پیشتازی شهرداری تهران در دسترسی آزاد به اطلاعات و شفافیت

به گزارش شهر، آنطور که کمیسیون دسترسی آزاد به اطلاعات، گزارش داده است؛ وزارت خانه های نیرو، کشور، امور خارجه، نفت و جهاد کشاورزی در کنار شهرداری تهران، بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه و استانداری هرمزگان بالاترین نمره را در شفافیت اطلاعات گرفته‌اند. این خبر را همشهری  منتشر کرده است و گفته که مجلس شورای اسلامی و قوه قضاییه کمترین همکاری را داشته‌اند. بخشی از این شفافیت مربوط به انتشار و در دسترس عموم قرار دادن اطلاعات در سامانه «سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» است  و بخشی دیگر در رابطه مسئولیتی است که شهرداری تهران از آن با عنوان پاسخگویی و شهرداری شیشه‌ای یاد می‌کند.

شهرداری تهران؛ سریعترین پاسخگویی

بر اساس تازه‌ترین گزارش از سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات، شهرداری‌ها نزدیک به ۵۶۰ سند را تا پایان اسفند ۱۳۹۹ روی سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات در اختیار عموم قرار داده اند، قوه مقننه و قضائیه کمترین همکاری را در این زمینه داشته اند، به طوری که قوه مقننه فقط ۹ سند منتشر کرده و قوه قضائیه فقط با پنج سند در رتبه آخر این دستگاه ها قرار دارد. در زمینه پاسخگویی هم سریعترین پاسخگویی به درخواست را بانک مرکزی و شهرداری تهران داشته‌اند.

پیش از این و در تیر سال ۱۳۹۸ هم شهرداری تهران موفق به کسب رتبه سوم در میان ۶۲۲ دستگاه و رتبه اول در میان دستگاه های غیردولتی در زمینه میزان رضایت مندی شهروندان از نحوه انتشار اطلاعات دستگاه ها و شفافیت شد. این آمار براساس ارزیابی سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات به دست آمده است. برخی ناظران شهری معتقدند این سازمان به شهرداری شیشه ای نزدیک‌تر شده است هرچند هنوز راهی طولانی پیش رو دارد.

شهروندان، دیگر غریبه نیستند

اوایل سال ۱۳۹۷ بود که پوسترهایی با این جمله که «شما دیگر غریبه نیستید» در سطح شهر تهران دیده شد. جمله‌ای که شاید شهروندان تهرانی سال‌ها با آن غریبه بودند. همان زمان با این رخداد، شهرداری تهران هدف از نصب این پوسترها را مقدمه‌ای برای رونمایی از سامانه شفافیت عنوان کرد.

سامانه شفافیت شهرداری تهران با هدف شفاف سازی عملکرد شهرداری تهران در ۲۱ فروردین ۱۳۹۷ رونمایی شد. در گام نخست، جزییات قراردادهای بالای یک میلیارد تومان بر روی این سامانه منتشر و پس آن جزییات قراردادهای بالای ۲۵۰ میلیون تومان هم به آن اضافه شد. پروژه، مبلغ قرارداد و نام پیمانکار همه آن چیزی است که سال‌ها دور از چشم شهروندان نگاه داشته میشد اما؛ از فروردین ۱۳۹۷ ساکنان پایتخت فقط با یک کلیک می توانند بدانند شهرداری تهران در کدام پروژه‌ها، با کدام پیمانکار و با چه هزینه‌ای در حال فعالیت است و شهر را اداره می‌کند.

در فاز دوم اما؛ شهرداری تهران پا را فراتر از انتشار قراردادها گذاشت؛ در مرداد سال ۹۷، برای نخستین بار در ایران جزییات لایحه بودجه و آن چیزی که از سوی اعضای شورای شهر در نهایت به تصویب می‌رسد، روی این سامانه قرار گرفت. اطلاعات مصوبه‌های بودجه شهرداری تهران، نسبت به اطلاعات ارائه شده در قالب لایحه پیشنهادی بودجه دارای جزئیات بیشتر و دقیق‌تری بوده و اطلاعات را نه فقط در سطح ماموریت‌های شش‌گانه شهرداری تهران، بلکه در سطح خدمت و پروژه نیز ارائه کرده است.

در گام بعدی بهاره آروین عضو شورای شهر تهران که پیگیری‌های اولیه درباره شهرداری شیشه ای را انجام می‌داد، از انتشار مشخصات تحصیلی همه کارکنان شهرداری تهران، حقوق و مزایای مستمر مدیران شهرداری تهران بر اساس مبلغ درج شده در حکم آنان و اطلاعات سفرهای خارجی کارکنان شهرداری خبر داد و هم اکنون علاوه بر این اطلاعات، اطلاعات 10 بخش مهم دیگر در شهرداری تهران هم در سامانه شفافیت بارگذاری شده است.

در سامانه شفافیت شهرداری تهران اسامی دریافت‌کنندگان طرح ترافیک خبرنگاری هم در دسترس عموم قرار دارد، گرچه در این بخش هم برخی تاکید دارند شهرداری باید مشخصات ارگان‌ها و نهادهایی که از طرح ترافیک با تخفیف بالا استفاده می‌کنند را هم منتشر کند.

بر اساس گفته‌های مسئولان شهرداری، این سامانه قرار است به روزرسانی شود و جزئیات دیگری از آنچه مربوط به مدیریت شهری است، به اطلاع شهروندان برسد، در گذشته روال کار این گونه بود که فقط گروهی از کارشناسان شهرداری و برخی از اعضای شورای شهر به سامانه «شهرسازی» دسترسی داشتند اما؛ سامانه شفافیت سبب شد برای نخستین بار در تاریخ بلدیه، شهروندان دیگر غریبه نباشند و از هر آنچه که در شهر رخ می‌دهد، آگاه شوند.