به گزارش شهر به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، نشست علمی - تخصصی «مدیریت هوشمند آب مبتنی بر آمایش تهران» با حضور اسماعیل سلیمی، معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان مدیریت بحران شهر تهران، مجید سیاری، معاون اسبق طرح و توسعه و برنامه‌ریزی شرکت مدیریت منابع آب، مجتبی نوری، مدیرکل دفتر تحقیق، توسعه و فناوری اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب ایران، منا مسعودی آشتیانی، دبیر کمیته محیط زیست و مدیریت بحران نهاد راهبری و پایش طرح‌های توسعه شهری تهران و بیژن یاور، مدیرگروه مطالعات فناوری‌های نوین شهری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران و دبیر نشست برگزار شد.
در ابتدای نشست اسماعیل سلیمی، معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان مدیریت بحران شهر تهران به بحث تنش آبی و ارتباط آن با مخاطرات پرداخت و عنوان کرد: بر اساس گزارش سازمان ملل که ماه گذشته ارائه شد، پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۵۰، جمعیت ایران تا ۲۵ درصد افزایش یابد؛ همچنین حدود یک درصد جهان متاثر از انواع مخاطرات هستند و یک میلیون و ۲۰۰ هزار ایرانی متاثر از همه مخاطرات خواهند بود که باید برای مواجه با چنین شرایطی برنامه‌ریزی داشته باشیم.
وی با اشاره به ابزارهای پایشی در سامانه‌های هشدار سریع، اظهار کرد: وقتی ریسک شناسایی شود، می‌توانیم از ریسک اجتناب کنیم، ریسک را کاهش دهیم یا ریسک را بپذیریم؛ لذا مردم باید به سیستم‌های اعلام خبر و هشدار سریع دسترسی داشته باشند.
معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران خاطرنشان کرد: در ایران متولیان سیستم‌های هشدار سریع متفاوت هستند؛ این درحالی است که در دیگر کشورها متولی این سیستم یک سازمان است و در برخی کشورها برای این امر یک سازمان ایجاد کرده‌اند.
سلیمی با تاکید براینکه تنش آبی ریسک‌های به هم پیوند خورده را در بردارد، گفت: خشکسالی، سیلاب و کمبود منابع غذایی از جمله مواردی است که تنش‌های آبی به همراه دارد.
وی با بیان اینکه در پی مذاکره با یکی از دانشگاه‌های کشور مقرر شده روی ریسک‌های درحال وقوع کار شود، عنوان کرد: در راستای آسیب پذیری‌های منتج از تنش آبی می‌توان به کوچ اجباری و تاثیرات منفی بر تحصیل کودکان اشاره کرد.
معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان مدیریت بحران شهر تهران ایران را جزو ۱۷ کشور دارای تنش‌های آبی برشمرد و اظهار کرد: تنش آبی ایران بیش از ۸۰ درصد است. این در حالی است که افزایش شهرنشینی و شهرنشینی‌های بدون برنامه نیز عاملی برای ریسک هستند.
سلیمی تاکید کرد: برای حفظ مردم، طبیعت و رفاه شهروندان باید ریسک را به درستی تعریف کرد. حاکمیت و سیاستگذاران باید ریسک را به درستی بشناسند و در این باره باید سرمایه‌گذاری صورت گیرد.
وی پیشرانان ایجاد کننده‌های ریسک را تشریح کرد و گفت: توسعه صنایع و تخریب محیط زیست، خصوصا گرد و غبارها از جمله این موارد هستند که در تهران نیز شاهد آن‌ها هستیم.
معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان مدیریت بحران شهر تهران ضمن ترسیم خط زمانی برای بحران‌ها، اظهار کرد: در حوزه‌های تنش آبی و سیل به ابزار تخمین خسارت سریع نیاز داریم و این ابزار برای تخمین زلزله تولید شده است.
سلیمی ادامه داد: در روددره‌های اصلی تهران سامانه پیش‌بینی روان‌آب وجود دارد که با هشدار سیل متفاوت است، سامانه پایش روان‌آب در کانال‌های بالادست تهران محسوب می‌شود و حدود ۱۰ روز قبل تا به نسبت یک روز قبل اعلام می‌کند هریک از کانال‌ها با توجه به پیش‌بینی‌های هواشناسی چه دبی و میزانی از آب را در خود جای می‌دهند.
وی با بیان اینکه پهنه‌بندی سیلاب تهران برای اولین بار در کشور در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران در حال انجام است و تا یک سال آینده به نتیجه خواهد رسید، گفت: به سه حوزه سامانه پیش‌بینی هشدار سیل، پهنه‌بندی خطر سیل و برنامه اختصاصی برای مقابله با سیل نیاز است تا وظایف دستگاه‌ها تعیین و براساس سطوح پنجگانه هشدار مشخص شود چه اقداماتی باید در دستور کار قرار گیرد.
معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان مدیریت بحران شهر تهران خاطرنشان کرد: در راستای تنش آبی تهران براساس سه هدف و ۱۰ چالش اصلی، ۱۵ اقدام تعریف و مقرر شده است این موارد در هیات دولت مطرح شود که امیدواریم با مدیریت از این مراحل سخت بگذریم.
تشریح ریسک‌های موجود طی ۱۰ سال آینده
در ادامه این جلسه، بیژن یاور، مدیرگروه مطالعات فناوری‌های نوین شهری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران به ریسک‌های موجود طی ۱۰ سال آینده اشاره کرد و گفت: عدم موفقیت در کاهش اثرات پیشگیری از تغییرات اقلیمی، عدم موفقیت در سازگاری با تغییرات اقلیمی، رخدادهای اقلیمی در حد نهایت و بلایای طبیعی، از بین رفتن تنوع‌های زیستی و تخریب زیست بوم ها، مهاجرت غیرداوطلبانه در مقیاس گسترده، بحران‌های منابع طبیعی، فرسایش و عدم همبستگی اجتماعی و گرایش به قطبی شدن، جرایم سایبری گسترده و ناامن شدن فضای سایبری، تقابل‌های اقتصاد مبتنی بر زمین و نهایتا سوانح آسیب‌زای محیطی در مقیاس گسترده از جمله مواردی می باشد که در گزارش ۲۰۲۳ مجمع جهانی اقتصاد در زمینه انواع ریسک های در سطح جهان مطرح شده و می‌تواند با موضوع آب نیز مرتبط و بهتر است مروری بر این گزارش داشت که در این خصوص تجزه و تحلیلی ارائه شد.
وی با بیان اینکه آموزش فراگیری اصول نیست، بلکه تربیت ذهن برای تفکر است، اظهار کرد: در برخی مفاهیم باید تامل داشته باشیم؛ که آب از این جمله واژگان است. چراکه در صورت کم‌آبی الگوی غذایی نیز تغییر خواهد کرد و کم آبی در کلانشهر تهران در آینده‌ای نزدیک تهدیدی جدی است!
مدیرگروه مطالعات فناوری‌های نوین شهری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران خاطرنشان کرد: اطلاع‌رسانی‌ها در خصوص کمبود آب ملموس نیست و اغلب مردم در به طور دائمی در جریان این کمبود نیستند که این امر باید مورد توجه جدی قرار گیرد. در این زمینه آموزش و فرهنگ سازی های دقیق مورد نیاز است که باید به جدیت توسط سازمان های ذیربط به طور مستمر مورد پی گیری قرار گیرد.
ادامه حیات بشر منوط به تطبیق و سازگاری با طبیعت
مجید سیاری، معاون اسبق طرح و توسعه و برنامه‌ریزی شرکت مدیریت منابع آب به موضوع سامانه‌های پایش کنترل منابع آب اشاره کرد و گفت: در بحث مدیریت منابع آبی روش‌های مختلفی را در دستور کار قرار دادیم، مدیریت سازگار منابع اما از مهم‌ترین آن‌ها است.
وی افزود: بحث سازگاری با خشکسالی در کشور مطرح بوده، این درحالی است که موضوع سازگاری با سیل نیز امری مهم و مستلزم توجه تلقی می‌شود. در شرایط عادی نیز نیازمند تطبیق با طبیعت هستیم؛ چراکه در این صورت می‌توانیم به حیات خود ادامه دهیم.
معاون اسبق طرح و توسعه و برنامه‌ریزی شرکت مدیریت منابع آب با تاکید براینکه برای جمعیت فعلی با کمبود آب مواجه هستیم، عنوان کرد: جمعیت ام‌المسائل آب کشور است و می‌توان نحوه بد مصرف را از دیگر معضلات این حوزه برشمرد.
سیاری با اشاره به مدیریت یکپارچه منابع آب اظهار کرد: بدون ابزار لازم نمی‌توان ریسک و کم‌آبی را مدیریت کرد و این مسیر ابزارهای فنی، فرهنگی و ... را می‌طلبد.
وی به تشریح وضعیت وابستگی سایبری پرداخت و گفت: سامانه‌ها ضمن ارائه خدمات برای بشر تهدیداتی را به همراه دارند؛ چراکه با از کار افتادن یکی از سیستم‌ها دیگر سیستم‌ها و خدمات‌رسانی نیز مختل می‌شود.
معاون اسبق طرح و توسعه و برنامه‌ریزی شرکت مدیریت منابع آب خاطرنشان کرد: بدون آمار و اطلاعات دقیق نمی‌توان برای شرایط خشکسالی و بحرانی تصمیمات مهمی را اتخاذ کرد؛ لذا سامانه‌ها امکان کنترل شرایط را تسهیل می‌کنند.
سیاری خاطرنشان کرد: اگر تبادل اطلاعات به صورت شفاف در اختیار ذی‌نفعان قرار گیرد، مخاطرات و معضلات کمتری را شاهد خواهیم بود.
وی با تاکید براینکه سامانه‌های کنترل و پایش برای مدیریت سازگاری، ضرورتی اجتناب ناپذیر محسوب می‌شوند، گفت: مردم باید در مدیریت آب مشارکت داده شوند و در این زمینه باید فرهنگسازی صورت گیرد، چراکه مدیریت آب یک مدیریت همگانی است و ظرفیت آب ایران برای یک جمعیت ۳۰ میلیون نفره است.
تصفیه آب با استفاده از انرژی خورشید در آمایش آب محور
مجتبی نوری، مدیرکل دفتر تحقیق، توسعه و فناوری اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب ایران تفکر سیستمی را یکی از حلقه‌های مفقود شده در کشور خواند و عنوان کرد: در کشور باید مبحث تفکر سیستمی رعایت شود و این امر سبب می‌شود فرصت‌های جدید به دست آید، حل مساله تسهیل شود، رفع معضل با انتخاب روش آگاهانه صورت گیرد و کاهش خطاها را در پی دارد.
وی با تاکید براینکه تفکر سیستمی مستلزم آموزش است، اظهار کرد: بحث آمایش آب را طی دو سال اخیر در قالب یک پروژه در دستور کار قرار دادیم و به دنبال حفظ سیستم‌های آبی، پیاده‌سازی مدیریت یکپارچه آب، توسعه پایدار و راهکارهای سازگاری با تغییرات هستیم.
مدیرکل دفتر تحقیق، توسعه و فناوری اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب ایران افزود: در آمایش آب‌محور فناوری‌های مختلفی از جمله کشاورزی، مدیریت خشکسالی، تولید انرژی، مدیریت شهری و ... را مورد توجه قرار داده‌ایم و به دنبال حفظ منابع طبیعی آبی و تصفیه آب با استفاده از انرژی خورشید هستیم.
نوری بر بحث بهره‌گیری از فناوری‌ها در اقلیم‌های مختلف تاکید کرد و گفت: اگر نتوانیم متناسب با اقلیم‌ها از فناوری مرتبط استفاده کنیم، فناوری می‌تواند علیه موضوع به کار گرفته شود.
وی افزود: در پی ایجاد شهرهای هوشمند هستیم، لذا باید به سمت فناوری‌های هوشمند گام برداریم و جهت اتخاذ تصمیمات درست اطلاعات خود را به اشتراک بگذاریم.
لزوم برنامه‌ریزی مشارکتی شهری تهران
در ادامه نشست منا مسعودی آشتیانی، دبیر کمیته محیط زیست و مدیریت بحران نهاد راهبری و پایش طرح‌های توسعه شهری تهران گفت: با همکاری سازمان منابع طبیعی مقرر شده روی طرح جامع تهران هماهنگی‌های بین بخشی و بین دستگاهی گسترده‌ای صورت گیرد.
وی با بیان اینکه محیط زیست و آب مختص تهران نیست و دامنه جهانی دارد، عنوان کرد: در بند ۹ طرح جامع تهران به حفاظت سامانه‌های آبی و تاسیسات فاضلاب اشاره شده است که شش زیرمجموعه حفاظت از بستر و حریم رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و مسیرها، کنترل سیلاب و جمع‌آوری آب‌های سطحی، توسعه و ایجاد شبکه‌های فاضلاب شهری، ایجاد و بهره‌برداری از قنوات و چشمه‌های شهر تهران، کنترل پساب‌های خروجی پایتخت و استفاده مناسب و بهینه از آن و ساماندهی حوزه آبریز سدهای کرج، طالقان، لار و لتیان از جمله این موارد است.
دبیر کمیته محیط زیست و مدیریت بحران نهاد راهبری و پایش طرح‌های توسعه شهری تهران خاطرنشان کرد: امیدوارم بتوانیم بندهای جدیدی را به شورای شهر ارائه دهیم؛ همچنین معتقدم برنامه‌ریزی شهری تهران باید یک برنامه سه‌بعدی، مشارکتی و با توجه به فضاهای زیرسطحی باشد.
انتهای پیام/
نظر شما