نشست آنلاین «پناهجویان ابدی یا موقت؟»

به گزارش شهر، در ابتدای این نشست، عباس علیپور، معاون پژوهشی سازمان ملی مهاجرت، کشور ایران را با حدود۸۰۰ هزار پناهنده (رسمی) در جایگاه نهم جهان دانست و اظهار کرد: وضعیت پناهندگی در ایران با بقیه کشورها قدری متفاوت است. پناهندگان در ایران در کنار مردم زندگی می کنند (۹۶ درصد) و فقط ۴ درصد در مهمان شهرها و مناطق تحت کنترل سکونت دارند. ما باید وارد مدار و چرخه  جدیدی از روابط با نهادهای بین المللی شویم، چراکه به تنهایی نمی توان با این مسئله مواجه شد. همچنین از آنجایی که قسمت اعظم مهاجرین در ایران افغانستانی می باشند ما در عین حال باید این نکته را در نظر بگیریم که نه جامعه ایران و نه جامعه افغانستان تحمل آنارشی بیشتر را ندارند.

وی در ادامه ضمن اینکه مهمترین علل مهاجرت و پناهندگی را جنگ، آوارگی، سیل و زلزله دانست، افزود: تنها راه مواجهه با این مسئله، ایجاد تعاملات بین المللی هم بین کشورها و هم نهادهای بین المللی می باشد. سازمان ملی مهاجرت به عنوان یک نهاد نوپا با یک افق و برنامه جدید به دنبال پایان دادن به گسیختگی های ساختاری مهاجرین و پناهجویان خارجی در ایران است. لذا من به عنوان نماینده سازمان ملی مهاجرت اعلام می کنم که این سازمان به طور جدی در پی ساماندهی وضعیت پناهندگان می باشد. البته لازم به ذکر است که سامان دادن پناهندگان امری چند لایه است که فقط یک لایه آن به کشور ایران مربوط و لایه های دیگر در گرو تعاملات بین المللی بین کشورها و نهادهای بین المللی و همچنین تعامل نهادهای دولتی و غیر دولتی است.

در ادامه این نشست، احمد احمدی صدر مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، ابراز کرد: تاثیری که ورود اتباع خارجی به کلانشهر تهران ایجاد می کند واقعا چشمگیر و قابل ملاحظه است، به طوری که می تواند چالش های فراوانی را با خود به همراه داشته باشد، چراکه بسیاری از این افراد به واسطه جنگ و فشارهای اجتماعی به کشورهای همجوار پناه آورده اند. همچنین خدماتی که شهرداری ها به این افراد ارائه می دهند به لحاظ اقتصادی بسیار هزینه و در عین حال نیز این مهاجرین می توانند برخی مشکلات اجتماعی برای جامعه ایجاد کنند. امروز حداقل ۸۰۰ هزار مهاجر در ایران وجود دارد که از این میزان حدود ۱۰ هزار نفر شامل کودکان کار می باشند که همین پدیده معضلات اجتماعی بسیاری به وجود آورده است. همچنین تعدادی از این پناهجویان شامل افراد معتاد می شود که کنترل و جمع اوری آنها نیز هزینه های اقتصادی و اجتماعی زیادی را بر دولت تحمیل می کند. اما مسئله مهم این است که در عین حفظ کرامت مهاجرین و حفظ تمامیت ارزی کشور این مسئله را کنترل کرد و این در حالی است که تا زمانی که هویت این افرد به ثبت نرسد سازماندهی آنان غیر ممکن می باشد.

وی در پایان سخنان خود مهمترین مشکلات پناهندگان در ایران را ورود غیرقانونی، عدم وجود مدارک هویتی، عدم تمکن مالی و وضعیت اقتصادی نامناسب، بی سوادی و مهارت های شغلی و حرفه ای ضعیف، فرهنگ خانوادگی و فرزندآوری افراطی، سکونت در مناطق حاشیه ای شهر و اشتغال غیر رسمی دانست.

در ادامه سویدا اصلان، نماینده (UCLG-MEWA) گفت: منطقه خاورمیانه و غرب آسیا چالش های مشخصی در حوزه پناهجویان دارد و در این حوزه بیشترین آسیب متوجه این منطقه شده است. مدیریت مهاجرت به ویژه در شهرداری ها و حکومت های محلی امری بسیار ضروری است، از همین رو ما در سازمان (UCLG-MEWA) مسئله مهاجرت و پناهندگی را به مثابه یک بحران درک نمی کنیم بلکه به چشم یک واقعیت به آن می نگریم، چراکه پناهندگان نباید به عنوان خطر درک شوند، آنها نیز همچون سایر انسان ها از مجموعه ای از توانایی ها و مهارت ها برخوردارند که می توان از آنها به نحو احسن بهره برد. از سوی دیگر، تحرک انسانی برای ما یک مفهوم نسبی است، چراکه ما در ۱۶ کشور مختلف در حال فعالیت هستیم و نمی توانیم در رابطه با همه آنها نسبت به مفهوم تحرک انسانی یک نگرش خاص و ثابت داشته باشیم.

وی در پایان سخنان خود بر نقش و وظیفه اساسی شهرداری ها و حکومت های محلی در مدیریت مسئله مهاجرت تاکید کرد و گفت: شهرها و حکومت های محلی باید در فرآیندهای تصمیم گیری در مورد تحرک انسانی به ایفای نقش بپردازند، چراکه شهرها اولین و نزدیک‌ترین واحدهای جغرافیایی هستند که با این پدیده و پیامدهای ناشی از آن روبرو می شوند. بنابراین، پارادایم مدیریت مهاجرت باید از شهرداری ها و حکومت های محلی نشات گیرد.

در انتهای این نشست، مهدی ابراهیمی، معاون اجتماعی و مشارکت‌های سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد، به نمایندگی از مجمع شهرداران آسیایی به سخنرانی پرداخت و گفت: مشهد به دلیل مجاورت و همسایگی با افغانسان در خط مقدم ورود مهاجرین به کشور قرار دارد و هر زمان که اتفاقی نهادی در افغانستان رخ می دهد تعداد زیادی از شهروندان این کشور وارد مشهد می شوند. این در حالی است که  بیش از ۸۵  درصد از کودکان کار در مشهد حداقل در یکسال گذشته به عنوان مهاجر افغان ثبت شده اند و همه ما امروز با این پدیده اجتماعی فراگیر آشناییم.

گفتنی است که از آنجایی که این افراد فاقد شناسنامه و مدارک هویتی می باشند ما نیز به خانواده آنها دسترسی نداریم. همچنین این افراد به دلیل عدم وجود مدارک هویتی از خدمات بانکی، ارتباطی و بهداشتی محروم اند. به علاوه، طبق آمار ها، ۵۷ درصد مهاجرین افغانستانی را مردان و ۴۳ درصد زنان را زنان تشکیل می دهند که نشان دهنده این است که ما امروز با پدیده مهاجرت خانوادگی روبرو هستیم و مهاجرت دیگر صرفاً به منظور کار نیست. از جمله معضلات این پدیده این است که این خانواده ها به دلیل عدم وجود مدارک هویتی و تعداد فرزندان زیاد از خدمات اموزشی محروم می مانند و این خود برای جامعه ایران مسئله ایجاد می کند. یکی از آسیب های دیگر،  وجود معتادان متجاهر است که تعداد زیادی از آنها افغانستانی هستند که به دلیل عدم وجود مدارک هویتی قابل شناسایی نیستند. اما با وجود همه این مشکلات، شهرداری مشهد بین مهاجرین افغانستانی و شهروندان ایرانی تفاوتی قائل نشده و سعی کرده تا حد امکان به هر دو قشر به یک میزان خدمات ارائه دهد. 

انتهای پیام