطلاعاتی حوزه مدیریت بحران و همچنین ایجاد امکانات ارتباطی و مخابراتی پایدار و مستقل از شبکه موجود برای حوزه مدیریت بحران و ایمنی شهر در دستور کار قرار گیرد.

وی با تاکید بر اینکه باید مرکز عملیات اضطراری به صورت مجازی نیز فعالیت کند، گفت: باید طی تدوین برنامه‌ای مباحث فیزیکی را تا حد امکان حذف کرد.

دبیر کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر تهران به بیان نکات قابل اهمیت آن در شرایط اضطرار پرداخت و اظهار کرد: در شرایط بحرانی به طور معمول احساس در مرتبه بالاتری از تعقل قرار می‌گیرد، در این شرایط باید بتوان منابع حداقلی را حفظ کرد و در حد امکان آن را توسعه داد؛ در شرایط بحران همچنین ایجاد تعادل بین منابع در حال کاهش و نیازها در حال افزایش است، لذا این فضا باید به درستی مدیریت شود.

جواهریان با اشاره به تاریخچه مرکز عملیات اضطراری مجازی، گفت: این مرکز هیچ فرایندی را حذف نخواهد کرد، بلکه یک سامانه جامع و پایدار خواهد بود تا در مواقع بحران بتوان به آن تکیه کرد، چراکه ایجاد آن مدیریت فرماندهی بلادرنگ، ایمنی در زمان همه گیری بیماری‌ها، ارتباط موثر و کارآمد، قابلیت رصدپذیری و ثبت درس آموخته‌ها و صرفه‌جویی در هزینه‌ها را به دنبال خواهد داشت.

وی با بیان اینکه در شورای شهر به دنبال ایجاد مرکز عملیات اضطراری مجازی ( VEOC) هستیم، گفت: باید در این زمینه تحول ایجاد شود؛ از این رو با شناسایی و تدوین تمامی فرآیندهای اجرایی EOC، ایجاد زیرساخت امن و پایدار جهت هوشمندسازی فرایندها، اتصال زیرساخت‌ها به سامانه‌های موجود و مورد استفاده در مرکز عملیات اضطراری (EOC)، توسعه زیرساخت نرم‌افزاری و ارائه دسترسی لازم به تمامی اعضای EOC، بهره‌برداری آزمایشی از مرکز عملیات اضطراری مجازی و بهبود سامانه و بهره‌برداری نهایی و همه جانبه از این مرکز می‌توان ایجاد چنین مرکزی را اجرایی کرد.

انتهای پیام/